Chi khu Chợ Lách chịu sự chỉ huy trực tiếp của Tiểu khu Vĩnh Long. Địch lấy trung tâm huyện làm trọng điểm bình định, đồng thời xây dựng mỗi xã từ ba đến bốn ấp chiến lược với tổng quân số hơn một nghìn tên, gồm: Lính bảo an, biệt kích, dân vệ, cảnh sát và bọn tề ở ấp xã, phần đông là người dân địa phương. Một số tên trong số đó là chỉ huy ác ôn, đã gây nhiều nợ máu với nhân dân và cách mạng. Đây được xem là vùng bình định, kiểu mẫu của địch và là vùng yếu của ta. Nguyên nhân là do địch kiểm soát nghiêm ngặt, mặt khác, lúc đầu bị địch tuyên truyền lừa mị nên đồng bào Công giáo rất sợ cách mạng, không dám tiếp xúc với bộ đội.

Để chuẩn bị cho cuộc tổng tiến công và nổi dậy, Huyện ủy và Huyện đội Chợ Lách đã chú trọng liên lạc với các cơ sở nội tuyến và nhanh chóng tổ chức lại LLVT, nhất là bộ đội tập trung. Chỉ trong thời gian ngắn, huyện đã xây dựng và đưa một đại đội bộ binh, một trung đội đặc công về tỉnh, lực lượng còn lại của huyện nói là đại đội bộ binh nhưng thực tế chỉ có 18 cán bộ, chiến sĩ; còn lực lượng đặc công của tôi có 10 đồng chí. Thế nhưng theo kế hoạch, chúng tôi phải chia thành hai hướng, một hướng phía dưới gồm 5 đồng chí đánh lên, còn tôi chỉ huy một tổ đặc công 5 anh em ở hướng trên đánh xuống để bao vây thị trấn.

leftcenterrightdel
Đại tá Nguyễn Huỳnh Đức (ngoài cùng, bên phải) gặp lại đồng đội. Ảnh: HỒ KIÊN.

Chiều 28-1-1968 (ngày 29 tháng Chạp năm Đinh Mùi, năm đó không có ngày 30), các lực lượng hành quân đến nhà thờ Cái Nhum thuộc xã Long Thới mời bà con tập trung để thực hiện vũ trang tuyên truyền. Tại các địa điểm đóng quân, bộ đội cùng nhân dân tổ chức đón Giao thừa, mở đài nghe Bác Hồ chúc Tết đồng bào và chiến sĩ cả nước đón mừng Xuân Mậu Thân 1968. Trước đây ở vùng tạm chiếm, địch cấm dân nghe đài của ta. Giờ bộ đội về, ai cũng phấn khởi và xúc động vì lần đầu được nghe giọng nói ấm áp, hiền từ của vị Cha già dân tộc qua làn sóng phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam. Lời thơ chúc Tết của Bác như lời hiệu lệnh mở đầu cuộc tổng tiến công và nổi dậy được truyền đi khắp mọi miền đất nước. Cùng lúc đó, pháo địch từ Chi khu Chợ Lách bắn vào ấp Hòa Thạnh, xã Hòa Nghĩa làm hai đồng chí bị thương và một đồng chí hy sinh. Mất mát này càng làm nhân dân và LLVT huyện thêm căm thù giặc, biến thành quyết tâm chiến đấu đến cùng!

Đêm Mồng Một Tết, LLVT huyện Chợ Lách hành quân trở lại địa bàn được phân công, nhanh chóng triển khai trận địa sẵn sàng nổ súng. Huyện ủy phân công tôi chỉ huy một tổ tiêu diệt đồn Cái Mít cách thị trấn Chợ Lách 600m, có hai cơ sở nội tuyến của ta. 5 giờ ngày Mồng Hai Tết, cơ sở nội tuyến dụ tên đồn trưởng ra ngoài và bắn chết tên này. Lập tức, tôi cùng anh em tổ đặc công tấn công đồn. Bọn địch nổ súng chống cự bị ta diệt bốn tên (trong đó có tên Tám Lòi ác ôn), bắt hai tên, số còn lại hơn chục tên hoảng hồn leo rào bỏ chạy. Trong vòng 30 phút ta đã diệt gọn, làm chủ hoàn toàn đồn Cái Mít, thu 14 súng và một máy thông tin. Đây là đồn đầu tiên của huyện Chợ Lách nói riêng và tỉnh Bến Tre nói chung bị tiêu diệt ngay đợt mở màn cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968.

Chiến thắng này đã làm địch hoang mang, ta tiếp tục cho các cánh quân bao vây tiêu diệt các đồn khác trên địa bàn huyện. Qua mười ngày liên tục tiến công và nổi dậy đồng loạt, quân và dân huyện Chợ Lách với phương châm “ba mặt giáp công” đã bức hàng, bức rút, san bằng 46 đồn bốt địch (6 đồn còn lại co cụm phòng thủ), loại khỏi vòng chiến đấu 800 tên, thu 540 súng các loại cùng nhiều máy móc, phương tiện quân sự khác. Đặc biệt, ta đã giải phóng hoàn toàn 6 xã và làm chủ 4 xã khác; vùng giải phóng được mở ra liên hoàn nối liền với các xã ở căn cứ Bắc Mỏ Cày, kéo dài đến tận mỏm chóp của Cù Lao Minh với trên 80% diện tích của huyện và khoảng 6 vạn dân.

TRUNG KIÊN (Ghi theo lời kể của Đại tá Nguyễn Huỳnh Đức (Tư Tiến), nguyên Chủ nhiệm Chính trị Bộ Tham mưu Quân khu 9, nguyên Trung đội trưởng Trung đội Đặc công huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre)