Nơi Đại đội 7 chúng tôi (thuộc Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 19) đứng chân thuộc ấp Thanh Giáo, nằm phía nam Đường số 19, cách thị xã Pleiku theo đường chim bay không xa. Chiến tranh đã biến nơi này thành một vùng cỏ hoang, không còn một nếp nhà, mảnh vườn; cây cối chỉ còn lưa thưa...
Công tác chuẩn bị chiến trường được tiến hành khẩn trương. Một trung đội được giao nhiệm vụ giữ các điểm chốt A7, A8, Củ Khoai… hằng ngày đào hầm hào, củng cố trận địa. Hai trung đội còn lại làm công tác bảo đảm và sẵn sàng đánh địch, chi viện chốt.
    |
 |
|
Các CCB Trung đoàn 19, Sư đoàn 968 trong ngày gặp mặt kỷ niệm 45 năm thành lập đơn vị. Ảnh: SONG THANH |
Chúng tôi làm hầm chữ A kiên cố nhằm chống chọi tốt hơn với bom pháo của địch. Rừng ở đây thưa thớt, chúng tôi phải đi khá xa mới tìm được nơi chặt gỗ làm hầm và ngày đêm vận chuyển lên chốt. Thiếu rau xanh khiến sức khỏe anh em suy giảm. Thế là những đêm đi gùi gạo, qua rẫy của đồng bào, chúng tôi tranh thủ ngả mũ, lắc vội những hạt vừng đen còn sót lại sau thu hoạch. Vừng ấy đem về trộn với thân cây chuối rừng, rắc muối và tí mì chính dành dụm được, làm món nộm ăn cho đỡ háo. Rồi chuối cũng không được chặt nữa vì sợ lộ vị trí đóng quân. Chúng tôi bèn đào lấy củ, thái chỉ, luộc qua vài lần cho đỡ chát rồi lại… làm nộm. Món “đặc sản” này chỉ cải thiện cho mấy anh em “láu cá” ở dưới chốt, còn anh em trên chốt thì ngày qua ngày chỉ có cơm với sắn nấu canh hoặc xào, anh em kêu bứ và ngấy đến tận cổ...
Thế rồi năm hết, Tết đến. Mùa xuân đến gợi cho những người lính nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương. Chỉ có thể nhận biết xuân đến bằng phép tính thời gian, chứ ở đây vẫn nắng gió khô khốc, cây cối trơ cành trụi lá, cỏ dại xơ xác héo hon… Chẳng có tí gì gợi nên cảnh sắc của mùa xuân. Tết năm ấy (1975), do chúng tôi vừa đặt chân đến địa bàn mới lại khẩn trương bắt tay vào xây dựng chốt nên không tăng gia, trồng trọt được gì, không có nguồn chất tươi để cải thiện. Tết cũng vẫn chỉ có cơm với canh củ sắn, nộm củ chuối và một ít đồ hộp. Dù vậy, vẫn có tiêu chuẩn chè thuốc, bánh kẹo của trên gửi về, tuy đã có mùi ẩm mốc nhưng vẫn truyền đến chiến sĩ hương vị của ngày xuân. Mùa xuân năm ấy là tròn hai năm ngày ký Hiệp định Paris chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, nhưng non sông vẫn chưa liền một dải. Ngày 6-1-1975, tin đơn vị bạn đã giải phóng Phước Long khiến lòng người rộn lên một không khí chiến đấu.
Ngày 1-3-1975 (19 tháng Giêng năm Ất Mão), theo ý đồ nghi binh của Bộ tư lệnh Chiến dịch, đúng 16 giờ, trung đoàn tôi đánh trận mở màn, tấn công cứ điểm Đồn Tầm-Chốt Mỹ, do đại đội 1, tiểu đoàn 67, liên đoàn 25 biệt động quân chốt giữ. Sau một giờ chiến đấu, ta tiêu diệt hoàn toàn cứ điểm, thu toàn bộ vũ khí cùng nhiều trang bị khác. Phát huy thắng lợi, từ Đồn Tầm-Chốt Mỹ, chúng tôi đánh chiếm sở chỉ huy nhẹ của tiểu đoàn 67.
Bị mất hai vị trí quan trọng, địch dùng pháo 105mm, 155mm, 175mm ở các căn cứ Hòn Rồng, Thanh Bình phản kích dữ dội dọc Đường số 19 và xung quanh các trận địa mới bị mất, hòng ngăn chặn hướng phát triển của quân ta. Pháo sáng và lửa đỏ rực trời.
Tôi dẫn tiểu đội lên chốt sở chỉ huy nhẹ thì được lệnh chuyển sang Đồn Tầm-Chốt Mỹ. Một tiểu đội khác lên sở chỉ huy nhẹ. Ngày hôm sau, địch cho máy bay A37 liên tục oanh tạc vào các vị trí chiến đấu của trung đoàn. Tiểu đội thay chúng tôi lên chốt sở chỉ huy nhẹ, cả Tiểu đội trưởng Phạm Trung Thành và Tiểu đội phó Phùng Công Lý hy sinh. Tôi vẫn tâm niệm các anh đã chết cho chúng tôi được sống.
Với nhiệm vụ nghi binh chiến dịch, chúng tôi liên tục tấn công các căn cứ Chư Gôi, Chư Kra, điểm cao 605, uy hiếp quận lỵ Thanh An, căn cứ Thanh Bình... khiến địch hoang mang. Chúng nhầm tưởng Chiến dịch Tây Nguyên nổ ra ở bắc Tây Nguyên, nên dồn hầu hết lực lượng, gồm hai trung đoàn bộ binh của sư đoàn 23, 5 liên đoàn biệt động quân, 3 thiết đoàn tăng thiết giáp và tập trung phần lớn máy bay ở Tây Nguyên đối phó khiến chiến sự nơi đây diễn ra vô cùng khốc liệt, gây tổn thất lớn cho cả đôi bên. Đến mờ sáng 17-3, trung đoàn tôi dứt điểm xong quận lỵ Thanh An, rồi Bàu Cạn, Hòn Rồng ngay cửa ngõ thị xã Pleiku. Đến trưa 17-3, thị xã Pleiku được giải phóng. Tiếp đó, chúng tôi truy kích địch theo Đường số 7 về Phú Bổn, rồi thay thế Sư đoàn 320A bắt tù binh, thu vũ khí.
Với chiến thắng then chốt ở Buôn Ma Thuột, Chiến dịch Tây Nguyên kết thúc thắng lợi, Sư đoàn 968 tiến xuống đồng bằng, tham gia giải phóng 4 tỉnh duyên hải Khu 5 là Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận. Trung đoàn 9 của sư đoàn trong đội hình Sư đoàn 320A tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh, tiêu diệt căn cứ Đồng Dù, giải phóng Củ Chi, Tân Quy... góp phần vào ngày đại thắng 30-4-1975.
BÙI THƯỢNG TOẢN