Tiếp chúng tôi trong căn nhà cấp 4 giản dị, ông Mười kể, cha mẹ ông sinh được 10 người con, ông là con út nên được đặt tên là Mười.
Năm ông Mười 18 tuổi, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, ông xin gia nhập Thanh niên xung phong (TNXP) phục vụ tiền tuyến. Mùa thu năm 1952, ông tham gia mở đường từ Lam Sơn (Thanh Hóa) đi Hòa Bình. Cuối năm 1953, đội TNXP của ông được chuyển lên chiến khu, tiếp tục làm đường từ chợ Chu (Thái Nguyên) đi Tân Trào. Quê ở ven biển nên ông bơi rất giỏi, khỏe mạnh, ăn nói lưu loát vì vậy được phân công làm trung đội trưởng phụ trách đóng phà Cóc (phà tời bằng tay qua suối Cóc), chuyên đưa các đoàn cán bộ vào ATK phục vụ chiến đấu. Khi nhắc đến những năm tháng vinh dự được bảo vệ Bác Hồ và cán bộ Trung ương, đôi mắt ông sáng lên.
Ông Mười kể: “Vào khoảng 19 giờ một ngày cuối năm 1953, trời Việt Bắc rét cắt da cắt thịt, đội của tôi được lệnh chở đoàn cán bộ đặc biệt qua phà nhưng không được tiết lộ là ai. Khi xe qua bến an toàn, đồng chí cần vụ lại gặp tôi nói nhỏ: “Trên xe là Bác Hồ, đồng chí lại gặp Bác”. Tôi rất hồi hộp lại sát bên xe thưa với Bác: “Dạ! Cháu là người phụ trách bến phà này ạ!”. Trong lúc nghe tôi báo cáo, Bác nhận ra và hỏi: “Cháu là người quê ta phải không?”. Tôi vội thưa với Bác toàn trung đội đều quê ở Nghệ An. Bác tặng cho anh em một cây thuốc lá Đại Tiền Môn và một hộp kẹo. Bác bảo: “Đây là quà Bác gửi anh em nhân Tết sắp tới”. Tôi xúc động đưa hai tay đỡ gói quà, cố xích lại gần Bác hơn để nhìn thật rõ vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc với vầng trán rộng, đôi mắt sáng và giản dị, gần gũi biết bao. Khi xe chuyển bánh, tôi nói với anh em, phà chúng ta vừa vinh dự được chở Bác Hồ đi qua, mọi người xúm lại và chuyền tay nhau món quà của Bác. Ai cũng ấm lòng giữa đêm đông của núi rừng Việt Bắc... Từ hôm đó, tinh thần làm việc của anh em ở bến phà càng hăng say, mặc dù thời tiết giá rét, công việc vất vả, nhiều hôm thiếu gạo bị đứt bữa nhưng không ai kêu ca, phàn nàn”.
Sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, nhờ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ TNXP, ông Mười được tổ chức tuyển chọn đi học lớp nghiệp vụ công an. Học xong, ông được về nhận công tác ở Bộ Công an. Tại đây, ông và đồng đội có nhiệm vụ bảo vệ Bác Hồ, Bộ Chính trị và Trung ương Đảng. Thời gian này, ông được thấy Bác nhiều hơn, chiều chiều thấy Bác tập thể dục, tưới hoa, cho cá ăn, sáng ra thấy Bác đi bộ…
Năm 1960, ông được tổ chức phân công cùng đoàn bảo vệ Bác đi thăm công trường xây dựng Khu công nghiệp Việt Trì. Ở khu công nghiệp này, hầu hết cán bộ, công nhân là bộ đội miền Nam tập kết. Sau khi Bác đến thăm, nói chuyện với lãnh đạo và tập thể công nhân, trên đường về qua Vĩnh Yên thì đã quá trưa, trời nắng chang chang, đường lại vắng, bên đường chỉ có một ngôi chùa nhỏ có cây cổ thụ. Bác bảo dừng xe để mọi người vào nghỉ. Cả đoàn thương Bác đi đường vất vả, trên xe không còn nước để uống mà chỉ có mấy quả chuối, người phục vụ đưa đến mời Bác. Bác đã tự tay cầm con dao nhỏ cắt chuối thành từng lát rồi chia đều cho mọi người. Bác bảo: “Các cháu ăn cho đỡ mệt rồi ta tiếp tục đi”. Bác chia đủ cho cả đoàn gồm 15 người (kể cả lái xe, phục vụ, bảo vệ, không thiếu một ai) và Bác cũng ăn một phần như thế. Cầm lát chuối Bác trao, mọi người nhìn nhau mà thương Bác vô cùng. Thấy cả đoàn cứ cầm mãi trong tay, Bác lại giục: “Các cháu ăn đi để còn kịp về”...
Đó là hai trong số rất nhiều lần ông Mười được gần Bác Hồ. Trong ông luôn hiện lên một vị lãnh tụ giản dị, bao dung, gần gũi mà ông luôn cố gắng noi theo. Thời gian sau, ông được điều về công tác ở Đoàn 559, sau đó ông trở lại ngành công an. Trong hơn 30 năm công tác, dù ở bất cứ cương vị nào, ông Trần Nguyên Mười đều luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Năm 1984, ông về hưu với quân hàm đại úy. Trước yêu cầu của địa phương, ông đảm nhiệm Phó trưởng Công an xã Phúc Thọ; tham gia hoạt động Hội Người cao tuổi, Chủ tịch Hội cựu TNXP xã...
Bài và ảnh: LÊ TƯỜNG HIẾU