Đó là chia sẻ của Pôn Gioóc-giơ Hác-đinh (Paul George Harding), một cựu binh Mỹ từng tham gia chiến đấu tại chiến trường Việt Nam những năm 1969-1970.
Không nguôi ám ảnh chiến tranh
Thấy tôi mặc bộ quân phục, P.G.Hác-đinh liền hồ hởi: “Thật đặc biệt, cách đây gần nửa thế kỷ, tôi và người lính Việt Nam tay cầm súng trong tư thế đối đầu. Bây giờ, được nắm chặt tay, trò chuyện hữu hảo với anh-một người đang làm nhiệm vụ bảo vệ đất nước, thật may mắn và vinh hạnh cho tôi”. Với mái tóc bồng bềnh trông rất nghệ sĩ, đôi mắt đăm chiêu như nhìn về quá khứ, người cựu binh Mỹ kể: Năm 1969, bước sang tuổi 22, sau một thời gian phục vụ trong quân đội Mỹ, tôi được lệnh sang Việt Nam tham chiến và được biên chế vào Lữ đoàn Không quân 173, chuyên nhảy dù đổ bộ đường không, chiến đấu tại chiến trường Bình Định, Bình Thuận, Lâm Đồng; thấy sự khốc liệt, tàn ác của chiến tranh khi chứng kiến những mất mát của người dân Việt Nam vô tội và cả những người lính Mỹ. Lúc đó tôi tự hỏi, tại sao cũng là con người với nhau mà chúng ta lại giết nhau, thù hận như thế này? “Thú thật, lúc ấy tôi nghĩ thà vào tù như một số người bạn khác của tôi không đi tham chiến ở Việt Nam để không phải hối hận còn hơn. Thế nên, chỉ một năm ở chiến trường Việt Nam, tôi về nước và ra khỏi quân đội Mỹ”-P.G.Hác-đinh phân trần.
Ông P.G.Hác-đinh (Paul George Harding) dạy tiếng Anh miễn phí cho người dân Việt Nam.
Sau khi về Mỹ, P.G.Hác-đinh thi vào Trường Đại học Berkeley và gia nhập Đảng Cộng sản Mỹ. Từ năm 1971 đến 1975, ông cùng nhiều sinh viên khác của trường Berkeley tham gia tổ chức “Vietnam veterans against the war” (tạm dịch: Những cựu binh từng tham chiến ở Việt Nam phản đối chiến tranh), đi vận động từng gia đình ủng hộ việc phản đối chiến tranh phi nghĩa ở Việt Nam; tuần hành, biểu tình chống chiến tranh, yêu cầu chính phủ Mỹ chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam. Chiến tranh ở Việt Nam kết thúc cũng là lúc P.G.Hác-đinh tốt nghiệp Trường Đại học Berkeley và làm việc trong ngành dầu khí ở bang A-lát-xca. Khi kể đến đây, giọng P.G.Hác-đinh bỗng trầm xuống:
- Chiến tranh ư? Thật khủng khiếp! Những ký ức về chiến tranh ám ảnh suốt cuộc đời của nhiều cựu binh Mỹ như chúng tôi đã từng tham chiến tại Việt Nam. Ở đất nước chúng tôi gọi là “Hội chứng Việt Nam” (Vietnam Syndrome), nó lúc nào cũng giày vò, phá hủy sự bình yên trong cuộc sống thường ngày của chúng tôi. Tôi thấy có lỗi với những gì đã làm ở Việt Nam và muốn quay lại như một sự chuộc tội và bù đắp một phần những đau thương, mất mát mà tôi đã gây ra ở Việt Nam. Là một người lính thiên về chính nghĩa, tôi vui mừng vì từ hai cựu thù nhưng hiện nay, mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã có những bước phát triển mới tốt đẹp. Tôi đã dự định sẽ quay trở lại Việt Nam nhiều lần nhưng điều kiện chưa cho phép. Bây giờ không bị ràng buộc bởi công việc, gia đình và tôi đã đạt được mong muốn. Sống ở Việt Nam, tôi rất hạnh phúc, tôi được gặp nhiều cựu binh từng tham gia chống Mỹ ở quanh khu phố, tôi nghĩ họ sẽ vẫn còn oán hận những cựu binh như tôi, nhưng thật bất ngờ họ chào đón và rất thân thiện với tôi. Đất nước các bạn thật tuyệt vời.
Lớp học tiếng Anh miễn phí
P.G.Hác-đinh chia sẻ rằng, trước khi sang Việt Nam, ông đã tìm hiểu rất kỹ về con người, cuộc sống nơi đây để xem mình có thể đóng góp được gì cho đất nước mà ông từng tham gia chiến tranh. Cuối cùng, người cựu binh ấy quyết định sang Việt Nam dạy tiếng Anh miễn phí cho người Việt. Tháng 12-2014, P.G.Hác-đinh đến đất nước hình chữ “S” để thực hiện ấp ủ của mình.
Sau một thời gian đi khám phá và tìm hiểu về lịch sử, cuộc sống và một số địa danh của Việt Nam, ông bắt tay vào thực hiện công việc. Thông qua Trung tâm Anh ngữ Smartlink, ông đứng ra thành lập Câu lạc bộ dạy tiếng Anh miễn phí “The Free School” và dạy mỗi tuần 8 buổi ở Nhà văn hóa tổ dân phố số 9, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy (TP Hà Nội). Khởi đầu với một lớp chỉ có 5 học viên, nhưng bằng quyết tâm cùng sự nhiệt tình, chỉ hơn hai tháng, người cựu binh Mỹ đã đón nhận hàng trăm học viên tham gia học. Sau một thời gian, lượng học viên lên gần 400 người, P.G.Hác-đinh quyết định chuyển địa điểm sang Trường Cao đẳng Nghề công nghiệp Hà Nội, ở số 131 Thái Thịnh, Đống Đa để thuận tiện cho giảng dạy.
