Ngoài 70 tuổi nhưng ông vẫn hăng hái đến nhiều nơi để khuyến học, khuyến tài và còn ra biển, đảo tặng quà lực lượng Cảnh sát biển cùng bà con ngư dân. Ông nguyên là Trung đoàn trưởng Trung đoàn 271 (Quân khu 7) và Phó giám đốc Công ty Miền Đông.

Sinh ra và lớn lên trên quê hương Châu Thành, tỉnh Bến Tre, có ba mẹ đều tham gia kháng chiến, từ tấm bé, Trần Minh Tâm đã giác ngộ cách mạng, được giao nhiều nhiệm vụ bí mật. Thời niên thiếu, lúc 15 tuổi, Tâm đã là Dũng sĩ diệt Mỹ, Dũng sĩ diệt máy bay, Dũng sĩ diệt xe cơ giới Mỹ… Năm 1967, khi tròn 20 tuổi, anh bị quân giặc phát lệnh truy nã vì tội tổ chức giết tên tỉnh trưởng tỉnh Hậu Nghĩa (trước đây, địa bàn thuộc các tỉnh Long An, Tây Ninh và TP Hồ Chí Minh ngày nay). Chúng treo giải thưởng 10 triệu đồng để truy bắt anh (theo thời giá lúc bấy giờ, giải thưởng tương đương 455 chiếc xe Honda. Một chiếc xe Honda giá 22.000 đồng).

Kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Bác Hồ, Anh hùng Trần Minh Tâm bùi ngùi kể: “Sau khi cùng đoàn anh hùng, dũng sĩ miền Nam ra thăm Bác và Thủ đô Hà Nội, về đến Đắc Nông thì chúng tôi đau xé lòng khi nghe tin Bác Hồ từ trần. Buổi lễ truy điệu trong rừng ngày ấy thật đau thương, xúc động. Trước đó 6 tháng, đoàn anh hùng, dũng sĩ miền Nam chúng tôi gồm Anh hùng Núp cùng các anh hùng: Tạ Quang Tỷ, Hồ Vai, Kan Lịch… và tôi, được gặp Bác. Chúng tôi vô cùng xúc động khi thấy Bác yếu nhiều mà vẫn luôn quan tâm đến cuộc sống, sức khỏe của đồng bào, con cháu từ miền Nam ra. Hôm ấy, Bác hỏi chuyện từng người rồi ân cần căn dặn. Nắm tay tôi, Bác nói: “Cháu Tâm nhỏ tuổi nhất đoàn mà thành tích lại nhiều nhất…”. Rồi Bác căn dặn: “Các cháu phải lo học tập. Có học mới biết, mới làm được cán bộ, mới phục vụ được cách mạng, phục vụ nhân dân tốt hơn”. Bác nói riêng với Anh hùng Hồ Vai và Anh hùng Kan Lịch: “Chưa thạo tiếng dân tộc Kinh thì cần phải tranh thủ học tiếng để lãnh đạo bà con dân tộc Tây Nguyên tốt hơn”. Bác phân tích cho mọi người hiểu rõ: Một dân tộc dốt là dân tộc yếu; dân tộc yếu thì dễ bị xâm lăng. Chúng ta đang phải chống 3 loại giặc: Giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Vì vậy, việc học tập là rất quan trọng. Học để hiểu biết kiến thức mọi mặt, học để tu dưỡng đạo đức cách mạng...

leftcenterrightdel
Anh hùng LLVT nhân dân Trần Minh Tâm với các cháu học sinh tiêu biểu của quận 12, TP Hồ Chí Minh. Ảnh: ĐÀO VĂN.

Thấm nhuần lời Bác dạy, chúng tôi đã khắc phục mọi khó khăn để học tập, tranh thủ vừa làm vừa học, học cả ban đêm. Nhờ chăm chỉ học tập nên tôi đã tốt nghiệp xuất sắc cả hai trường: Đại học Kinh tế quốc dân và Đại học Luật. Năm 1999, khi thành lập Hội Khuyến khích hỗ trợ phát triển giáo dục do Giáo sư Nguyễn Lân làm Chủ tịch, biết hội không có kinh phí hoạt động nên tôi đã lập ra Quỹ Hỗ trợ giáo dục nhân đạo. Đến nay, đã 20 năm tôi làm giám đốc quỹ này. Cả đời tôi luôn phấn đấu cho công việc khuyến học vì đó chính là góp phần thực hiện tốt Di chúc của Bác: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Tôi thường khuyên các cháu: “Học không phải chỉ để thành danh mà phải thành nhân mới quý. Đó là học làm người-những con người mới “vừa hồng”, “vừa chuyên” như lời Bác Hồ dạy”.

Nghe Anh hùng Trần Minh Tâm kể và qua tìm hiểu, chúng tôi thấy, 20 năm qua, Quỹ Hỗ trợ giáo dục nhân đạo trực thuộc Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam do ông làm Giám đốc đã trao hơn 14 tỷ đồng tặng đồng bào và học sinh, sinh viên cả nước; tặng hơn 10.000 suất học bổng khuyến học, khuyến tài giúp học sinh, sinh viên vượt khó. Quỹ đã trao tặng và ủy quyền cho các đơn vị: Hội Khuyến học Trung ương, hội khuyến học các tỉnh, thành phố, các đơn vị Bộ đội Biên phòng, Bộ tư lệnh Cảnh sát biển, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam..., trao hơn 2.000 xe đạp tặng học sinh vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, bà con các dân tộc thiểu số. Quỹ còn tham gia cùng các trường đại học làm hơn 5.000m đường bê tông mang tên “Con đường khuyến học”; tặng 75 căn nhà tình nghĩa, tình thương, nhà tình bạn và nhà đại đoàn kết...

Điều đáng quý là quỹ không chủ trương đi vận động xã hội hóa trong dân mà tổ chức các đơn vị, công ty tự túc lao động sản xuất, kinh doanh, chủ động tạo nguồn thu. Quỹ còn liên hệ với các tỉnh, thành phố tạo lập các vùng nuôi tôm ven biển và xây dựng các “Ao cá Bác Hồ” phát triển chăn nuôi.

Suốt 50 năm qua, làm theo lời Bác, Anh hùng Trần Minh Tâm đã góp phần đáng kể vào sự nghiệp phát triển nền giáo dục nước nhà; khuyến học, khuyến tài trên nhiều địa phương của cả nước.

ĐÀO VĂN SỬ