Đội văn nghệ xung kích được thành lập do anh Vũ Sắc là đội trưởng, có ca sĩ nòng cốt nổi tiếng chiến trường là Thanh Lịch. Bộ đội Tây Nguyên thà đói cơm, nhạt muối chứ không thể thiếu lời ca, tiếng hát lạc quan tại núi rừng gian khổ, ác liệt này.

Bộ đội Tây Nguyên thời đó rất thích ca sĩ Thanh Lịch hát bài “Đường cày đảm đang”, bài “Xuân chiến khu” và đây cũng là bài “tủ” của ca sĩ Thanh Lịch mỗi khi đi biểu diễn phục vụ bộ đội và bà con các bản làng. Ca sĩ Thanh Lịch ra tận các trận địa pháo, các điểm chốt, các bệnh viện, trạm xá, cung đường gùi, thồ, kho, trạm hát cho bộ đội nghe. Có lần đang biểu diễn, trên trời máy bay địch gầm rú, thả pháo sáng, ca sĩ vẫn bình tĩnh, thản nhiên biểu diễn, cất vang tiếng hát “Xuân chiến khu”. Sau buổi biểu diễn, một chiến sĩ ta ứng khẩu tặng ca sĩ câu thơ: “Trên trời phản lực ầm ầm, dưới đất Thanh Lịch vẫn gầm chiến khu”. Một chiến sĩ khác giải thích: Ở miền Bắc có phong trào “Tiếng hát át tiếng bom”, còn ở đây, lúc này không hát gầm lên như thế sao át được tiếng gầm rít của “thần sấm” Mỹ.

Phong trào ca hát, văn nghệ của bộ đội ta rất sôi nổi, lan rộng khắp các đơn vị, bệnh viện, cơ quan, nhà trường; hát trên nương rẫy, hát trên các cung đường gùi, thồ ra phía trước, hát khi mổ điều trị vết thương cho thương binh trong trạm xá, bệnh viện, đội điều trị, hát quanh đống lửa nhà sàn cùng với lễ hội đâm trâu trong bản cùng đồng bào.

Tôi còn nhớ: Sau buổi lễ kết hôn giữa anh Nguyễn Đức Giá, Tham mưu phó Cơ quan tham mưu mặt trận với chị Nguyễn Thúy Liệu, y sĩ cơ quan Bộ tư lệnh ở trong khu rừng sâu giáp biên giới Campuchia, cơ quan tham mưu tổ chức đêm văn nghệ kỷ niệm ngày thành lập cơ quan, có cán bộ, chiến sĩ các phòng, ban tham gia, nòng cốt là các cô y tá, y sĩ cơ quan và Ban Cơ yếu. Thúy Vam lên hát, múa bài “Hoa Chăm pa”, chị Thúy Liệu ngồi hàng ghế trên cùng với anh Giá, thỉnh thoảng quay xuống phía sau khen hay quá. Gần cuối tiết mục, đang múa, Thúy Vam bị tuột mất một chiếc giày nhưng vẫn hát, múa bình thường, chưa kết thúc thì anh Giá vỗ tay rất to. Ngay hôm sau, chiến sĩ cơ quan đã có bài thơ tặng đội văn nghệ, có câu: “Liên hoan văn nghệ phòng ta/ Thúy Vam lên múa Hoa Chăm pa tuột giày/ Thúy Liệu ở dưới khen hay/ Ông Giá đắc chí vỗ tay một mình”.

PHẠM NHƯ HÙNG

(Theo lời kể của Đại tá Lê Xuân Thư, CCB trú tại thị trấn Thường Tín, huyện Thường Tín, TP Hà Nội)