Là Cục trưởng Cục Quân y, đồng chí Vũ Văn Cẩn (sau này được thăng quân hàm Thiếu tướng rồi chuyển sang làm Bộ trưởng Bộ Y tế cho đến khi qua đời năm 1982) phải ngược xuôi tìm mọi cách để có thuốc, y dụng cụ phục vụ cứu chữa cho thương binh, bệnh binh từ chiến khu về và chuẩn bị cho chiến tranh. Câu chuyện xúc động về việc “huy động vốn nhà” của Cục trưởng Vũ Văn Cẩn để có kinh phí cho cán bộ sang Hồng Công mua thuốc ngày ấy, 55 năm sau dược sĩ Hoàng Xuân Hà-người nhận nhiệm vụ-kể lại, hậu thế mới được biết. 

“Sau khi mua vé tàu xong, tôi nghỉ lại nhà anh Cẩn. Hôm sau, thấy tôi vẫn quanh quẩn ở nhà, trước sự ngạc nhiên của anh, tôi ấp úng: “Anh cho “cái gì” để đi mua thuốc. Đem vàng đi là thuận lợi nhất anh ạ!”. Nghe xong, anh Cẩn người như bị hẫng, ngồi phịch xuống ghế, mất hẳn đi nét vui vẻ hằng ngày. Nhưng ngay sau đó, anh bảo tôi đợi anh đi lo. Anh bỏ cả ăn sáng và vội vã đi, đến tối mịt mới về, vẻ mệt mỏi, nhìn tôi gượng gạo. Tôi lưu lại nhà anh Cẩn, hết ra lại vào, ăn tối lại ăn sáng. Hai ngày trôi qua nặng nề và dài thế. Tôi biết anh đang chạy lo tiền mà chưa được... Đến trưa ngày thứ 3, anh Cẩn gọi tôi đến bàn ăn, vui vẻ hất đầu về phía chị Giốc (vợ anh) đang ngồi bên cạnh. Chị Giốc chậm rãi đưa cho tôi một cái túi nhỏ xinh xinh. Anh Cẩn nói: “Tất cả đấy, anh Hà ạ. Chạy khắp nơi không được, tôi đành về huy động nhà tôi vậy. Tưởng khó hóa ra lại khá dễ dàng”. Rồi nhìn tay chị Giốc vẫn còn đeo cái nhẫn, anh Cẩn hỏi, chị Giốc rụt rè: “Anneau de mariage” (nhẫn cưới). Anh Cẩn cười: “Thôi, em vui lòng vậy”. Chị Giốc lặng lẽ rút cái nhẫn ra khỏi ngón tay và cho vào chiếc túi. Tôi nghẹn ngào xúc động trước cử chỉ của chị, tay và cơm mà nước mắt rớm ướt”.

Một túi vàng nhỏ đối với việc lớn có lẽ chưa thấm vào đâu, nhưng đối với vợ chồng Thiếu tướng Vũ Văn Cẩn ngày đó là toàn bộ gia tài. Vậy mà ông bà đã dành hết cho cách mạng. Rất may sau đó, khi sang Hồng Công, được sự giúp đỡ của hội Việt kiều yêu nước, việc mua thuốc men đưa về nước hoàn thành suôn sẻ mà chưa phải dùng đến số vàng của gia đình Cục trưởng Vũ Văn Cẩn. Khi dược sĩ Hoàng Xuân Hà đưa túi vàng và chiếc nhẫn cưới trả lại Thiếu tướng Vũ Văn Cẩn, ông chỉ lấy lại nhẫn, tươi cười đeo vào tay vợ, còn toàn bộ số vàng trong túi, ông giao cho Hoàng Xuân Hà nộp lên Văn phòng Chính phủ, đóng góp cho cách mạng.  

THẾ VIỆT - QUỐC TRIỆU