Nói như nhà báo Đoàn Mạnh Phương, Tổng biên tập Tạp chí Việt Nam hội nhập, “tổng chủ biên” công trình này, thì mỗi cuốn sách là một tượng đài bằng chữ, mỗi dòng tên liệt sĩ trong đó như một ngôi mộ chữ thiêng liêng, góp phần bảo tồn ký ức cho thế hệ mai sau...

Ý tưởng bắt đầu từ một chuyến đi của đoàn cán bộ, phóng viên cùng nhà báo Đoàn Mạnh Phương về dâng hương tại Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn. Đứng trước bạt ngàn bia mộ, anh Phương và đoàn trào dâng xúc cảm. Anh tự hỏi: Tại sao chúng ta là những người cầm bút lại không làm những “ngôi mộ” chữ bằng những trang sách để lưu danh các anh hùng liệt sĩ đến muôn đời sau?

Sau chuyến đi, những trăn trở đó được anh và đồng nghiệp bàn bạc để thực hiện, làm một cách tự nhiên như một sự thúc giục tâm linh mạnh mẽ. Cuốn đầu tiên mang tên “Huyền thoại Trường Sơn” hoàn thành, được nhiều người, đặc biệt là thân nhân các liệt sĩ trân trọng đón nhận.

leftcenterrightdel
12 pho đại sách lưu danh các anh hùng liệt sĩ đang được thờ phụng tại chùa Ba Vàng, TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Từ năm 2007 đến nay, Tổng biên tập Đoàn Mạnh Phương cùng các đồng nghiệp và nhiều tổ chức, cá nhân đã thực hiện chương trình thờ phụng và lưu danh các anh hùng liệt sĩ với bộ công trình xuất bản “Huyền thoại Việt Nam”. Trong đó, đã hoàn thành 12 pho đại sách, tiêu biểu như: Huyền thoại Điện Biên, Huyền thoại Thành cổ Quảng Trị, Huyền thoại Côn Đảo, Huyền thoại Đường 9-Khe Sanh anh hùng, Huyền thoại Thanh niên xung phong Việt Nam, Huyền thoại người chiến sĩ tình nguyện, Huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển…

Cuốn nhỏ nhất cũng có kích thước 0,7m x 1,0m, cuốn lớn nhất khối lượng lên đến 500kg, lưu danh hơn 10 vạn tên của anh hùng liệt sĩ qua các thời kỳ đã hy sinh vì nền hòa bình, độc lập dân tộc. Mỗi cuốn có hai phần nội dung chính: Phần đầu là các bài viết tái hiện diễn biến các trận đánh lớn gắn với chiến dịch, địa danh lịch sử, những bài học kinh nghiệm và tinh thần quả cảm vô song của quân và dân ta. Phần sau là danh sách các liệt sĩ, những người con ưu tú của dân tộc đã anh dũng chiến đấu và hy sinh tại các địa danh hào hùng đó.

Nói về quá trình tham gia làm các bộ sách này, nhà báo Đặng Đình Chấn, Tổng thư ký tòa soạn Tạp chí Việt Nam hội nhập cho biết: “Chúng tôi trăn trở, suy nghĩ ngày đêm, không quản ngại khó khăn để thu thập tài liệu và danh sách các liệt sĩ. Ban biên soạn đã chia thành từng tổ để về các vùng, miền, đến các cơ quan chức năng, địa phương, đơn vị, thậm chí đến từng nghĩa trang để sưu tầm, đối chiếu, thẩm định từng chi tiết về sự kiện và danh tính liệt sĩ. Anh em làm với tất cả tấm lòng và sự biết ơn các anh hùng liệt sĩ và thân nhân của họ”.

leftcenterrightdel
Bộ sách “Huyền thoại Việt Nam” gồm 12 cuốn đã xuất bản. Ảnh: XUÂN THỦY.

Ngày 14-12-2014, các pho đại sách trong bộ công trình “Huyền thoại Việt Nam” đã được cung rước về an vị phụng thờ tại chùa Ba Vàng, TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Giây phút chứng kiến các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước và đông đảo nhân dân đón pho đại sách, nhiều người, nhất là thân nhân các liệt sĩ đã không giấu được nước mắt. Vậy là từ công trình riêng, đến hôm nay, bộ sách này đã trở thành tài sản chung, danh tính các anh hùng liệt sĩ được an vị tại nơi tôn nghiêm, ấm áp. Có mặt trong buổi cung rước các pho đại sách hôm đó tại chùa Ba Vàng, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (nay đồng chí là Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh) đã phát biểu: “Đây là bộ công trình xuất bản ắp đầy trí tuệ và tâm huyết của nhóm tác giả. Nó có giá trị lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng và tôi tin tưởng rằng bộ công trình xuất bản này với ý nghĩa cao quý của mình sẽ nhận được những tấm lòng và tình cảm trân trọng của đồng bào, đồng chí trong cả nước…”.

Theo Tổng biên tập Đoàn Mạnh Phương thì danh tính liệt sĩ trong các cuốn sách chưa thể đầy đủ và hoàn thiện mà còn phải được bổ sung. Hiện nay, ban biên soạn đang tiếp tục thu thập thông tin từ các nguồn, in thành các cuốn khổ nhỏ để dành tặng trong các chương trình đền ơn đáp nghĩa, tặng các gia đình liệt sĩ, người có công và các cựu chiến binh.

“Huyền thoại Việt Nam” là pho sách nhưng không phải là sách bình thường. Nói như nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trong bức thư khen gửi nhóm tác giả: “Pho đại sách là công trình xuất bản kỳ công, không chỉ có giá trị về mặt văn hóa, lịch sử truyền thống sâu sắc mà còn có giá trị thực tiễn, là kho tàng lịch sử của dân tộc Việt Nam”.

VĨNH THẮNG

leftcenterrightdel
Nhà báo Đoàn Mạnh Phương.

Nhà báo Đoàn Mạnh Phương - Tổng biên tập Tạp chí Việt Nam hội nhập, Chủ biên bộ công trình xuất bản “Huyền thoại Việt Nam”: Bộ sách “Huyền thoại Việt Nam” được khởi động từ năm 2007 đã nhận được sự quan tâm và ủng hộ từ các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước, các ban, bộ, ngành, đoàn thể; Đảng bộ và chính quyền các địa phương; các cơ quan thông tấn, báo chí, đặc biệt là những tấm lòng vàng của các doanh nghiệp, doanh nhân cả nước với tình cảm đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục xuất bản các cuốn sách của bộ công trình này: Huyền thoại Củ Chi; Huyền thoại người chiến sĩ biệt động... để góp thêm vào trang sử đáng tự hào cũng như ghi danh các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống... cùng với những hoạt động đền ơn đáp nghĩa. Với chúng tôi, sự tri ân các anh hùng liệt sĩ không bao giờ là đủ...