Đồng chí Trung tướng Đỗ Căn, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị (TCCT) đã nhấn mạnh như vậy trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh-Liệt sĩ (27-7-1947/ 27-7-2017).
Trung tướng Đỗ Căn, Phó chủ nhiệm TCCT.
NGÀY CÓ Ý NGHĨA LỊCH SỬ, CHÍNH TRỊ, XÃ HỘI SÂU SẮC
Phóng viên (PV): Đã tròn 7 thập kỷ, kể từ ngày 27-7-1947 chính thức được chọn là “Ngày Thương binh toàn quốc”, sau đổi thành “Ngày Thương binh-Liệt sĩ”. Đồng chí có thể cho biết ý nghĩa sâu sắc của sự kiện này?
Trung tướng Đỗ Căn: Như các đồng chí và bạn đọc đã biết, tháng 6-1947, đại biểu của Tổng bộ Việt Minh, Trung ương Hội Phụ nữ cứu quốc, Trung ương Đoàn Thanh niên cứu quốc, Cục Chính trị Quân đội quốc gia Việt Nam, Nha Thông tin Tuyên truyền và một số địa phương đã họp tại Đại Từ (Bắc Thái) để bàn về công tác thương binh, liệt sĩ và thực hiện Chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh chọn một ngày làm Ngày Thương binh-Liệt sĩ. Tại cuộc họp này, các đại biểu đã nhất trí chọn ngày 27-7 là “Ngày Thương binh toàn quốc”. Từ tháng 7-1955, Đảng và Nhà nước ta quyết định đổi “Ngày Thương binh toàn quốc” thành “Ngày Thương binh-Liệt sĩ” để ghi nhận những hy sinh to lớn của đồng bào, chiến sĩ cả nước cho chiến thắng vẻ vang của toàn dân tộc.
Ngày Thương binh-Liệt sĩ có ý nghĩa lịch sử, chính trị, xã hội sâu sắc. Thể hiện truyền thống “hiếu nghĩa bác ái”, lòng quý trọng và biết ơn của Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân ta đối với những người đã hy sinh, cống hiến vì độc lập, tự do và thống nhất của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân; qua đó phát huy tinh thần yêu nước, củng cố và bồi đắp niềm tin vào sự nghiệp cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Đồng thời, tôn vinh các anh hùng, liệt sĩ, thương binh và người có công; khẳng định sự cống hiến, hy sinh của họ cho độc lập, tự do của dân tộc, cho hạnh phúc của nhân dân là vô giá. Việc chăm sóc thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công là vinh dự, là trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị-xã hội và của mọi người, của thế hệ hôm nay và mai sau.
Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân ta luôn trân trọng, đánh giá cao những cống hiến, hy sinh to lớn của đồng bào, chiến sĩ đối với Tổ quốc; đồng thời luôn chú trọng giáo dục ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công dân và lòng biết ơn sâu sắc của các tầng lớp nhân dân, của các thế hệ đối với thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng.
PV: Những thành tựu nổi bật trong công tác thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng 70 năm qua được thể hiện như thế nào, thưa đồng chí?
Trung tướng Đỗ Căn: Thành tựu thì rất nhiều và các chế độ, chính sách của Đảng, Nhà nước với thương binh, liệt sĩ và người có công ngày càng được hoàn thiện. Tôi nói tóm lược thành tựu ở mấy điểm:
- Đã xây dựng và thực hiện thống nhất trong cả nước một hệ thống chính sách, chế độ ưu đãi đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng. Hiện cả nước có hơn 1,4 triệu người có công và thân nhân đang hưởng trợ cấp ưu đãi hằng tháng; qua rà soát, cơ bản người có công đã được hưởng đầy đủ các chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước.
- Phong trào chăm sóc thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công với cách mạng phát triển sâu rộng từ Trung ương đến địa phương và đã đạt được hiệu quả thiết thực, thể hiện tình cảm, trách nhiệm và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Từ năm 2007 đến 2017, cả nước đã đóng góp xây dựng Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” hơn 3.481 tỷ đồng; xây dựng gần 90.000 nhà tình nghĩa; tặng gần 159.000 sổ tiết kiệm tình nghĩa... Chính phủ đã cấp cho các địa phương hơn 2.450 tỷ đồng để hỗ trợ 80.000 hộ gia đình người có công khó khăn về nhà ở; 100% Bà mẹ Việt Nam anh hùng được các cơ quan, đơn vị nhận phụng dưỡng; 98% xã, phường làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ, 97% người có công với cách mạng có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống người dân nơi cư trú.
- Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, xây dựng, tu bổ nghĩa trang, công trình tưởng niệm liệt sĩ được chú trọng và đạt được kết quả tích cực. Thời gian qua, cả nước đã tìm kiếm, quy tập được 939.462 bộ hài cốt liệt sĩ, an táng tại 3.077 nghĩa trang trong cả nước. Hiện cả nước có 9.637 công trình ghi công liệt sĩ, bao gồm đài tưởng niệm, nhà bia ghi tên liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ...
Trung tướng Đỗ Căn tặng quà đại biểu người có công tỉnh Đồng Nai. Ảnh: CẨM THỦY
“BỔN PHẬN BIẾT ƠN, THƯƠNG YÊU VÀ GIÚP ĐỠ”
PV: Xin đồng chí cho biết những kết quả trong thực hiện phong trào “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” trong quân đội thời gian qua?
