Làm việc với lãnh đạo tỉnh Quảng Bình xong, Đại tướng ra thăm khu vực tập kết hàng ở Tam Tòa-cửa biển Nhật Lệ. Lúc này, do yêu cầu cần lực lượng bốc xếp hàng, Bộ tư lệnh Trường Sơn tuyển một số tân binh nữ quê Bố Trạch. Tôi lúc đó là Chủ nhiệm Chính trị Binh trạm 19 Trường Sơn, chịu trách nhiệm tiếp nhận lực lượng này. Vừa nhập ngũ, biên chế về đơn vị, chị em tham gia bốc xếp hàng ngay. Cô nào cũng trẻ trung, xúng xính trong bộ quân phục mới, trông các cô rất vui. Tôi tập trung đơn vị trên một triền cát để đón Đại tướng đến thăm. Triền cát mấp mô, chỉ mới hơn mười ngày vắng tiếng đạn bom mà cỏ đã mọc lún phún. Đứng trước hàng quân chưa thật chính quy, Đại tướng hỏi:
- Đây là dân quân hay bộ đội?
Tôi báo cáo:
- Thưa Đại tướng, là tân binh nên còn lỗ đỗ!
Với cử chỉ thân tình, chất giọng nguyên gốc Lệ Thủy, Đại tướng tâm sự, hỏi chuyện các nữ tân binh. Khi được Đại tướng hỏi lý do đi bộ đội, các cô đồng thanh trả lời: “Chúng cháu thích đi chiến đấu”. Đã hơn 10 năm ở Trường Sơn khốc liệt, tôi từng tiếp nhận, chỉ huy bao lần quân đến-quân đi. Nhưng khi nghe chính những người lính của mình quả quyết báo cáo trước vị chỉ huy cao nhất của Quân đội ta với một khí thế tươi mới cùng sức trẻ hừng hực, chúng tôi như được tiếp thêm sức mạnh và niềm tin: Ngày nước nhà độc lập sẽ không còn xa nữa!
Chuyện trò với các nữ tân binh một lúc, Đại tướng bất ngờ hỏi:
- Nghe nói trong lực lượng vận tải của các đồng chí có anh hùng Đỗ Trực, vậy Đỗ Trực có đây không?
Rất may anh Đỗ Trực lúc bấy giờ là Phó đoàn trưởng Đoàn vận tải
Hồng Hà, Tổng cục Hậu cần cũng có mặt, đứng ngay sau Đại tướng. Anh ngượng ngùng bước lên chào. Đại tướng nắm chặt tay Đỗ Trực, động viên anh tiếp tục lập nhiều chiến công mới.
Sau đó, Đại tướng lên thăm cán bộ, thủy thủ trên tàu Hồng Hà vừa vào tăng cường cho Bộ tư lệnh Trường Sơn. Tàu đỗ ở cửa sông, tàu này nối sang tàu kia bằng một tấm ván hẹp, sóng vỗ dập dềnh. Tôi cùng anh Đỗ Trực dẫn Đại tướng đi trên tấm ván ấy để lên tàu. Năm ấy, Đại tướng đã ngoài 60 tuổi, chúng tôi vừa đi bên cạnh tháp tùng vừa thấp thỏm, chỉ sợ mấy tấm ván không chắc chắn. Nhưng thật mừng là đã không có điều gì bất trắc xảy ra!
Tết Quý Sửu năm ấy, vừa mừng năm mới, mừng Hiệp định Paris được ký kết, cũng là dịp Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm quê, tỉnh Quảng Bình tổ chức lễ mít tinh tại khu vực bến đò Trùng Quán. Hôm ấy, bộ đội dàn đội hình theo từng khối rất đẹp. Ai còn bộ quân phục nào mới đều mang ra mặc, trông thật tươm tất, gọn gàng. Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn Đồng Sỹ Nguyên đi thuyền diễu qua trước hàng quân giống nghi thức duyệt binh. Khi Đại tướng và Tư lệnh Đồng Sỹ Nguyên bước lên thuyền, quân nhạc nổi lên trầm hùng. Thuyền đưa hai người đi trên sông lần lượt chào bộ đội, nhân dân. Quân và dân đứng chật trên bờ, vỗ tay vang dội. Đêm đó, tỉnh Quảng Bình tổ chức bắn pháo hoa. Tôi còn nhớ, pháo hoa để ở trong một lô cốt xây từ thời Pháp, gần bến đò Trùng Quán. Sau này nhiều dịp qua lại nơi đây, tôi thấy lô cốt ấy vẫn còn. Rất tiếc là anh Đỗ Trực đã mất cách đây mấy năm do tuổi cao. Cá nhân tôi dù đã gần 80 tuổi nhưng hình ảnh được cùng những người lính của mình đón Đại tướng trong niềm vui chiến thắng cách đây gần 50 năm vẫn vẹn nguyên trong ký ức!
Thiếu tướng HOÀNG ANH TUẤN
(Phó chủ tịch Thường trực Hội Truyền thống Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh Việt Nam).