Biết tin đại hội sắp diễn ra, với tấm lòng biết ơn Đảng và Bác Hồ, tháng 8-1960, Đảng bộ và nhân dân huyện Trà My (nay là huyện Nam Trà My và huyện Bắc Trà My) đã gửi tặng Đại hội III của Đảng cây quế Trà My. Cây quế là của đồng chí Nủi, xã Tu (nay là xã Trà Mai, huyện Nam Trà My), được lọt lấy 4 vành, mỗi vành dài 0,6m (theo cách gọi của người dân địa phương, “lọt” có nghĩa là lột, và mỗi đoạn vỏ như vậy gọi là vành). Quà tặng trên chuyển theo đường hành lang Bắc-Nam và hiện nay được lưu giữ tại Bảo tàng Cách mạng Việt Nam. Nhận được quà, Ban tổ chức Đại hội toàn quốc lần thứ III của Đảng đã gửi thư cảm ơn và chúc đồng bào các dân tộc huyện Trà My kháng chiến thắng lợi.
Trước đó, tại huyện Nam Giang, được tin Đại hội III của Đảng sắp diễn ra, Chi bộ Đảng vùng Ta Ngool, xã La Êê đã viết thư gửi ra Hà Nội để chuyển đến đại hội và Bác Hồ. Thư đề ngày 19-5-1960, đúng vào dịp kỷ niệm 70 năm Ngày sinh của Bác. Bức thư được viết bằng tiếng Cơ Tu trên vỏ cây lồ ô. Nội dung thư ca ngợi công lao của Đảng đối với đồng bào các dân tộc và hứa với Đảng: “Chúng tôi thay mặt đảng viên và đồng bào người Cơ Tu, hết lòng chờ đợi và sẵn sàng chấp hành những chủ trương và đường lối của Đảng, dù phải vượt bao khó khăn. Chúng tôi rất tin tưởng những chủ trương, đường lối mới của Đảng sẽ làm cho nước nhà mau thống nhất, miền Nam được sống sung sướng như miền Bắc, không còn Mỹ-Diệm hành hạ nhân dân miền Nam”.
Việc gửi thư và sản vật thể hiện tình cảm sâu nặng của Đảng bộ và nhân dân Quảng Nam-Đà Nẵng với Đảng và Bác Hồ. Trước đó, vào tháng 1-1960, Đảng bộ Quảng Nam-Đà Nẵng tiến hành Đại hội lần thứ IV. Đại hội có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của phong trào cách mạng trong tỉnh, đánh dấu bước phát triển mới về phương thức hoạt động: Kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang và nổi dậy giành quyền làm chủ nông thôn, đồng bằng.
Thành công của đại hội đã củng cố niềm tin trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh của đồng bào trong tỉnh. Ngày 13-3-1960, nhân dân làng Ông Tía (nay thuộc xã Phước Trà, huyện Hiệp Đức) tiến hành cuộc khởi nghĩa vũ trang. Cuộc khởi nghĩa làng Ông Tía chứng minh tính đúng đắn của Nghị quyết 15. Cuộc khởi nghĩa gây tiếng vang lớn trong nhân dân, củng cố lòng tin vào đường lối của Đảng và động viên tinh thần tiến công địch của cán bộ, nhân dân.
Cùng với nhân dân làng Ông Tía, nhân dân khắp miền núi Quảng Nam đấu tranh không cho địch phá làng, đánh phá tiêu diệt đồn bốt của giặc. Tiêu biểu, đêm 19 rạng sáng 20-8-1960, ta nổ súng tiến công vào chi khu quận lỵ Hiệp Đức, tiêu diệt đại đội bảo an, bắt tù binh, thiêu hủy đồn trại địch. Lực lượng ta rút về căn cứ mang theo hai xe chở chiến lợi phẩm. Ngày 15-10-1960, tại Dốc Gợp, xã Mà Cooih (Bến Hiên), một trung đội bộ đội tập trung huyện với vũ khí thô sơ tự tạo, với tuyến chông thò dài 100m đã tiêu diệt một trung đội địch, mở đầu phong trào vũ trang đánh địch của đồng bào các dân tộc miền tây Quảng Nam-Đà Nẵng. Tiếp đó, ngày 17-10 ta tiến công hạ đồn GaLâu (Bến Hiên) và tiêu diệt nhiều binh lính địch. Đây là đồn địch đầu tiên bị ta tiêu diệt ở vùng Bến Hiên, Bến Giằng. Ngày 23-10-1960, lực lượng ta tiến công đánh đồn Bót Xít (Bến Giằng). Đến cuối năm 1960, các đồn địch đóng vùng trung, cao ở miền núi Quảng Nam-Đà Nẵng đều bị ta tiêu diệt. Ở phía bắc, chỉ còn hai thôn Tống Cói và Ô Rây ta giữ thế hợp pháp để mua hàng nhu yếu phẩm phục vụ kháng chiến. Những kết quả đó tạo tiền đề cho phong trào cách mạng phát triển mạnh trong giai đoạn sau.
Bài và ảnh: LÊ NĂNG ĐÔNG