Mang sứ mệnh là sư đoàn không quân đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam, những cánh én bạc Thăng Long đã thực hiện xuất sắc nhiệm vụ vẻ vang của mình...
Trong tình hình vừa ổn định tổ chức, vừa tích cực chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu với thủ đoạn đánh phá mới của không quân Mỹ, các đơn vị của sư đoàn gồm Trung đoàn 921, 923, 919 và Đoàn bay Z (Lực lượng phi công Triều Tiên giúp ta đánh Mỹ-PV) liên tục ở trong trạng thái sẵn sàng xuất kích khi có lệnh. Với 64 phi công tiêm kích MiG-17, MiG-21 và hơn 1.600 thợ máy các chuyên ngành, chưa đầy một tháng sau ngày thành lập, Sư đoàn 371 đã trực tiếp chỉ huy các đơn vị xuất kích chiến đấu 12 trận, bắn rơi 14 máy bay hiện đại của địch. Có những ngày xuất kích chiến đấu 4 trận, có biên đội xuất kích 2-3 lần trong ngày, bắn rơi 2-3 máy bay Mỹ trong một trận đánh và trở về hạ cánh an toàn. Nhiều trận hiệp đồng chiến đấu trở thành điển hình trong nghệ thuật không chiến của Không quân nhân dân Việt Nam. Kể về một trong những trận đánh lịch sử ngày đó, Đại tá Anh hùng Nguyễn Văn Bảy (còn được gọi là Bảy A) cho biết: “10 giờ 20 phút sáng 25-4-1967, phát hiện nhiều tốp máy bay địch tiến đánh Hải Phòng, Biên đội 4 chiếc do tôi làm biên đội trưởng được lệnh cất cánh. Ngay lần chạm trán đầu tiên, tôi và phi công Nguyễn Bá Địch bắn rơi tại chỗ hai chiếc máy bay địch. Khi những máy bay hộ tống quay lại định trả thù, tôi liền bay ngoặt tránh đòn rồi bổ nhào, hạ gục tiếp một chiếc F4. Sau gần chục phút quần thảo trên không, biên đội hoàn thành nhiệm vụ, bảo toàn được lực lượng và trở về Sân bay Gia Lâm hạ cánh an toàn”.
Lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn Không quân 371 chúc mừng các lực lượng hoàn thành nhiệm vụ chuyển sân cho máy bay Su-30MK2 về Trung đoàn 927. Ảnh: Anh Tuấn.
Trong quá trình tác nghiệp, chúng tôi có may mắn được gặp gỡ nhiều phi công kỳ cựu của Sư đoàn 371 như: Trần Hanh, Phạm Tuân, Vũ Đình Rạng, Nguyễn Hồng Mỹ... và nghe các ông kể về thời kỳ oanh liệt nhất trong lịch sử chiến đấu và chiến thắng của đơn vị. Ngày đó, các phi công của ta được gửi sang Liên Xô (trước đây) đào tạo thường không quá 3 năm, trở về nước là bước vào cuộc chiến đấu ngay. Các phi công khẳng định rằng, những chiến công của Bộ đội Không quân có được, trước hết là do sở chỉ huy sư đoàn, quân chủng đã phán đoán, nhận định đúng tình hình, sử dụng lực lượng phù hợp, quyết định xuất kích đúng thời cơ và yếu tố bất ngờ. Đó còn là công sức của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân địa phương quanh khu vực các sân bay đã không quản ngày đêm tập trung sức người, sức của sửa chữa gấp sân bay, bảo đảm máy bay và vũ khí trang bị luôn tốt.
Trong chiến đấu chống chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ hai năm 1972 của đế quốc Mỹ, sư đoàn đã có nhiều trận đánh phối hợp, hiệp đồng tiêu biểu giữa các trung đoàn với các lực lượng phòng không đã lập công xuất sắc, cả máy bay MiG-17, MiG-19, MiG-21 cùng tham gia chiến đấu, cả 4 trung đoàn không quân tiêm kích của sư đoàn cùng vào trận, cùng chiến thắng, sức mạnh của Không quân nhân dân Việt Nam ngày càng được nâng cao. Điển hình như trận đánh của phi công Lê Xuân Dị và phi công Nguyễn Văn Bảy đã dùng máy bay MiG-17 đánh hỏng nặng hai tàu khu trục Mỹ. Ngày 8-5-1972 sau 8 phút chiến đấu, 4 máy bay MiG-19 của biên đội Nguyễn Ngọc Tiếp, Nguyễn Đức Tiêm, Phạm Hùng Sơn và Nguyễn Hồng Sơn của Trung đoàn 925 mới thành lập đã chiến đấu với 12 chiếc F4 của địch, bắn rơi tại chỗ 2 chiếc và trở về hạ cánh an toàn. Với loại máy bay MiG-21 mới được trang bị, ngày 11-5-1972 khi địch ồ ạt vào đánh phá khu vực Hà Nội, biên đội Ngô Văn Phú và Ngô Duy Thư đã cất cánh đón đánh địch trên vùng trời Hải Dương bắn rơi tại chỗ hai máy bay của địch...
