Cách đây hơn 46 năm, ông Nguyễn Bá Liễu là chiến sĩ thuộc Khẩu đội súng máy phòng không 12,7mm, Đại đội 27, Trung đoàn 28, Sư đoàn 10, Quân đoàn 3. Nhờ những giọt mưa ở điểm cao 601-hay còn được gọi là dốc Đầu Lâu thuộc huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum mà ông hồi sinh.
Điểm cao 601 có vị trí chiến lược, khống chế được điểm cao này là có thể làm chủ Quốc lộ 14 phía bắc Tây Nguyên, thị xã Kon Tum và toàn bộ vùng Đắk Tô-Tân Cảnh. Do vậy, nơi đây diễn ra nhiều trận giao tranh ác liệt giữa Sư đoàn 10 và quân Mỹ, ngụy. Cái tên dốc Đầu Lâu ám chỉ sự chết chóc nơi đây. Tháng 4-1972, dốc Đầu Lâu đã được quân ta giải phóng và làm chủ.
Điên cuồng với thất bại ở dốc Đầu Lâu, địch nuôi mưu đồ tái chiếm điểm cao này làm điểm tựa khống chế vùng Đắk Tô-Tân Cảnh. Chính vì vậy, sau khi Hiệp định Paris được ký kết, chúng vẫn tổ chức nhiều vụ tập kích. CCB Nguyễn Bá Liễu nhớ lại: “Đại đội 27 chúng tôi được giao nhiệm vụ xây dựng công sự trận địa bảo vệ và giữ vững điểm cao 601 không để địch tái chiếm. Những năm trước, quân ngụy thường hoạt động theo quy luật, vào mùa mưa chúng co cụm lại cố thủ và tăng cường hoạt động, nống ra vào mùa khô. Thế nhưng vào mùa mưa năm 1973, chỉ huy cấp trên lệnh cho toàn đại đội nâng cao cảnh giác sẵn sàng đánh địch”.
Nhận nhiệm vụ, cán bộ, chiến sĩ Đại đội 27 bắt tay xây dựng hai trận địa súng máy phòng không. Trận địa chính nằm gần đỉnh điểm cao 601 án ngữ đường lên, trận địa còn lại được bố trí ở sườn yên ngựa của điểm cao. Một ngày trung tuần tháng 5, vào sáng sớm, khi Nguyễn Bá Liễu cùng khẩu đội chốt ở trận địa chính thì mây đen kéo đến. Trời trút nước như xối xả, nước quyện với đất khô tạo thành thứ bùn nhão nhoét như keo trát trên mặt đường mòn dẫn lên trận địa. Mưa như trút mà cũng nhanh tạnh. Dứt cơn mưa, trời lại hửng nắng, Nguyễn Bá Liễu cùng đồng đội kiểm tra lại súng đạn. Đột nhiên không gian yên lặng bỗng bị phá vỡ bởi tiếng động cơ máy bay. “Địch lợi dụng trời mưa vì cho rằng ta chủ quan để tấn công”, vừa lao ra công sự theo lệnh của khẩu đội trưởng, Nguyễn Bá Liễu vừa nghĩ.
Quả nhiên, máy bay địch bắt đầu ném bom và đánh phá điểm cao. Hai trận địa của Đại đội 27 đánh trả quyết liệt. Loạt đánh phá bằng không quân vừa dứt, ở dưới chân điểm cao, từng tốp địch lom khom định xông lên tái chiếm điểm cao. Ngay lập tức, hai khẩu 12,7mm hạ nòng bắn tà âm, các chiến sĩ khẩu đội cũng dùng AK, B40 ngăn bước tiến của quân địch. Địch hoảng loạn rút lui và tiếp tục sử dụng máy bay đánh phá. Kể đến đây, CCB Nguyễn Bá Liễu thoáng bùi ngùi: “Đến lần ném bom thứ 3, trận địa bên sườn yên ngựa bị trúng bom. Toàn bộ cán bộ, chiến sĩ thương vong. Tôi cũng bị thương do trúng mảnh đạn của địch”.
Tuy bị thương nhưng Nguyễn Bá Liễu vẫn kiên cường bám trụ lại trận địa. Bọn địch sau nhiều lần tiến công thất bại cũng đã rời đi. Đến cuối buổi chiều, Nguyễn Bá Liễu quay sang chiến sĩ Bùi Văn Lẩn (quê Hòa Bình) nói: “Đồng chí không bị thương nên dìu anh em về cứ trước, rồi báo cáo chỉ huy. Còn tôi ở đây tiếp tục bám trụ đề phòng địch quay lại”. Khi đồng đội về đơn vị, Nguyễn Bá Liễu do mệt và bị mất máu nhiều đã lịm đi.
Trong cơn mê man, bỗng nhiên Nguyễn Bá Liễu cảm thấy những giọt nước mát lạnh chảy tràn khắp cơ thể. Trí óc dần dần hồi tỉnh, anh đưa tay gạt đống lá mùn phủ trên người rồi lồm cồm bò dậy. Gượng mở mắt, anh thấy xung quanh tối đen như mực. Những giọt nước mưa như truyền cho anh một sức mạnh, anh lết xuống điểm cao và may mắn được một đơn vị khác đưa đến bệnh xá cứu chữa. Kể đến đây, CCB Nguyễn Bá Liễu cười: “Phải gần hai tháng sau tôi mới trở về đơn vị. Gặp tôi, anh em ai cũng bất ngờ. Hòa bình lập lại, tôi xuất ngũ và trở về quê hương sinh sống”. Ông Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch Hội CCB xã Tân Hội cho chúng tôi biết thêm: “Trong chiến tranh, đồng chí Nguyễn Bá Liễu 4 lần được tặng danh hiệu Dũng sĩ diệt Mỹ, hai lần là Dũng sĩ diệt máy bay. Đồng chí là tấm gương sáng trong Hội CCB, đoàn kết, năng nổ và trách nhiệm trong các hoạt động, góp phần xây dựng Hội CCB xã Tân Hội vững mạnh toàn diện”.
Bài và ảnh: VIỆT THÙY