Ông là người thực hiện bộ phim tài liệu nghệ thuật màu “Việt Nam trên đường thắng lợi” trong những ngày cuối của Chiến dịch Điện Biên Phủ và những ngày đầu hòa bình sau Hiệp định Geneve năm 1954.
Ở Moscow, ngay sau khi nhận kế hoạch tới Việt Nam làm phim, đạo diễn Karmen đã bắt đầu những ghi chép của mình. Ông đọc tất cả tài liệu liên quan đến Việt Nam và không ngừng hình dung về đất nước lần đầu sẽ đặt chân đến.
    |
 |
|
Đạo diễn Roman Karmen (thứ ba, từ trái sang) khi làm phim ở Việt Nam năm 1954. |
Và sau đó, để hoàn thành bộ phim, Karmen cùng các cộng sự đã có 7 tháng liền ở Việt Nam. Ông cùng đoàn làm phim đã đi vào rừng sâu, tới chiến trận, gặp gỡ người dân, tiếp xúc rất nhiều nhân vật quan trọng như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, các đồng chí Phạm Ngọc Thạch, Tố Hữu... Mang theo và dùng hết 40.000 thước phim màu, tương đương với 40km phim cùng 3 máy quay hoạt động hết công suất, đoàn làm phim đã tìm hiểu, ghi lại toàn bộ hình ảnh những gì họ chứng kiến về cuộc sống, chiến đấu của người dân Việt Nam ở chiến khu trước ngày giải phóng và những ngày đầu về tiếp quản Thủ đô. Nơi đó đúng là Việt Nam, như những gì ông đã được đọc và hình dung.
“Lần đầu tiên trong đời tôi đến đất nước này và tôi sẽ yêu mến nó đến trọn đời. Tôi muốn tin rằng mình sẽ trở lại, sẽ thấy một Việt Nam hạnh phúc, thống nhất, không bị chia cắt bởi bất kỳ vĩ tuyến nào. Và trái tim tôi như đang muốn nói: “Tôi sẽ không nói lời vĩnh biệt với bạn, Việt Nam thân yêu!”-đạo diễn Roman Karmen xúc động viết khi lên máy bay lượn một vòng giã biệt trên bầu trời Hà Nội.
Một thời gian ngắn sau đó, cùng với việc hoàn thành bộ phim tài liệu, ông cũng bắt tay thực hiện 500 trang viết kể lại chuyến đi đến xứ sở nhiệt đới, nơi “trái tim ông để lại”!
TRẦN CHÍ GIL