Trung tướng Đỗ Căn: Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Thương binh, bệnh binh, gia đình quân nhân và gia đình liệt sĩ là những người có công với Tổ quốc, với nhân dân. Cho nên bổn phận của chúng ta là phải biết ơn, phải thương yêu và giúp đỡ họ”. Với trách nhiệm và lòng biết ơn đối với những người đã có nhiều hy sinh, cống hiến cho nền độc lập, tự do, thống nhất của Tổ quốc, cho tự do và cuộc sống hạnh phúc yên bình của nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, bám sát yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng và tình hình thực tiễn phát triển của đất nước, của quân đội, trong thời gian qua, toàn quân đã đẩy mạnh phong trào “Uống nước nhớ nguồn”, các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa” với nhiều nội dung thiết thực, hình thức đa dạng, phong phú, nhằm góp phần chăm sóc tốt hơn đời sống vật chất, tinh thần đối với người có công với cách mạng và gia đình thương binh, bệnh binh, liệt sĩ.
Từ năm 2012 đến nay, hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa” trong quân đội đã đạt được kết quả thiết thực, nổi bật là: Toàn quân đã tổ chức tìm kiếm, quy tập trên 10.200 bộ hài cốt liệt sĩ; phối hợp rà soát, xác minh 15.237 trường hợp thông tin liệt sĩ, mộ liệt sĩ. Đồng thời, chủ động, tích cực giải quyết chế độ, chính sách đối với các đối tượng tham gia kháng chiến; phụng dưỡng 1.776 Bà mẹ Việt Nam anh hùng; tuyển dụng, giải quyết việc làm cho 338 con đẻ của thương binh, bệnh binh nặng đang điều trị tại các trung tâm điều dưỡng thương binh, bệnh binh và vợ, con của quân nhân hy sinh trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng-an ninh; xây dựng, sửa chữa được hơn 6.542 căn nhà tình nghĩa, 7.661 căn nhà chính sách xã hội; tặng 3.462 sổ tiết kiệm với số tiền gần 14 tỷ đồng; tặng công cụ sản xuất và đồ dùng sinh hoạt cho người có công trị giá 214 tỷ đồng; tổ chức khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho 912.780 lượt người; hỗ trợ các trung tâm điều dưỡng thương binh, bệnh binh phương tiện, trang thiết bị, quân trang, số tiền gần 70 tỷ đồng, hỗ trợ các tổ chức chính trị-xã hội, hỗ trợ xây dựng nghĩa trang liệt sĩ gần 40 tỷ đồng…
Những việc làm trên có ý nghĩa hết sức to lớn nhằm tiếp tục thực hiện truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của quân đội; sự tri ân của cán bộ, chiến sĩ toàn quân đối với người có công với cách mạng, góp phần giải quyết một phần khó khăn, giúp ổn định đời sống gia đình các đối tượng chính sách và người có công với cách mạng.
PV: Năm 2017, ngành lao động-thương binh và xã hội đề ra chỉ tiêu thực hiện giải quyết căn bản hồ sơ tồn đọng về thương binh, liệt sĩ. Vậy, Bộ Quốc phòng mà trực tiếp là TCCT đã phối hợp như thế nào với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội trong việc giải quyết hồ sơ tồn đọng người có công?
Trung tướng Đỗ Căn:Thực hiện Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng, những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương-Bộ Quốc phòng, trực tiếp là sự chỉ đạo của TCCT, Cục Chính sách đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành Trung ương và các địa phương, nhất là với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tích cực chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện dân chủ công khai, chặt chẽ, đúng quy trình, quy định, giải quyết xác nhận liệt sĩ, thương binh đạt được những kết quả thiết thực, góp phần ổn định tình hình chính trị-xã hội ở từng địa phương và trong phạm vi cả nước, củng cố thêm lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và quân đội.
Hiện nay, số lượng hồ sơ đề nghị xác nhận người có công tồn đọng đã lập trước ngày 1-7-2013 ở các cơ quan, đơn vị quân đội từ cấp tỉnh trở lên còn không nhiều. Khó khăn lớn nhất hiện nay là các đơn thư kiến nghị, khiếu nại gửi tới các bộ, ngành Trung ương (vượt cấp) về giải quyết chế độ thương binh, liệt sĩ, mỗi năm khoảng 500 đơn thư của đối tượng diện tồn đọng mà chưa có cơ sở để xác lập hồ sơ.
TCCT thống nhất với chủ trương, giải pháp thực hiện Quyết định số 408/QĐ-LĐTBXH ngày 20-3-2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội ban hành kèm theo Quy trình giải quyết hồ sơ tồn đọng đề nghị xác nhận người có công; chỉ đạo Cục Chính sách cử cán bộ tham gia tổ công tác liên ngành xác nhận người có công do Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội làm Tổ trưởng; ban hành Công văn số 864/CT-CS ngày 24-5-2017 chỉ đạo các quân khu và Bộ tư lệnh Thủ đô Hà Nội, bộ chỉ huy quân sự các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát và giải quyết các vướng mắc phần hồ sơ tồn đọng trong các cơ quan, đơn vị quân đội từ cấp tỉnh trở lên. Quá trình thực hiện phải bảo đảm dân chủ, công khai, chặt chẽ, phát huy trách nhiệm của lãnh đạo, chỉ huy cơ quan, đơn vị, nhất là sự đồng thuận của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương trong việc giải quyết hồ sơ tồn đọng, tạo điều kiện cho người có công được thụ hưởng chính sách của Đảng, Nhà nước. Đồng thời, chỉ đạo tiến hành rà soát, phân loại đối tượng tồn đọng; làm rõ tính chất của từng trường hợp; xác định khả năng xác minh, lập hồ sơ xác nhận. Trên cơ sở đó, nghiên cứu, đề xuất với Đảng, Nhà nước chủ trương tổng thể giải quyết các trường hợp tồn đọng trong thời gian tới…
PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!
HOÀNG TIẾN – BÍCH TRANG (thực hiện)