Ông đã chứng kiến sự hy sinh của hàng trăm cán bộ, chiến sