QĐND - Lợi đã lội xuôi theo dòng suối khá xa mà vật cần tìm vẫn chưa thấy. Nước suối ngấm theo quần áo đã tới thắt lưng, Lợi bắt đầu thấm lạnh. Trên đầu, chiếc OV10 thu hẹp vòng lượn, bọn F4 đã lượn vòng. Chúng lại đánh phá trọng điểm 109. Bom nổ dậy đất, tiếng súng máy cao xạ bắn trả từng đợt... Anh hoang mang, chẳng lẽ bỏ cuộc, nhưng nghĩ đến Luân chân không dép tất bật chạy chữa cho thương binh, bệnh binh, anh lại quyết tiến về phía trước.

Minh họa: Phùng Minh.

Lợi và Luân cùng quê Hà Bắc (cũ); Lợi  ở Yên Thế; Luân ở Tiên Du. Chỉ nghe thế cũng đủ ngẫm ra hai miền quê trai tài gái sắc. Lợi vào tuyến cũng đã được hơn 3 năm làm y tá ở viện này. Còn Luân - cô y sĩ mới được tăng cường về Viện 46, Binh trạm 44 (sau này thuộc Sư đoàn 471, đóng quân tại Km110, trên đường B46-TG) từ đầu mùa khô vẫn chưa qua thời kỳ “miễn dịch” sốt rét. Lợi như người anh luôn chăm lo tới đứa em gái cùng quê. Thấy đẹp đôi, bệnh nhân có ý gán ghép. Hai đứa bề ngoài lảng tránh song trong tâm cũng có thiện cảm về nhau. Từ chiều qua mất một chiếc dép, không tìm đâu ra dép để thay thế, bước thấp bước cao, Luân vẫn tất tả đi các lán thăm, khám bệnh nhân. Tối về lán, mấy chị em xúm vào lo cho cái chân trần của Luân. Từ lán con trai, Lợi để ý thấy hết. Không có dép ở rừng Trường Sơn rất nguy hiểm. Chính vì thế, Lợi đã “xung phong” đi kiếm rau rừng cho nhà bếp để có cớ tìm dép cho Luân.

Từ sáng tới giờ, Lợi vẫn xuôi theo dòng nước, bắt đầu từ chỗ Luân trượt chân mất một chiếc dép. Gùi khoác trên vai, tay gậy, tay dao, bám theo hai bờ suối lấy môn thục và móng ngựa cho vào gùi, mắt đảo quanh tìm kiếm dép cho Luân. Môn thục và móng ngựa đã đầy gùi, Lợi vui vì đã lấy đủ rau ăn cho bếp. Lợi bắt đầu quay trở về tìm lại theo dòng suối. Trên đầu, chiếc OV10 vẫn lượn qua tìm kiếm quân ta. Bất ngờ, nó chúc mũi bổ nhào, hai bên cánh phụt ra hai luồng khói. Nó bắn rốc-két thăm dò dọc suối, phía hạ lưu cách chỗ Lợi không xa. Nép vào khe đá, Lợi theo dõi vòng lượn của chiếc OV10, Lợi lại nghĩ đến Luân. Nhớ hôm hai đứa bị kẹt lại bắc ngầm Bạc cũng chịu những trận đánh phá như thế này... Cuối mùa khô năm ngoái, Lợi có tên trong danh sách được ra Bắc an dưỡng, nghỉ phép rồi áp tải hàng vào và cũng để cưới vợ luôn. Ở quê, Lợi có người bạn gái tên Xuân, vốn cùng học một lớp. Đến tuổi, Lợi nhập ngũ vào Trường Sơn, Xuân học trung cấp sư phạm. Hai đứa vẫn thư từ cho nhau, hẹn ngày gặp mặt. Tưởng nói thế là đủ giữ nhau, nào ngờ về đến nhà, Lợi mới biết Xuân đã cưới chồng. Chồng Xuân là một cán bộ giảng dạy của trường đại học sơ tán về làng. 

Lợi buồn lắm nhưng cũng mừng cho Xuân. Chưa hết phép, anh đã vào Thanh Hóa nhập đoàn an dưỡng. Những ngày nghỉ an dưỡng, Lợi lang thang trong làng xóm và vẫn nhớ về người yêu cũ. Đang đi, Lợi nghe tiếng hát: “Trên trời ba mươi sáu thứ chim ơi là thứ chim...”. Tiếng hát miền quan họ không lẫn vào đâu được. “Ai hát quan họ quê ta mà mượt mà đến vậy” - anh cảm thấy bớt cô đơn vì ở đây còn có đồng hương quê mình...

Rồi có lệnh nhập tuyến, Lợi được giao áp tải một xe hàng chở thuốc, dụng cụ y tế vào cho viện. Hôm xe chuyển bánh, thật bất ngờ, có thêm một người nữa cùng áp tải xe hàng với Lợi, mà đặc biệt nữa là một nữ quân y sĩ trẻ trung, xinh đẹp. Cô là Luân, chính là người hát “Trên rừng ba mươi sáu thứ chim...” mà Lợi từng nghe. Họ cùng quê và thân thiết ngay từ lúc gặp mặt. Chiếc Zin ba cầu còn thơm mùi nước sơn. Ca-bin rộng rãi, lái, phụ xe có ý mời Luân ngồi ca-bin với họ. Thấy hợp lý mà cũng để giữ sức khỏe cho cô, Lợi khuyên Luân ngồi ca-bin. Chả hiểu sao, khi xe chờ qua phà Bến Thủy, Luân leo lên thùng xe. Hỏi, cô bảo cô thích ngồi trên thùng xe để ngắm nhìn sao trời. Lãng mạn thật, Lợi nghĩ.

Bị kẹt lại ở bắc ngầm Bạc, xe hàng rẽ vào đoạn suối cạn chờ tối công binh khôi phục lại ngầm đi tiếp. Trời sáng, chiếc OV10 nghiêng ngó chỉ điểm cho lũ phản lực cắt bom. Hết đánh phá đèo Bản Long, chúng lại cắt bom đánh phá ngầm Bạc. Cả bọn nấp dưới gầm xe hàng theo dõi bọn chúng đánh phá. Chiếc OV10 lượn vòng ra xa, bất ngờ chớp nhằng trên đầu, tiếng rít của bọn F4 bổ nhào xen lẫn với tiếng rào rào bom bi rơi khỏi bom mẹ. Tiếng nổ đanh dài dọc tuyến, lá cành rơi rào rào. Đồng chí lái phụ bị thương, máu loang đỏ cả hai ống quần. Lợi nhanh nhẹn dùng kéo cắt bỏ ống quần đẫm máu bảo Luân băng vết

thương. Luân run run xé mãi mới gỡ được cuốn băng, vừa băng, nước mắt cô nhòe cả hai mắt, từ đó, cả Lợi và Luân trở thành phụ xe…

Chiếc OV10 bắn vài loạt rốc-két nữa rồi bay về hướng đông. Lợi đeo gùi ngược nước dò dẫm tìm kiếm. Nhìn đám nấm rừng chân trắng muốt bên suối, Lợi lại nghĩ đến Luân hôm đi cấp cứu đại đội pháo binh bị ngộ độc nấm. Tổ cấp cứu của viện trong đó có Luân và Lợi, xong công việc ở đại đội pháo đã quá nửa đêm dò dẫm ra về. Khi đi qua khu chôn cất các đồng chí hy sinh, bọn chồn, sóc ăn đêm thấy ánh đèn pin nhảy ào. Giật mình, Luân ôm chầm lấy Lợi, chạm vào cò AK Lợi khoác trước ngực phát nổ. Đạn sạt mang tai. Y sĩ Đĩnh đi phía sau bấm đèn lại hỏi:

- Gì thế?

- Em bị ngã súng cướp cò ấy mà - Lợi lấp liếm.

Tiếng động trên cành cây càng làm Luân hoảng thực sự. Luân bấu chặt cánh tay Lợi cố về tới lán...

Đặt gùi xuống tảng đá, Lợi tháo chiếc dép đang đi thả trôi giữa dòng nước chảy xiết. Chiếc dép vật vờ nghiêng ngả rồi mắc quai vào hàm đá và bị giữ lại giữa các tảng đá. Như vậy, chiếc dép của Luân cũng ít có khả năng trôi xa. Đúng như suy đoán, Lợi tìm thấy chiếc dép của Luân mắc vào búi rễ cây ven suối, một đầu dây dép tụt quai đung đưa theo dòng nước. Gỡ chiếc dép ra, dùng sâu dép xỏ lại quai ngay ngắn bỏ vào gùi, phấn chấn, Lợi băng ngược nước về bếp ăn.

Còn cách con đường qua suối chỗ Luân trôi mất dép vài chục mét, Lợi thấy Luân và một tốp bệnh nhân trao đổi với nhau gì đó. Tới gần thì ra cậu Lâm bệnh binh chân trần cứ ấn đôi dép cho Luân. Lâm bệnh nặng được ra tuyến ngoài chữa trị, muốn tặng dép mình cho chị Luân, còn Luân nhất quyết không nhận.

- Thôi khỏi! Thấy dép rồi - Lợi nói.

Lúc này, mọi người mới quay sang, Lợi đang lấy chiếc dép tìm được đưa cho Luân.

- Thế thì tốt rồi! Chúng em đi.

Các bạn đi hết chỉ còn lại Lợi và Luân. Khỏi phải nói Luân mừng đến mức nào rồi.

Tối họp chi đoàn, ra khỏi lán họp, Luân có ý chờ Lợi:

- Em lại nợ anh chiếc dép rồi - Luân nói khi Lợi vừa tới.

- Nợ thì trả đi.

- Em biết trả gì cho anh bây giờ? - Luân thật thà.

Lợi định nói tiếp thì chính trị viên đi phía sau hắng giọng. Hai đứa im lặng cùng chính trị viên về lán…

 Câu chuyện về đôi bạn Lợi - Luân được cánh lính Sư đoàn 471 chúng tôi truyền tai nhau mãi. Tưởng chừng họ sẽ gắn kết với nhau thành cặp đôi tri kỷ, song thật trớ trêu, họ yêu nhau nhưng lại không lấy được nhau. Giờ đây, khi đã về già, các CCB đã từng ở Trường Sơn lại hay nhớ về những ngày đã qua. Luân và Lợi cũng vậy. Mỗi độ Xuân về cùng đồng đội, họ lại gặp nhau ở Hà Nội, Lợi và Luân lại hát cùng nhau những làn điệu quan họ cổ. Năm nay, họ hát “Con nhện giăng mùng”. Lợi cất tiếng hát: “Con nhện ới ơ… ớ mới giăng ơ ơ ơ mùng…”. Luân nâng mi-crô tiếp theo: “Đêm năm canh…” tình tứ ngước nhìn Lợi. Những người ngồi hàng ghế trên cùng chúng tôi thấy rõ đôi mắt mọng nước của cô và hiểu rằng, họ đang sống lại một thời tuổi trẻ...

NGUYỄN HOÀNG