Nguyễn Xuân Hậu sinh năm 1957 tại Đại Bái, Gia Bình, Bắc Ninh. Còn Nguyễn Văn Vọng hơn một tuổi, quê ở xã Hoàng Ninh, Việt Yên, Bắc Giang. Hai người nhập ngũ cùng một ngày, 14-4-1974, lại là đồng hương (Bắc Ninh và Bắc Giang là hai tỉnh tách ra từ tỉnh Hà Bắc trước đây) nên rất gần gũi, thân thiết. Ngày ấy, cả hai đều là chiến sĩ trong đội hình Đại đội 2, Tiểu đoàn 4 (Trung đoàn 19). Trận đánh hiệp đồng binh chủng của Trung đoàn 19 ngày 1-3-1975, hai người nhận nhiệm vụ tham gia đội hình trung đội mở cửa quận lỵ Thanh An (thị xã Plei-cu). Theo phân công của Trung đoàn trưởng Lê Quang Huân cho đơn vị, hướng tấn công của hai người có khoảng 10 chiến sĩ. Mỗi người mang theo 3 quả mìn định hướng ĐH10 và vũ khí cá nhân.
Đêm hôm đó, theo hướng tiến công do bộ phận trinh sát đã vạch sẵn, các chiến sĩ bò vào sát hàng rào căn cứ của địch, đặt hỏa điểm. CCB Nguyễn Xuân Hậu kể: “2 giờ đêm, sau khi ngụy trang kín kẽ, chúng tôi được lệnh xuất phát. 3 quả mìn, mỗi quả nặng khoảng 10kg mang trên mình cứ thấy nhẹ như không. Trước mắt chúng tôi là mục tiêu, dù địch bắn pháo sáng liên tục có thể bị lộ bất cứ lúc nào nhưng không ai nao núng”. “Lúc ấy, không hiểu sao tinh thần hăng lắm. Quận lỵ Thanh An nằm trên một quả đồi thoai thoải, đang lên dốc mà bị phát hiện thì chúng tôi coi như “tiêu”. Thế mà chả ai nghĩ gì. Mặc kệ những tiếng súng bắn vu vơ, có lúc xẹt qua ngay trước mặt và cả tiếng chó sủa ăng ẳng nghe rợn người từ bên trong vọng ra, chúng tôi cứ tiến lên phía trước”-CCB Nguyễn Văn Vọng tiếp lời đồng đội.
CCB Nguyễn Xuân Hậu (phải) và CCB Nguyễn Văn Vọng vui mừng gặp lại nhau sau 43 năm bặt vô âm tín. Ảnh: THANH TUẤN
Theo kế hoạch, các chiến sĩ của Trung đội 2 có nhiệm vụ tiềm nhập hàng rào thép gai, vận chuyển rồi đặt 3 quả mìn ĐH10 đã được công binh ghép sẵn thành một giá vào sát hàng rào ngoài cùng. Sau đó, họ bò trở ra cách đó 20m, đào hố cá nhân và chờ lệnh điểm hỏa. Đến giờ G, Trung đội trưởng Ngẫu truyền lệnh cho bộ phận kích nổ. Trực tiếp nhìn thấy những cột lửa bùng lên phía căn cứ địch, những người lính ấy biết mình đã hoàn thành nhiệm vụ. Cửa hàng rào đã mở, trung đội được lệnh rút về vị trí tập kết. Ai nấy thở phào vì các bộ phận đều an toàn. Nhưng không ai đoán được chữ ngờ...
Trên đường trở về, chẳng may đồng chí Nguyễn Xuân Hậu rơi xuống đầm lầy. Do Hậu đi sau cùng nên không ai biết. Khi về đến nơi, đơn vị điểm quân số mới phát hiện ra thiếu người, liền tỏa đi tìm nhưng không thấy, phải chờ đến khi trời sáng hẳn, chỉ huy đơn vị phân công bộ phận đi tìm tiếp. Ông Vọng kể: Tối hôm đó, sau một hồi tìm kiếm không thấy anh Hậu, trở về mệt rã rời, nên tôi chỉ kịp buông súng, thả chân xuống hầm. Cả người vẫn nửa trên nửa dưới, tôi ngủ một mạch đến 8 giờ sáng hôm sau đồng đội mang cho bi-đông nước uống mới tỉnh”.
Tỉnh dậy, nhớ đến đồng đội, ông hốt hoảng hỏi han mới biết bộ phận đi tìm vẫn chưa về. Đang muốn quay lại hướng cũ để tìm bạn thì ông nhận được lệnh cùng lực lượng tăng cường của Đại đội 2, Tiểu đoàn 4 truy kích địch, rồi theo Đường 19 hành quân bộ theo chiến dịch đánh tiếp đến sân bay Phù Cát. Nỗi lo về đồng đội, nghĩ ông Hậu hy sinh không có người thân bên cạnh vẫn canh cánh bên lòng ông Vọng suốt những năm tháng sau này.
Về phần ông Hậu, đêm đó bị sa lầy nhưng rất may bám được vào bụi cây sậy sát bờ đầm nên lết được vào bờ rồi được lực lượng tìm kiếm phát hiện đưa về. Người lấm lem bùn đất mà không kịp tắm rửa, ông lại tham gia bộ phận cáng thương đi làm công tác tử sĩ. Vậy là hai người bặt tin nhau từ đó. CCB Vọng tâm sự: “Một vài lần nghe có người nói gặp anh Hậu trên đường hành quân, tôi bùng lên hy vọng nên cố tìm hỏi nhưng rồi lại mờ mịt. Sau này cũng nghe bảo anh ấy về quê rồi. Nhưng sợ hy vọng rồi lại thất vọng, tôi chỉ ngậm ngùi...”.
Sau gần nửa thế kỷ, không ngờ có thể gặp lại, hai CCB mừng mừng tủi tủi tâm sự trong nụ cười trào nước mắt. Giờ đây, cả hai đều đã về an hưởng tuổi già tại quê nhà. Rất tiếc, do di chứng chiến tranh, dù lập gia đình nhưng đồng chí Nguyễn Xuân Hậu không thể có con. Biết vậy, CCB Nguyễn Văn Vọng hứa sẽ thường xuyên đưa gia đình sang chơi, rồi cùng nhau đi du lịch, thăm lại chiến trường xưa. Cả hai lại cười trong niềm vui vỡ òa...
BÍCH TRANG