Mùa hè năm 1968, một đơn vị TNXP làm đường sắt để vận chuyển hàng hóa qua phía nam cầu Đò Vàng (cách ga Đồng Lê hơn 2km về phía bắc) đang nghỉ trưa ở đập Khe Um (xã Lê Hóa) thì bị máy bay Mỹ ném bom tọa độ. 10 người hy sinh (5 nam, 5 nữ). Lực lượng dân quân du kích xã Lê Hóa đã cùng với đơn vị làm nhiệm vụ mai táng cho 10 TNXP. Được biết, 10 liệt sĩ này đều quê ở các tỉnh miền Bắc.
Hòa bình lập lại, một số gia đình của các liệt sĩ đã đến bốc mộ về quê hương, số còn lại được chính quyền chuyển vào nghĩa trang liệt sĩ… Hiện nay, bên cạnh nơi hy sinh của các liệt sĩ TNXP còn có tấm bia nhỏ tưởng niệm các liệt sĩ bằng xi măng, kích thước 40x60cm, được ghi là Đền thờ Khe Um (ảnh).
Sự kiện xảy ra cách đây 50 năm, các nhân chứng trực tiếp chứng kiến sự kiện đều đã mất, một số sau này chỉ nghe kể lại; có người nói đây là đơn vị TNXP 361, người lại cho rằng không phải; có người thông tin các liệt sĩ quê miền Bắc nhưng không rõ tỉnh nào, người lại bảo là ở huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương… Nguyện vọng của chính quyền địa phương và nhân dân xã Lê Hóa là muốn xác định rõ đơn vị, danh tính, quê quán của những TNXP đã hy sinh để làm thủ tục xin cấp có thẩm quyền công nhận nơi đây là di tích lịch sử và xây dựng nhà bia tưởng niệm tưởng nhớ sự hy sinh của các liệt sĩ.
Nguyệt san Sự kiện và Nhân chứng trân trọng thông tin để bạn đọc được biết. Để làm sáng tỏ sự việc nêu trên, bạn đọc và các CCB biết về địa danh này hoặc là thân nhân của các liệt sĩ TNXP hy sinh như thông tin ông Hồ Duy Thiện cung cấp, xin báo tin cho ông Hồ Duy Thiện theo số điện thoại: 0903484425 hoặc gửi về Phòng Biên tập Nguyệt san Sự kiện và Nhân chứng, Báo Quân đội nhân dân, số 7 Phan Đình Phùng, Hà Nội; điện thoại: 0243.7333598; email: skncbqd@gmail.com.