Để mở màn cho chiến dịch, Tiểu đoàn 6 và Đại đội 2 của Tiểu đoàn 2 đã tấn công và gây thiệt hại nặng nề tiểu đoàn 3, trung đoàn 3, sư đoàn 1 của địch khi chúng vừa dùng máy bay trực thăng đổ quân xuống cao điểm Cù Mông, phá vỡ thế phòng thủ Huế từ xa của địch, buộc địch phải cho trung đoàn 1 co cụm về căn cứ Động Tranh. Trước thế uy hiếp tấn công của quân ta, địch đã điều động một chiến đoàn xe thiết giáp đến nhằm chiếm lại cao điểm Cù Mông. Chúng làm công sự vững chắc cho xe cơ giới ẩn nấp ở cả 3 mỏm nhô ra tại Cù Mông tạo thế liên hoàn hỗ trợ lẫn nhau, khống chế khu vực Đường 12, nhằm đẩy lực lượng Quân giải phóng ra xa để bảo vệ cho bọn địch ở Động Tranh.

Trước tình hình đó, Bộ tư lệnh Quân khu Trị Thiên giao nhiệm vụ cho Trung đoàn 6 phải tiêu diệt bằng được chiến đoàn xe thiết giáp này. Để thực hiện nhiệm vụ, nếu đánh thẳng lên Cù Mông thì sẽ gặp nhiều khó khăn và thương vong nhiều cho quân ta, bởi xe của địch đã được ẩn dưới công sự vững chắc, có thế liên hoàn chi viện cho nhau. Muốn chắc thắng, hạn chế thương vong, ta phải kéo bằng được quân địch ra khỏi công sự của chúng để tiêu diệt.

leftcenterrightdel
Gặp mặt cựu chiến binh Trung đoàn 6 nhân kỷ niệm 50 năm Ngày thành lập đơn vị. Ảnh do cựu chiến binh Trung đoàn 6 cung cấp

Theo kế hoạch, Trung đoàn 6 đã dùng hai khẩu cối 82mm và một khẩu ĐKZ bắn chế áp vào cứ điểm Động Tranh, đồng thời dùng máy thông tin vô tuyến PRC25 phát các tín hiệu, mệnh lệnh, thời gian tấn công giả vào Động Tranh đánh lừa địch. Đúng như quân ta dự đoán, khi địch giải mã sóng vô tuyến của ta, chúng hốt hoảng nhầm tưởng một lực lượng lớn chủ lực của Quân giải phóng đang tổ chức tấn công vào căn cứ Động Tranh. Chúng liền chủ động ra tay trước, bằng cách lệnh cho chiến đoàn xe thiết giáp rời cao điểm Cù Mông nhanh chóng cơ động ra theo Đường 12 về tiếp ứng cứu nguy cho Động Tranh. Toàn bộ chiến đoàn thiết giáp đã rời khỏi nơi ẩn nấp, rơi vào bẫy để quân ta chủ động tiêu diệt.

Đêm 4-4-1972, tiểu đội tôi đang chốt trên sườn cao điểm 551 thì có lệnh quay về để cùng trung đội và các đại đội hành quân ra Đường 12 phục kích đánh đoàn xe địch. Tới vị trí tập kết, chúng tôi tiến hành đào công sự ngay trong đêm. Công sự nằm trên dốc núi, cách mặt Đường 12 vài chục mét, cách Tà Lương và cao điểm 620 khoảng 2km về phía đông, dốc núi này không có cây thân gỗ mà chỉ toàn lau, lách. Khoảng 9 giờ ngày 5-4, tôi và Tân, chiến sĩ quê Nam Hà (nay tách thành Nam Định và Hà Nam), mới bổ sung vào đơn vị cuối năm 1971, đang ngồi trong công sự ăn nốt ít cơm nắm thì nghe thấy tiếng động cơ xe chạy rầm rầm dưới đường. Cầm súng và nhô đầu lên khỏi công sự để quan sát, tôi thấy một đoàn xe nối đuôi nhau chạy ở dưới đường, có 3 chiếc xe tăng M41 chạy dẫn đầu, còn lại xen kẽ cả M41 và M113 nối đuôi nhau chạy sau. Khi tốp xe chạy đầu vào khu vực phục kích của Tiểu đoàn 6 thì một tiếng nổ lớn hất tung chiếc xe tăng M41 đi đầu làm nó bốc cháy dữ dội. Cả đoàn xe khựng lại, địch bắn vãi đạn ra xung quanh.

Ngay lúc đó, 3 quả pháo sáng bay vút lên không trung là hiệu lệnh tấn công của ta. Tôi và Tân nhảy ra khỏi công sự, lao nhanh xuống mặt đường. Tôi chỉ một chiếc xe tăng M41 gần nhất và lệnh cho Tân kê súng B40 lên bắn, cùng lúc đó, B40 của các mũi đồng loạt khai hỏa, ngay từ loạt đạn đầu đã bắn cháy 4 xe của địch, trong đó có chiếc đi cuối cùng. Tôi lệnh cho Tân lắp đạn tiếp tục bắn, còn mình cùng các anh em khác khẩn trương xông nhanh xuống mặt đường. Đoạn đường tấn công cực kỳ khó đi, bởi toàn cây lau, lách quấn lấy người, lấy chân, có đoạn dốc, chân vướng vào lau, lách làm tôi ngã lộn mấy vòng, trong khi đó, B40 của ta vẫn thi nhau nổ giòn giã, lại thấy thêm vài chiếc xe lửa bốc cháy ngùn ngụt làm cho đạn trong xe nổ ầm ầm. Đoàn xe của địch bị rối loạn, nhiều tên địch quá khiếp sợ đã bỏ cả xe chạy ra đường. Lúc này, nhìn từ trên xuống, thấy hơn chục chiếc xe đang bốc cháy ngùn ngụt, xác bọn địch nằm chết rải rác khắp mặt đường và nằm vắt cả trên miệng xe.

Trung đội tôi được lệnh đánh thốc từ giữa đoàn xe theo hướng trái xuống đến cuối, tảo trừ bọn còn sống sót ẩn nấp. Được lệnh rút lui, tôi liền lấy một khẩu súng cối cá nhân M79 còn nguyên một quả đạn vác chạy theo trung đội leo lên núi rút về. Lúc này, trên bầu trời đã xuất hiện 4 chiếc trực thăng vũ trang “cá lép” bay quần lượn trên cao không dám bay thấp, chắc sợ trúng đạn của pháo cao xạ.

Trong trận đánh này, đơn vị chúng tôi đã xóa sổ hoàn toàn chiến đoàn xe thiết giáp của địch, bắn cháy 19 xe tăng M41 và xe bọc thép  M113, bắt sống 5 chiếc, tiêu diệt hơn 100 tên địch, thu hơn 20 súng các loại và một máy liên lạc vô tuyến PRC25. Cả đại đội không ai hy sinh, chỉ có hai người bị thương nhẹ, đó là anh Viên, Trung đội phó, người Yên Bái và cậu Ơn, người ở Trường Lâm, Việt Hưng, Gia Lâm (nay là Long Biên), Hà Nội.

(*) Theo lời kể và tư liệu của cựu chiến binh Đinh Lăng, nguyên Tiểu đội trưởng Đại đội 1, Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 6.

ĐÀO ANH TRÀNG ghi (*)