Vào lúc 3 giờ 19 phút ngày 13-4-1972 tại trận địa Ái Sơn, Thanh Hóa, dưới sự chỉ huy của Tiểu đoàn trưởng Đỗ Văn Tân, kíp chiến đấu, sĩ quan điều khiển là Nguyễn Văn Thắng, các trắc thủ Chung, Phường, Tốn bắn rơi một chiếc B-52. Đây là trận đánh đầu tiên của Tiểu đoàn 61 bắn rơi máy bay chiến lược B-52 của Mỹ, ngăn chặn toan tính rải thảm bom cắt đứt cầu Hàm Rồng của chúng.
Để góp phần tạo thế mạnh cho đại diện Chính phủ ta trên bàn Hội nghị Paris, Tiểu đoàn 61 được lệnh trên hành quân vào chiến đấu tại Nông trường Quyết Thắng phía tây Vĩnh Linh, Quảng Trị. Hằng ngày, dưới cái nắng như thiêu như đốt của miền Trung, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 61 chúng tôi phải luân phiên nhau kiếm cành cây xanh ngụy trang che giấu khí tài, có ngày phải thay ngụy trang tới vài lần; chúng tôi phải xóa dấu vết xe khí tài bằng cách trồng cây cỏ như trước khi xe ta vào trận địa để che mắt máy bay trinh sát của giặc Mỹ. Suốt hàng tháng trời, chúng tôi chỉ củng cố hầm chữ A và nhà âm (nhà chìm dưới mặt đất), ngụy trang trận địa. Đơn vị bị tổn thất, một số cán bộ thương vong, như Đại đội trưởng Đại đội 2 hỏa lực Vũ Văn Hòa đã hy sinh vì bom bi của Mỹ; đồng chí Sinh, Đài trưởng P-405 bị thương. Tôi được cấp trên chỉ định làm Đài trưởng P-405 thay thế Sinh.
    |
 |
|
Cựu chiến binh Cao Xuân Thắng (bên trái) gặp lại đồng đội Đỗ Văn Tân, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 61, Trung đoàn 236. Ảnh chụp lại |
Tôi đã chỉ huy anh em trong đài dùng ngay cây khô ngụy trang làm mất hình dạng xe ô tô trước sự ngỡ ngàng của một số đồng đội. Vì việc đó, Tiểu đoàn trưởng Đỗ Văn Tân trực tiếp hỏi tôi: “Sao đồng chí cho ngụy trang khác thường thế?”. Tôi báo cáo: “Tôi xem phim thấy Hồng quân Liên Xô trong Chiến tranh thế giới thứ hai khi bò trên tuyết trắng đã dùng áo choàng trắng để ngụy trang thì ở đây tôi dùng cây chết róc, ngụy trang xe cho đồng màu với xung quanh”.
Sau một thời gian dài chuẩn bị, vào lúc 22 giờ 16 phút ngày 30-8-1972, dưới sự chỉ huy của Tiểu đoàn trưởng Đỗ Văn Tân, sĩ quan điều khiển Nguyễn Văn Thắng, các trắc thủ Chung, Phường, Tốn đã bắn ba quả đạn làm rơi một máy bay B-52, một chiếc nghi bị rơi ở biển gần đảo Cồn Cỏ. Gần một tháng sau, khoảng 22 giờ ngày 26-9-1972, tại trận địa Nông trường Phú Quý, tỉnh Quảng Bình, dưới sự chỉ huy của Tiểu đoàn trưởng Đỗ Văn Tân, sĩ quan điều khiển Bùi Văn Bính, các trắc thủ Đô, Châu, Thuận tiếp tục bắn rơi một chiếc B-52.
Vì những lẽ trên, mới đây, nhân dịp họp mặt tại Bảo tàng Quân chủng Phòng không-Không quân kỷ niệm Ngày đánh thắng trận đầu (11-8-1965 / 11-8-2018), tôi và nhiều anh em cựu chiến binh Tiểu đoàn 61 đã đề đạt nguyện vọng mong được Đảng và Nhà nước xét phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân lần thứ hai cho Tiểu đoàn 61.
CAO XUÂN THẮNG