Khi chiến dịch tập kích chiến lược 12 ngày đêm ra miền Bắc của đế quốc Mỹ diễn ra, cho tới ngày 23-12, máy bay MiG-21 của ta nhiều lần xuất kích nhưng vẫn chưa tiếp cận được B-52 của địch. Chiều 27-12, phi công Phạm Tuân được lệnh cất cánh từ Nội Bài cơ động lên Sân bay Yên Bái. 22 giờ 22 phút ngày 27-12, phi công Phạm Tuân cất cánh từ Sân bay Yên Bái, được sự dẫn dắt của các đài chỉ huy đã phát hiện và bắn rơi 1 máy bay B-52 của địch sau đó đưa máy bay về hạ cánh an toàn. Đêm 28-12, phi công Vũ Xuân Thiều cất cánh từ Sân bay Cẩm Thủy tiếp tục bắn rơi 1 máy bay B-52 của địch nhưng do cự ly quá gần sau khi công kích tiêu diệt mục tiêu anh đã anh dũng hy sinh. Với chiến công bắn rơi máy bay chiến lược B-52, Bộ đội Không quân đã cùng toàn quân, toàn dân miền Bắc đánh bại cuộc tập kích chiến lược của Mỹ ra miền Bắc, góp phần cùng với lực lượng vũ trang và nhân dân cả nước làm nên chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không”, bảo vệ vững chắc thủ đô Hà Nội, tạo điều kiện cho cách mạng nước ta chuyển sang một giai đoạn mới.
Đặc biệt, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, một bộ phận cán bộ, phi công, chiến sĩ của sư đoàn được lệnh tiếp nhận máy bay thu được của địch để tham gia chiến đấu. Chỉ sau 6 ngày tổ chức huấn luyện chuyển loại khẩn trương, chiều 28-4-1975, “Phi đội Quyết thắng” gồm 5 phi công: Nguyễn Văn Lục, Từ Đễ, Hán Văn Quảng, Hoàng Mai Vượng, Nguyễn Thành Trung bất ngờ cất cánh từ Sân bay Phan Rang tập kích Sân bay Tân Sơn Nhất phá hủy 24 máy bay, loại khỏi vòng chiến đấu nhiều sinh lực địch, góp phần quan trọng làm tan rã và sụp đổ chế độ ngụy quyền Sài Gòn, kết thúc sớm Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử...
Ngày nay, Sư đoàn 371 có 4 trung đoàn trực thuộc được trang bị nhiều chủng loại máy bay khác nhau, được giao nhiệm vụ quản lý và bảo vệ vững chắc vùng trời, biển đảo, đất liền và biên giới khu vực miền Bắc, thủ đô Hà Nội... Thời bình, nhiệm vụ có thay đổi, nhưng tinh thần của những người lính không quân trước sau vẫn như một, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Trong cuộc trò chuyện với chúng tôi, Đại tá Lã Đại Phong, Sư đoàn trưởng Sư đoàn 371 nhắc đến nhiều câu chuyện cảm động khi đơn vị thực hiện nhiệm vụ, trong đó nổi bật là việc triển khai lực lượng tham gia cứu hộ, cứu nạn vụ sập cầu treo Chu Va, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu hồi tháng 2-2014. Anh kể: “22 giờ ngày 25-2, một ngày sau khi sự việc xảy ra sư đoàn nhận lệnh của quân chủng yêu cầu sáng hôm sau tổ chức ban bay đưa đoàn công tác lên Lai Châu thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn. Ngay trong đêm, một đoàn cán bộ do Thượng tá, Phó tham mưu trưởng Kiều Thanh Ngân hành quân theo đường bộ đi trước. Còn tôi, 5 giờ sáng hôm sau có mặt tại Sân bay Hòa Lạc, trực tiếp chỉ huy 3 máy bay làm nhiệm vụ (1 chiếc tiền trạm, 2 chiếc chở đoàn công tác)”. Trong điều kiện thời tiết phức tạp, tầm nhìn hạn chế, đáy mây thấp nhưng với sự hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng, sư đoàn đã tổ chức cất hạ cánh thành công, đưa đoàn công tác kịp thời có mặt tại Lai Châu, xử lý sự cố kịp thời, giảm thiệt hại tới mức thấp nhất, cũng như động viên tinh thần đồng bào nơi xảy ra sự việc...
“Sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện bay và bảo đảm an toàn bay, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn là nhiệm vụ chính trị trung tâm của đơn vị hiện nay. Phát huy truyền thống 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Đoàn Không quân Thăng Long anh hùng quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, xứng đáng là anh cả đỏ của Không quân nhân dân Việt Nam”-Đại tá Lã Đại Phong khẳng định.
BÍCH TRANG