Đại tá Lê Duy Tư, nguyên giảng viên Khoa Kinh tế chính trị, Học viện Chính trị, nay đã 85 tuổi, kể: Sáng 5-10-1954, Tiểu đoàn Bình Ca hành quân từ Phùng (huyện Đan Phượng) tiến về Phủ Lỗ (huyện Sóc Sơn). Tại Phủ Lỗ, tiểu đoàn tập trung quán triệt nhiệm vụ, xây dựng quyết tâm. Khoảng 6 giờ 30 phút ngày 8-10, tiểu đoàn hành quân đến cách cầu Đuống hơn 100m thì dừng lại tạm nghỉ. Đến hơn 7 giờ, một viên quan ba Pháp từ giữa cầu Đuống tới gặp Chính trị viên tiểu đoàn Vũ Huy Hậu làm các thủ tục đón quân ta. Sau đó, tiểu đoàn xếp thành hàng đôi do đồng chí Vũ Huy Hậu dẫn đầu tiến qua cầu Đuống sang phía Hà Nội. Tới đầu cầu, đã có một đoàn xe GMC và 3 xe bọc thép hộ tống sẵn sàng đón đoàn quân. Trời bỗng mưa rồi tạnh ngay. Bộ đội ta triển khai lên xe nhanh gọn. Vì lý do an ninh, đoàn xe được phủ bạt kín, người dân hai bên đường chẳng ai biết xe chở gì. Xe bọc thép rú còi mở đường cho cả đoàn quân vào Hà Nội. Bộ đội ta về tập kết tại nhà thương Đồn Thủy (khu vực Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và Bệnh viện Hữu nghị ngày nay) rồi chia thành các tổ di chuyển tới 35 vị trí trọng yếu trong khắp thành phố, gồm tất cả công sở chính quyền Pháp-ngụy, các cơ sở giao thông công chính, giáo dục, y tế, văn hóa, quân sự, các nhà máy nước, nhà máy điện, nhà đèn Bờ Hồ, bưu điện, ga Hà Nội, Tòa án tối cao...

leftcenterrightdel
Đại tá Lê Duy Tư. Ảnh: QUANG ĐỨC

Nhiệm vụ của tổ ông Tư là phải giữ được nguyên vẹn tài sản, tài liệu ở Tòa án tối cao, không cho đối phương phá hoại hoặc mang theo khi họ rút hết khỏi Hà Nội, tạo thuận lợi cho đại quân vào tiếp quản và bảo đảm sự hoạt động bình thường của cơ sở trên. Trong khi làm nhiệm vụ phải bằng mọi cách không để xảy ra nổ súng vì nếu nổ súng sẽ dẫn tới phản ứng dây chuyền, không thể tiếp quản Thủ đô trong hòa bình, ổn định như ta mong muốn. Ông Tư chia sẻ: “Nhiệm vụ này thật quá mới mẻ, lạ lẫm với chúng tôi. Anh em chúng tôi quen với chiến đấu, có lãnh đạo, chỉ huy chặt chẽ, nay lại hoạt động phân tán từng tổ nhỏ ngay trong lòng các vị trí của quân Pháp, khó bắt liên lạc với nhau và với các cơ sở cách mạng nên không tránh khỏi sự bỡ ngỡ. Chúng tôi cũng không phải là người Hà Nội, không thông thuộc phố xá, không quen với sinh hoạt đô thị, không biết tiếng Pháp nên không dễ khi triển khai nhiệm vụ”.

Khoảng 9 giờ, tổ 5 người do Lê Duy Tư làm tổ trưởng đã có mặt tại Tòa án tối cao. Trước cổng tòa án có 4 lính Pháp đứng sẵn, nhìn thấy quân ta, họ giơ tay chào. Thấy vậy, các chiến sĩ cũng giơ tay chào lại. Lê Duy Tư cử một đồng chí ở lại canh cổng, số còn lại tiến vào trong tòa án để kiểm tra. Các chiến sĩ của ta không gặp bất cứ hành động chống đối nào. Quân Pháp vui vẻ mời ta ăn sáng. Mặc dù lúc đó anh em rất đói bụng nhưng họ đều từ chối vì đề phòng có độc. Các chiến sĩ triển khai chia người đến các vị trí quan trọng trong tòa án để giám sát. Cứ thế, 5 anh em phân công nhau trực cả ngày lẫn đêm cho đến tối 9-10 thì quân lính Pháp rút khỏi tòa án.

Đại tá Lê Duy Tư nhớ lại, hồi đó, trong hành trang mà mỗi chiến sĩ của Tiểu đoàn Bình Ca được trang bị khi vào Thủ đô có một vật dụng đặc biệt, đó là chiếc chổi rơm. Đây là phương án đề phòng quân Pháp khi rút khỏi Hà Nội sẽ phá hoại các trụ sở, làm bẩn đường phố thì các chiến sĩ sẽ nhanh chóng dọn dẹp, sẵn sàng đón đoàn quân vào tiếp quản Thủ đô một cách thuận lợi nhất. “Thật may là chiếc chổi này chúng tôi không phải sử dụng đến vì quân Pháp đã rút khỏi Hà Nội trong hòa nhã. Đêm 9-10, người dân Thủ đô làm vệ sinh ngõ phố, treo cờ chờ đón đoàn quân ta về”, ông Tư cho biết.

Sáng 10-10-1954, đại quân ta vào tiếp quản Thủ đô trong rừng cờ hoa và biểu ngữ. Trong khi đó, các chiến sĩ Tiểu đoàn Bình Ca vẫn bám trụ tại các vị trí quan trọng chờ bàn giao cho các đơn vị khác, rồi lặng lẽ theo đơn vị rời Hà Nội...

LA DUY