Anh nói: “Công trình này là sự thiện nguyện của cả xã hội nhằm tri ân các liệt sĩ, nhưng phải kể đến các thành viên của quỹ đã đầu tư nhiều thời gian và tâm huyết để thực hiện. Tiêu biểu là anh Minh đã vận động được hơn 100 triệu đồng để góp phần xây dựng”.
Kết nạp Đảng trên chiến tuyến
Năm 1971, khi đang học, do chỉ nặng 38kg nên cậu học sinh Ngô Minh đã viết lá đơn bằng máu để xin nhập ngũ. Sau đó, anh được biên chế vào tiểu đội trinh sát, Tiểu đoàn 47 (Vĩnh Linh, Quảng Trị). Là lính trinh sát, chiến sĩ Ngô Minh luôn là tấm gương dũng cảm, mưu trí trong các nhiệm vụ. Một trong những vinh dự, tự hào của anh là được kết nạp Đảng ngay sau chiến công đặc biệt tại chiến trường Quảng Trị. Anh Minh kể:
- Vài giờ trước khi Hiệp định Pa-ri có hiệu lực, tại Cửa Việt, đối phương sử dụng lữ đoàn thủy quân lục chiến cùng một thiết đoàn xe tăng thiếu, điên cuồng bắn phá nhằm giành được những vị trí trọng yếu. Lúc đó, tiểu đoàn được lệnh cử trinh sát từ bờ Bắc bơi vượt sông Cửa Việt sang bên bờ Nam để nắm tình hình địch. Nhiệm vụ vô cùng nguy hiểm vì khu vực được chọn là vùng gần cửa biển, nước sông chảy xiết cộng thêm hỏa lực địch luôn sẵn sàng vãi đạn ngăn chặn bộ đội vượt sông.
Vì yêu cầu cấp bách, tuy đang thực hiện nhiệm vụ bảo vệ cấp ủy tiểu đoàn, không chút do dự, Ngô Minh xung phong vượt sông. Ngày thường bơi đêm và không mang trang bị thì anh vượt sông dễ dàng. Hôm đó, theo yêu cầu nhiệm vụ, anh được trang bị thêm khẩu AK báng gấp và bản đồ bỏ túi ni-lông giắt thắt lưng, được tiểu đoàn cử khẩu đội 12,7mm và khẩu đội ĐKZ yểm trợ. Thế nhưng, bơi được nửa đường, 2 chiếc máy bay do thám L19 và OV10 của địch phát hiện, bắn 2 loạt đạn truy kích. Ngô Minh phải thả phao trôi để nghi binh, còn bản thân lặn xuống theo hướng khác. Bơi thêm được chừng 2/3 quãng sông, xe tăng địch trên bờ Nam phát hiện và sử dụng pháo bắn chặn người lính trinh sát. Bên bờ Bắc, Tiểu đoàn 47 dùng hỏa lực yểm trợ bắn sang bờ Nam phân tán sự chú ý của địch. Ngô Minh phải vừa lặn vừa ngoi lên lấy hơi để lặn tiếp, sức nặng của trang bị mang theo như muốn ghì anh xuống lòng sông. Trong thâm tâm anh lóe lên ý chí phải giữ bằng được sinh mạng để hoàn thành nhiệm vụ và không được để mất vũ khí, trang bị. Ý chí đó đã tiếp thêm sức mạnh cho người lính trinh sát an toàn vượt bão đạn, rồi vượt bãi mìn chống đổ bộ của địch. Sau đó, Ngô Minh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, nắm được lực lượng, cách bố phòng và tình hình của địch giúp mặt trận tổ chức tiến công, chiếm giữ những địa bàn trọng yếu, giành thế chủ động trên chiến trường. Với những chiến công xuất sắc, ngày 8-3-1972, Ngô Minh vinh dự được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam ngay tại chiến tuyến.
Còn hơi thở là còn trách nhiệm
Cuối năm 1975, Trung đoàn 95 được điều về Vĩnh Linh, Quảng Trị, là trợ lý tổ chức kiêm chính sách, Ngô Minh được giao nhiệm vụ chỉnh lý lại sơ đồ mộ chí liệt sĩ theo thực địa. Sau thời gian đi chỉnh lý, thấy nhiều mộ chí rất “chênh vênh” và dễ bị mất dấu tích, anh đã đề xuất với đơn vị cần phải cất bốc và quy tập hài cốt liệt sĩ về các nghĩa trang liệt sĩ địa phương để tránh thất lạc do địa hình, địa vật thay đổi. Được sự nhất trí và chỉ đạo của Đảng ủy, chỉ huy trung đoàn, anh nhận nhiệm vụ làm đội trưởng, phụ trách hơn 30 cán bộ, chiến sĩ. Anh Minh kể:
- Sau chiến tranh, quy tập hài cốt liệt sĩ là nhiệm vụ khó khăn và nguy hiểm: Thứ nhất phải tự cung, tự cấp vì ở dài ngày trong rừng. Thứ hai phải dò, gỡ bom, mìn, đạn còn sót lại ở quanh khu vực mộ chí rồi mới tổ chức cất bốc hài cốt liệt sĩ. Khi quy tập được 20-30 hài cốt liệt sĩ thì toàn đội lại vận chuyển về, lập nghĩa trang gần cơ quan chính quyền địa phương và thực hiện nghi thức cải táng. Thông tin liệt sĩ được khắc trên bia mộ làm bằng tôn và ghi vào tờ giấy nhét trong lọ Pê-ni-xi-lin đặt trong tiểu sành. Sau đó, lập 3 sơ đồ trích ngang nghĩa trang để lưu tại địa phương, trung đoàn và sư đoàn.
Vất vả là vậy, nhưng trong 2 năm 1977, 1978, đội của anh Minh đã cất bốc, quy tập và cải táng được vài trăm hài cốt liệt sĩ. Thời gian sau, được bổ nhiệm các cương vị công tác khác nhau nhưng anh Minh vẫn tích cực giúp thân nhân và gia đình liệt sĩ đưa các hài cốt liệt sĩ về quê hương. Song song với đó, anh tích cực làm công tác tri ân, đền ơn đáp nghĩa. Nhắc đến công tác tri ân cùng Quỹ “Mãi mãi tuổi hai mươi”, anh Minh cho biết:
- Trước kia, tôi vẫn phối hợp với đồng đội cũ thực hiện tri ân, thiện nguyện. Đầu năm 2016, tôi được làm quen với các thành viên của Quỹ “Mãi mãi tuổi hai mươi” và được biết: Hoạt động của quỹ không bó hẹp trong phạm vi những đồng đội cùng đơn vị mà còn mở rộng tri ân, hỗ trợ đến các thân nhân liệt sĩ, gia đình chính sách, học sinh, sinh viên nghèo vượt khó và các gia đình có công vùng căn cứ cách mạng. Đặc biệt, quỹ còn góp phần truyền lửa, giáo dục truyền thống đến đội ngũ sinh viên, học sinh nhằm xây dựng các giá trị chân, thiện, mỹ cho thế hệ tương lai của đất nước.
Từ đó, anh Minh như được nối thêm vòng tay đoàn kết, yêu thương của đồng chí, đồng đội. Trong tổ chức Quỹ “Mãi mãi tuổi hai mươi”, anh đóng góp, vận động đóng góp được hơn 200 triệu đồng để cùng quỹ xây cất khu nhà nghỉ miễn phí cho thân nhân liệt sĩ và nhân dân đến thắp nhang tri ân ở Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn; hỗ trợ công tác thiện nguyện của quỹ đến với những cuộc đời đang gặp gian khó.
Bài và ảnh: VIỆT HÀ