Ngược dòng thời gian, tháng 8-1967, thanh niên Trịnh Quốc Hoa viết đơn tình nguyện nhập ngũ rồi được chọn đi đào tạo phi công ở Liên Xô. Tháng 10-1970, do sức khỏe chưa đáp ứng đủ yêu cầu, cấp trên điều động Hoa về Tiểu đoàn 5 (Trung đoàn 237, Sư đoàn 367), đóng tại Quảng Bình. Ông Hoa bồi hồi nhớ lại...
Một trong những kỷ niệm đầu đời quân ngũ của tôi là vào khoảng tháng 9-1971, tôi cùng với đồng đội trong Trung đoàn 237 được cấp trên tin tưởng, đặc cách cử tham gia lớp huấn luyện làm chủ vũ khí mới: Tên lửa phòng không vác vai A72. Đây là loại tên lửa mới do Liên Xô sản xuất, sử dụng tín hiệu hồng ngoại để phát hiện mục tiêu. Lớp tập huấn do đoàn chuyên gia Liên Xô sang giảng dạy, huấn luyện. Do đã biết tiếng Nga từ hồi còn học tập ở nước bạn nên việc tiếp cận vũ khí mới từ giảng viên Liên Xô không khó khăn là mấy. Sau 3 tháng huấn luyện, tôi và đồng đội đã nắm chắc tính năng kỹ, chiến thuật của tên lửa phòng không A72. Khi Tiểu đoàn Tên lửa 172 (Tiểu đoàn A72) với 4 đại đội được thành lập, tôi được biên chế làm Trung đội trưởng Trung đội 1, Đại đội 1. Đại đội 1 và Đại đội 2 hành quân theo Đường 14 theo hướng Tà Cơn tới cao điểm 544, Mặt trận B5 (Quảng Trị-Thừa Thiên-Huế). Đại đội 3 và Đại đội 4 đi vào khu vực chiến trường miền Đông Nam Bộ, có ban chỉ huy Tiểu đoàn 172 đi theo.
    |
 |
|
Ông Trịnh Quốc Hoa. Ảnh: NGUYỄN ANH |
Tại Mặt trận B5, Đại đội 1 và Đại đội 2 được sáp nhập vào Trung đoàn 241. Tháng 2-1972, với sự hỗ trợ của cánh quân Sư đoàn 304 do Thượng tá Hoàng Đan (sau này là thiếu tướng) làm Sư đoàn trưởng, quân ta tiến công bao vây cứ điểm 241, buộc trung tá Phạm Văn Đính, trung đoàn trưởng trung đoàn 56 bộ binh, sư đoàn 3 bộ binh quân đội Sài Gòn và trung tá Vĩnh Phong - cấp phó của Phạm Văn Đính ra đầu hàng, giải phóng Mai Lộc (Quảng Trị), địch thất thủ rút lui về khu căn cứ Ái Tử. Quân ta dần giành lại thế chủ động. Ngay sau đó, đơn vị tôi cùng phối hợp hiệp đồng với Trung đoàn 3, Sư đoàn 304, lần đầu đánh vào căn cứ Ái Tử nhưng không thành. Trung tuần tháng 3, lần thứ hai, Thượng tá Hoàng Đan cử lực lượng trinh sát, sau đó triển khai thế trận đánh bao vây căn cứ Ái Tử khiến cho quân địch thua trận, vượt sông Thạch Hãn tháo chạy, rút về khống chế cao điểm 132, Động Ông Do. Thừa thế thắng, quân ta tiếp tục chiến đấu, giành lại cao điểm 132 cho tới các cứ điểm Như Lệ, La Vang, Tích Tường. Địch hốt hoảng rút quân về Thừa Thiên-Huế, sau đó cho đánh sập cầu Mỹ Chánh ở Hải Lăng (Quảng Trị) hòng chia cắt đường tiến công của ta vào Thừa Thiên-Huế.
Có thể nói, 81 ngày đêm ở Thành cổ Quảng Trị là những ngày tháng chiến đấu ác liệt nhất, tên lửa vác vai A72 phát huy sức mạnh hiệu quả nhất khi vào khoảng tháng 6-1972, địch tiếp tục dùng thủy quân lục chiến càn quét, tái chiếm Thành cổ. Khi ấy, tôi chỉ huy trực tiếp ở cao điểm 132, bắn hạ 6 máy bay các loại, trong đó có hai chiếc máy bay OV10, 3 chiếc L19 và một chiếc F5. Ngoài ra, nhiều đồng đội của tôi cũng lập công như: Hoàng Văn Tuyền bắn rơi một chiếc L19; Lê Văn Ninh bắn rơi một chiếc F5; Dương Anh Hùng bắn rơi một chiếc OV10; Nguyễn Kim Liên bắn rơi hai máy bay L19 và một trực thăng…
Sau khi giải phóng toàn bộ Quảng Trị, đơn vị tôi rút ra Bắc, thành lập Đại đội 15, do tôi làm đại đội trưởng. Đầu năm 1975, hòa chung khí thế tổng tiến công, đơn vị tôi gồm 70 cán bộ, chiến sĩ vào Đà Nẵng, phối hợp với bộ đội phòng không, lực lượng Quân đoàn 2 tại Nha Trang và các lực lượng binh chủng hợp thành, thực hiện tổng hành quân chi viện sức người, sức của cho miền Nam. Khi đoàn chuyên chở vũ khí hành quân vào tới cầu Phan Rí (Bình Thuận), bất ngờ, một tốp máy bay chiến đấu F5 của địch lao xuống, sử dụng hỏa lực đánh vào giữa đội hình hành quân. Trước tình thế quá cấp bách, tôi lệnh cho Trung đội trưởng Lê Đại Cương khẩn trương triển khai đội hình chiến đấu, bắn rơi một máy bay F5E, hai chiếc còn lại bỏ chạy. Trận đánh diễn ra trong 30 phút, bảo vệ được đoàn quân ta an toàn vào tới căn cứ Nước Trong (thuộc huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai) để chi viện cho chiến trường miền Đông Nam Bộ.
NGUYỄN SƠN