Việc bảo đảm ăn uống cho các lực lượng rất khó khăn. Cơ sở vật chất nuôi dưỡng thiếu thốn nhiều, trên cấp chỉ có gạo, muối, mắm chuồn, mắm kem, mỡ bơ, mỡ bỉ, bột ngọt theo tiêu chuẩn lúc đó. Lương thực, thực phẩm dự trữ của sư đoàn chưa chuyển sang kịp. Có nhiều lực lượng ở trong hang Làng Lò. Con suối ngầm chảy dọc hang, từ suối Cụt ở chân điểm cao 772 chảy về. Hằng ngày, anh em ăn uống, tắm giặt, đánh răng, nấu cơm đều ở suối. Chiều chiều có hàng chục bếp nấu cơm, tối đưa cơm vắt và nước uống lên các chốt tiền tiêu ăn tối, ăn sáng và ăn trưa hôm sau.

Từ cuối năm 1984 trở đi, sư đoàn tổ chức nhiều nguồn cung cấp để bảo đảm đời sống bộ đội: Cho xe về phía sau mua rau, quả; mỗi tuần có hai xe sang hậu cứ ở Bảo Thắng, Lào Cai đánh bắt cá ướp muối chở sang Hà Giang. Những ngày lễ, tết chuyển bò, lợn, dê sang cung cấp cho các lực lượng của đơn vị. Tại Bảo Thắng, sư đoàn có trại bò gần 100 con, trại dê hơn 100 con, một hồ cá tại Nông trường Phú Xuân. Cứ hai xe GAZ 53, sáng ở Hà Giang cơ động đi, tối đã có mặt ở hậu cứ Bảo Thắng. Sáng hôm sau đánh cá, mổ ruột, ướp muối, chiều từ Bảo Thắng cơ động sang Hà Giang vào sáng hôm sau nữa và chuyển kịp thời cho các đơn vị.

Tại làng Pinh (xã Thanh Thủy, huyện Vị Xuyên), từ năm 1985, sư đoàn tổ chức xây dựng chuồng dự trữ lợn, thường xuyên có từ 50 đến 60 con, lên lịch giết mổ cho các đơn vị; tổ chức 3 cối xay đậu phụ, mỗi ngày có 50-100kg đậu phụ cung cấp cho bộ đội. Cũng ở đây, đơn vị có 35 đồng chí chuyên trồng, chăm sóc rau, quả, gồm: Rau muống hạt, dưa chuột, ngô... Lực lượng này được giao nhiệm vụ như nhiệm vụ chiến đấu. Ngoài các nguồn tự cung tự cấp của sư đoàn, hằng năm, đơn vị được các địa phương ủng hộ trâu, bò, lợn, gà; Nông trường Việt Lâm hằng năm tặng sư đoàn hàng trăm cân chè búp.

Việc bảo đảm đời sống cho bộ đội được chúng tôi làm tốt, kể cả khi có lực lượng của Sư đoàn 314, Sư đoàn 3-Sao Vàng ở Lạng Sơn sang. Sau chiến dịch, các lực lượng chiến đấu phía trước được bảo đảm ngoài tiêu chuẩn năm 1984 hơn 500 bộ quân phục, năm 1985 và 1986 mỗi năm hơn 1.000 bộ. Ngoài ra, hằng năm, sư đoàn được hội phụ nữ các tỉnh lên tặng khăn len, áo len, chăn ấm...

Tiểu đoàn vận tải của sư đoàn có hơn 60 đầu xe, các đơn vị cấp trung đoàn có 5-6 xe bảo đảm cho chiến đấu, ngoài ra vận tải của Cục Hậu cần Quân khu 2 chuyển hàng từ phía sau lên, chủ yếu là vũ khí trang bị. Đội hình vận tải của sư đoàn được bố trí cụ thể, kể cả vận tải bộ... Về xăng dầu, sư đoàn có kho xăng, dự trữ thường xuyên hơn 30 tấn, không chỉ bảo đảm cho sư đoàn mà còn bảo đảm cho các lực lượng của quân khu lên chiến đấu.

Như vậy, về tổ chức hậu cần, Sư đoàn 356 không chỉ bảo đảm riêng cho sư đoàn mà còn bảo đảm cho cả quân khu.

(*) Nguyên Phó sư đoàn trưởng, Chủ nhiệm Hậu cần Sư đoàn 356, Quân khu 2.

NGUYỄN VĂN THÀNH(*)