QĐND - Đường Hồ Chí Minh trên biển là kỳ tích hàng hải thế giới do những cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam quả cảm, mưu trí thực hiện suốt 14 năm trời. Một trong những chiến sĩ kiên cường của Đoàn tàu Không số, từng có mặt ngay trong chuyến vượt biển mở đường đầu tiên là Thiếu tá Nguyễn Văn Đức, Anh hùng LLVT nhân dân, nguyên Phó tham mưu trưởng Lữ đoàn 125 (Vùng 2 Hải quân).

Ông Đức tặng quà học sinh nghèo huyện Thạnh Phú (tỉnh Bến Tre), nơi có bến tàu không số năm xưa. Ảnh do nhân vật cung cấp.

Trong hành trình về nguồn tri ân đồng bào, chiến sĩ bến tàu không số thuộc huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nhân kỷ niệm 55 năm Ngày mở Đường Hồ Chí Minh trên biển, cựu chiến binh (CCB) Nguyễn Văn Đức (Sáu Đức) lặng lẽ nhìn ra eo biển. Những con sóng dập dềnh, bọt tung trắng xóa làm ông nhớ lại quãng thời gian dài cùng đồng đội vượt biển đưa hàng vào miền Nam, khởi đầu từ 5 chiếc tàu gỗ. Ông Đức kể:

- Đầu năm 1961, Quân ủy Trung ương chỉ đạo lựa chọn số thanh niên là người sở tại, có lý lịch trong sạch, sức khỏe tốt, thông thạo địa hình, giỏi bơi lội, chịu sóng gió để tuyển vào làm việc trên tàu biển. Theo đó, tôi được tỉnh Bến Tre chọn đi chuyến tàu đầu tiên ra Bắc báo cáo tình hình địch bố phòng ven biển, tình hình bến bãi, rồi trực tiếp dẫn tàu vào Nam. Chuyến tàu ấy do anh Đặng Bá Tiên làm Thuyền trưởng, anh Nguyễn Văn Kiện làm Bí thư chi bộ cùng 4 thủy thủ trong đó có tôi. Ngày 1-6-1961, tàu xuất phát từ bến Cồn Lợi thuộc xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú (tỉnh Bến Tre). Trong điều kiện khó khăn, gian khổ nhưng chúng tôi quyết tâm vượt biển bằng con tàu nhỏ bé. Sau 9 ngày đêm vật lộn với sóng gió và nguy hiểm, tàu đã cập bến Hà Tĩnh.

Sau đó, ông Đức trở thành bộ đội hải quân, thủy thủ tàu 43, rồi lần lượt đảm nhiệm cương vị thuyền phó, thuyền trưởng nhiều tàu khác nhau trong biên chế của Đoàn tàu Không số (Lữ đoàn 125 hiện nay). Trong hành trình gian khổ vượt Biển Đông, một trong những kỷ niệm ông Đức nhớ nhất là chuyến tàu vận chuyển vũ khí vào Nam năm 1968, lúc đó ông là Thuyền phó tàu 43. “Đầu năm 1968, tàu 43 cùng các tàu 56, 164 và 235 được giao nhiệm vụ khẩn cấp lên đường tiếp tế vũ khí cho chiến trường miền Nam. Ngày 27-2-1968, tàu 43 xuất phát, chở 38 tấn vũ khí vào bến C.45 Mỹ Á, xã Phổ Hiệp, huyện Đức Phổ (tỉnh Quảng Ngãi). Suốt mấy ngày đêm chúng tôi luôn giữ bí mật nhưng khi qua vĩ tuyến 17 thì vệ tinh của Mỹ phát hiện, theo dõi liên tục. Giữa biển mênh mông, chúng tôi không có cách nào lẩn tránh, buộc phải tiếp tục hành trình nhưng đã dự tính các phương án đối phó. Gần vào tới Quảng Ngãi, chúng tôi phát hiện 7 tàu địch bao vây; trên trời có thêm 2 chiếc trực thăng quần lượn. Chúng thả pháo sáng rực. 7 tàu địch nã đạn xối xả vào buồng lái tàu tôi. Do đã chuẩn bị trước phương án và xác định rõ tư tưởng nên dù 1 chọi 7 chúng tôi vẫn chống trả quyết liệt. Đồng chí Vũ Xuân Duệ, nhân viên hàng hải bị trúng đạn, gục xuống. Tôi vừa cầm lái vừa đỡ cậu ấy lên. Duệ nắm tay tôi thều thào: “Chắc em không qua khỏi. Anh cùng mọi người ở lại chiến đấu, nhớ báo tin về cho vợ em…”. Chuyến công tác ấy, Duệ mới cưới vợ được đúng 3 ngày” - CCB Nguyễn Văn Đức nhớ lại.

Trước tình thế nguy cấp, Thuyền phó Đức nén đau thương, cố lạng lách đưa con tàu vào gần bờ, hạn chế tối đa tổn thất do tàu địch bắn phá. Một viên đạn địch bắn vào chân nhưng mặc cho vết thương đau nhói, ông vẫn nắm chặt tay lái, vững vàng vượt qua vòng vây của quân thù. Với tinh thần cảm tử, các thủy thủ tàu 43 đã bắn cháy 1 máy bay địch và chống trả quyết liệt sự tấn công, vây ráp của 7 tàu địch. Các thành viên tàu 43 có 17 người thì 3 đồng chí đã hy sinh, 12 đồng chí bị thương trong đó có Thuyền phó Đức. Vào gần tới bờ, nước cạn không thể cơ động, Thuyền trưởng Nguyễn Đắc Thắng hạ lệnh phá hủy tàu. Lập tức, Thuyền phó Đức hẹn giờ kích nổ khối bộc phá dự trữ rồi nhanh chóng cùng tất cả thành viên nhảy xuống nước tìm cách bơi vào bờ trong làn đạn địch bắn như mưa. Ông Đức kể tiếp:

- Sau hơn 2 tiếng đồng hồ chúng tôi mới bơi được vào bờ, lúc đó chừng 4 giờ sáng. May thay, chúng tôi gặp mấy đồng chí dân quân đi nhặt pháo sáng, biết có tàu ta bị truy đuổi nên đợi sẵn để cứu trợ. Chúng tôi được đưa về cơ sở của du kích xã, rồi được chuyển tới Bệnh xá dân y Đức Phổ điều trị. Nói là bệnh xá nhưng ở đó chỉ có 1 bác sĩ là Đặng Thùy Trâm cùng 1 y sĩ và 3 nhân viên. Sau 35 ngày điều trị, chúng tôi từ biệt Thùy Trâm và mọi người để trở lại đơn vị. Phút chia tay lưu luyến không rời, ai nấy hẹn ngày gặp lại giữa Thủ đô. Nhưng rồi cuộc hẹn ấy mãi mãi không thực hiện được...

Nhờ sự cưu mang của nhân dân nên những con người quả cảm như ông Đức và bao cán bộ, chiến sĩ Đoàn tàu Không số mới lập nên kỳ tích có một không hai trong lịch sử. Để tri ân đồng chí, đồng bào trong hành trình cập bến năm xưa, mấy năm gần đây, CCB Nguyễn Văn Đức dù tuổi đã cao vẫn xông xáo cùng đồng đội “về nguồn” khắp các bến đỗ thuộc 9 tỉnh Nam Bộ. Đến nay, ông đã vận động trao tặng 88 căn nhà tình nghĩa, 220 xe đạp, hàng ngàn suất quà và phối hợp tổ chức 10 đoàn khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho người dân các địa phương ven biển, nơi tàu không số đi qua.

YẾN LONG