“Mãi đến tận trung tuần tháng 9-1969, khi đang đóng quân trong rừng cách cụm cứ điểm Mường Sủi (tỉnh Xiengkhuang, Lào) của địch chừng 5km, thì tôi, lúc bấy giờ là Trung úy, Đại đội trưởng Đại đội 2, cùng toàn thể cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị mới hay tin Bác mất. Tin dữ làm mọi người lặng đi, chìm trong nỗi đau và niềm tiếc thương vô hạn”-Đại tá Vũ Trọng Hóa chia sẻ.
Sau khi được cấp trên quán triệt, Đại đội trưởng Vũ Trọng Hóa cùng Trung úy Nguyễn Văn Hợi, Chính trị viên Đại đội 2, xây dựng kế hoạch tổ chức lễ truy điệu Bác. Đơn vị chặt cây rừng rồi cắt dây leo, chẻ tre, nứa làm lạt buộc, bàn thờ và ghế ngồi. Cờ Tổ quốc, cờ Đảng và ảnh Bác-3 “bảo bối” của Đại đội 2 do Chính trị viên Nguyễn Văn Hợi nâng niu, giữ gìn được mang ra treo trang trọng. Trên bàn thờ còn có hoa và các loại quả rừng. Sau phút mặc niệm, Chính trị viên Nguyễn Văn Hợi đọc và quán triệt tinh thần của Di chúc, tâm nguyện của Bác tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ, đồng thời phát động thi đua giết giặc lập công tới từng tập thể, cá nhân.
Sau buổi lễ, niềm đau thương đã biến thành khí thế hừng hực quyết tâm sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi. Ngày 20-9-1969, Đại đội 2 nhận lệnh phối hợp tiến công đánh và tiêu diệt sở chỉ huy cứ điểm Mường Sủi của bọn phản động Vàng Pao, đang được một đại đội bộ binh địch bảo vệ. Toàn đơn vị hăng hái chuẩn bị, quyết tâm giành thắng lợi để kính dâng lên Bác.
Mọi công tác chuẩn bị đã hoàn tất. Tối 25-9, Đại đội 2 chia làm 3 mũi: Mũi 1-mũi chủ yếu gồm Trung đội 1 đặc công do đồng chí Thông-Trung đội trưởng phụ trách, đánh thẳng vào sở chỉ huy địch. Mũi 2, mũi 3-mũi thứ yếu, tổ chức phối hợp với mũi 1 đánh từ hai bên sườn địch tạo thành thế 3 mũi giáp công liên hoàn. Đại đội trưởng Vũ Trọng Hóa đi cùng mũi 1. Gần 24 giờ, Đại đội 2 đã khắc phục vật cản, vượt hàng rào thứ nhất và bí mật áp sát chiến hào của địch. Theo đúng kế hoạch, đồng chí Thông dẫn một chiến sĩ mang theo bộc phá đánh vào hầm thông tin của địch. “Ầm”-tiếng bộc phá làm hiệu lệnh tiến công xé nát đêm khuya tĩnh lặng. Tiếng súng diệt thù nổ vang, ta nhanh chóng tiêu diệt và làm chủ chiến hào đầu tiên...
Kể đến đây, cựu chiến binh Vũ Trọng Hóa thoáng trầm ngâm: “Sau giây phút bất ngờ ban đầu, địch nhanh chóng tổ chức đánh trả. Chúng từ công sự ở chiến hào thứ hai bắn xối xả và kêu gọi hỏa lực yểm trợ bắn chặn cửa mở, làm cho mũi 1 bị kẹt ở giữa hai luồng đạn. Trước tình hình trên, mũi 1 phải thay đổi chiến thuật từ đánh liên hoàn sang đánh từng lô cốt và ụ súng địch. Trong lúc lợi dụng địa hình, địa vật tiếp cận lô cốt địch, đồng chí Thông cùng hai chiến sĩ hy sinh”.
Đại đội trưởng Vũ Trọng Hóa lao đến tiếp tục chỉ huy đội hình mũi 1 chiến đấu. Đột nhiên, ông thấy đau nhói rồi quỵ xuống do trúng mảnh đạn cối của địch nổ phía sau lưng. Nén cơn đau, Vũ Trọng Hóa gắng gượng dậy tiếp tục chỉ huy trận đánh.
Trận chiến diễn ra ngày càng ác liệt, khi địch bị thu hút ở hướng chủ yếu, mũi 2, mũi 3 ồ ạt tấn công hai bên sườn và nhanh chóng làm chủ chiến trường. Sau trận đánh, ta tiêu diệt tại chỗ hơn 70 tên địch. Về phía Đại đội 2, có 7 đồng chí hy sinh và 15 người bị thương. Với kết quả trận đánh Mường Sủi, tập thể Đại đội 2 được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhì, bản thân Đại đội trưởng Vũ Trọng Hóa được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba; liệt sĩ Thông cũng được truy tặng Huân chương Chiến công hạng Ba. Cựu chiến binh Vũ Trọng Hóa cho biết thêm: “Sau trận đánh, tôi được đồng đội đưa về chữa trị và sau đó được quân đội cử đi học. Tuy vẫn còn hai mảnh đạn ở sau lưng và được ưu tiên phục vụ tại hậu phương, nhưng với tinh thần của trận chiến ở Mường Sủi, tôi tiếp tục xin ra mặt trận chiến đấu. Tôi được tiếp tục cùng đồng đội chiến đấu ở chiến trường Quảng Trị, rồi tham gia chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc”.
Bài và ảnh: NGUYỄN VIỆT HÀ