Hiện tại, lớp học tiếng Anh miễn phí của ông P.G.Hác-đinh dạy 10 buổi trong tuần, từ thứ tư đến chủ nhật. Lớp học dành cho 3 đối tượng là trẻ nhỏ (3-7 tuổi), trẻ lớn (8-12 tuổi) và người lớn. Thời gian giảng dạy chia làm hai ca vào các buổi tối và ngày chủ nhật nên thuận tiện cho người học, nhất là những người vừa đi học, vừa đi làm. Ông P.G.Hác-đinh chủ yếu dạy mọi người về kỹ năng phát âm và giao tiếp. Với lớp trẻ nhỏ, ông đọc những bài thơ có vần dễ thuộc và ông hóa thân thành những con vật như: Chó, mèo, gà, lợn, bò, sư tử… hay sử dụng những động tác trên cơ thể để diễn tả nhằm giúp học viên dễ hình dung và tự tin hơn trong giao tiếp. Đối với lớp học của người lớn, ông lại tập trung vào chủ đề lịch sử và con người Việt Nam, nhất là lịch sử chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ; lịch sử các vùng đất thuộc địa thời cận đại trên thế giới, được thể hiện bằng các mô hình, sơ đồ, tranh vẽ. P.G.Hác-đinh tâm sự: “Để hiểu về lịch sử cận đại, hiện đại của Việt Nam, trước khi sang đất nước các bạn, tôi đã học tiếng Pháp hơn hai năm, vì có nhiều sách lịch sử Việt Nam thời Pháp viết bằng tiếng Pháp. Hiện tôi cũng vừa học tiếng Pháp, vừa học tiếng Việt. Những lúc rảnh rỗi, tôi lại đến Thư viện Quốc gia Việt Nam để thu thập thêm thông tin phục vụ cho việc soạn giáo án một cách khoa học và dễ hiểu nhất”.
Sau gần 4 tháng theo học tại Câu lạc bộ “The Free School”, chị Phan Thị Lan Hương, nhân viên kế toán của một công ty nước ngoài, chia sẻ: “Với sự nhiệt huyết, phong cách hài hước, dí dỏm và rất cuốn hút, thầy Hác-đinh đã tạo cho không khí lớp học luôn rộn rã, gần gũi và dễ tiếp thu. Tôi mới theo học ở đây một thời gian nhưng trình độ tiếng Anh của tôi tiến bộ đáng kể, đáp ứng với công việc hiện tại của tôi. Thiết nghĩ, một người từ xa xôi đến đây dạy tiếng Anh miễn phí cho mọi người thì sao chúng ta không bỏ thời gian để theo học nâng cao kiến thức. Việc làm của một cựu binh Mỹ thật đáng trân trọng”. Còn với cô bé Nguyễn Khánh Ngọc, đến từ quận Đống Đa thì bày tỏ: “Con thích đến đây học vì đông vui, ông Hác-đinh dạy cũng rất hay nữa. Con có thể giao tiếp cơ bản với người nước ngoài bằng tiếng Anh rồi đấy chú ạ!”.
Khi được hỏi về kinh phí lấy ở đâu để làm công việc này? Ông Hác-đinh trả lời: Toàn bộ quỹ lương hưu và tiền tích cóp của ông hơn 40 năm công tác. Chúng tôi nhẩm tính, nếu tính thuê nhà, thuê tình nguyện viên nước ngoài và trang trải ăn ở, sinh hoạt, mỗi tháng ông cũng tiêu hết khoảng 1.500USD (hơn 30 triệu đồng). Đó là một khoản tiền khá lớn, nhưng người cựu binh ấy vẫn sẵn sàng bỏ ra nhằm thực hiện mong muốn của mình như để chuộc lại lỗi lầm từ quá khứ.
Hiện tại, P.G.Hác-đinh đang tuyển tình nguyện viên để mở rộng quy mô học tiếng Anh miễn phí ra một số địa điểm ở Hà Nội và một số tỉnh ở khu vực phía Bắc. “Tôi bây giờ đã 70 tuổi, thời gian không còn dài, nên tôi bắt tay thực hiện ngay những dự định và ấp ủ của mình để bớt day dứt về quá khứ. Tôi biết rằng, nhiều người vẫn đang có tư tưởng dưới chế độ cũ, có ác ý và có thái độ chống đối Nhà nước Việt Nam. Nhưng thực sự họ đã sai lầm khi không trở về đây để chứng kiến cuộc sống thanh bình, thân thiện, gần gũi ở đất nước các bạn”-ông P.G.Hác-đinh cho hay.
Sau mỗi buổi đến lớp giảng dạy, ông Hác-đinh lại trở về căn nhà trên đường Nguyễn Ngọc Vũ, phường Trung Hòa, cùng với một số tình nguyện viên đến từ đất nước Ca-na-đa, Mỹ để cùng trao đổi, nghiên cứu soạn giáo án, xây dựng các sơ đồ, hình ảnh minh họa nhằm truyền thụ hiệu quả kiến thức tiếng Anh cho mọi người. Tôi hỏi ông khi nào quay trở về Mỹ? Ông P.G.Hác-đinh dang hai tay, nhắm mắt và ngửa người sau ghế, rồi giải thích:
- Tôi sẽ gắn phần đời còn lại của mình với đất nước của các bạn. Ở đây tôi thấy mình thoải mái và hạnh phúc. Tôi mong có thêm được nhiều tình nguyện viên để mở rộng quy mô và truyền đạt được tiếng Anh đến nhiều người hơn.
Bài và ảnh: NGUYỄN CHÍ HÒA