Đầu những năm 40 của thế kỷ trước, khi còn ở tuổi cắp sách đến trường, Vũ Xuân Tròn cùng đám bạn đã được bố mẹ và đặc biệt là thầy giáo Trịnh Cao Bàn, người dạy chữ Quốc ngữ cho nhân dân làng Sở Thượng, kể cho nghe những câu chuyện đánh Tây và nhiều tấm gương anh hùng của dân tộc nói chung, của Sở Thượng nói riêng. 13 tuổi, Vũ Xuân Tròn đã biết chuyển tài liệu, làm liên lạc đưa đường, đào hầm bí mật nuôi giấu cán bộ cách mạng... Đến khi đang học cấp Supérieure-tương đương bậc THPT bây giờ, Tròn sôi nổi tham gia Đoàn Thanh niên cứu quốc, vận động bạn học ủng hộ cách mạng. “Những ngày đầu tháng Tám, học sinh yêu nước tổ chức rất nhiều hoạt động như: Rải truyền đơn, hội họp, tổ chức thành các đội... Tất cả đều hứng khởi đợi đến ngày cùng Việt Minh và nhân dân giành lại chính quyền từ tay thực dân-phong kiến”- ông Tròn nhớ lại.
    |
 |
|
Ông Vũ Xuân Tròn kể chuyện về làng Sở Thượng những ngày Cách mạng Tháng Tám. |
Sáng 19-8-1945, Vũ Xuân Tròn và các bạn tập trung tham gia mít tinh ở Nhà hát Lớn, sau đó vòng về Sở Thượng cùng lực lượng cách mạng và nhân dân đến nhà các lý trưởng trên địa bàn huyện Thanh Trì thu triện và tài liệu. Năm 1946, chính quyền cách mạng thành lập xã Hà Ninh, ông được bầu làm Chính trị viên xã đội. “Hoạt động được ít lâu, chúng tôi tham gia tự vệ chiến đấu sát cánh với bộ đội Trung đoàn Thủ Đô bảo vệ, cầm chân quân Pháp phía nam Hà Nội. Đến khi bộ đội rút khỏi Hà Nội, tôi được lệnh ở lại để giữ, xây dựng cơ sở cách mạng, thực hiện vận động nhân dân không đi lính cho Pháp, không bán lương thực cho Pháp và tổ chức các hoạt động phá tề, trừ gian, quấy rối các bốt địch”-ông Tròn cho biết.
Ngày 6-1-1951, trên đường từ làng Yên Duyên về Sở Thượng, Chính trị viên Tròn bị chỉ điểm và bị địch bắt. Chúng đưa ông về trại giam ở phố Vọng, tra tấn bằng nhiều thủ đoạn tàn ác. Thế nhưng đòn thù của giặc không khuất phục được tinh thần bất khuất của người chính trị viên xã đội kiên trung. Biết không thể khai thác được thông tin gì, chúng đưa ông về giam giữ ở nhà tù Hỏa Lò. Ông kể: “Trong nhà tù, chúng tôi thành lập các tổ chức đảng và dạy học, chăm sóc lẫn nhau. Dưới sự lãnh đạo của chi bộ, chúng tôi tổ chức nhiều cuộc biểu tình, đấu tranh để chống lại cách đối xử tàn nhẫn của địch. Các cuộc biểu tình và đấu tranh bị địch đàn áp nhưng đều giành được những thắng lợi nhất định, buộc địch phải nhượng bộ và giảm bớt phần nào thái độ, hành xử tàn nhẫn”.
Tháng 10-1953, ông Tròn được thả tự do và trở về quê tiếp tục liên lạc với lực lượng cách mạng Hà Nội để hoạt động. Sau khi Thủ đô Hà Nội được giải phóng, vì sức khỏe yếu, ông xin ở lại Sở Thượng và được bầu làm Ủy nhiệm thôn, rồi Chủ nhiệm Hợp tác xã nghề cá Thanh Trì. Đến nay, tuy tuổi cao sức yếu nhưng hằng tháng ông vẫn trích 400.000 đồng từ khoản lương hưu để hỗ trợ các gia đình chính sách trên địa bàn.
Bài và ảnh: NGỌC GIANG - VIỆT THÙY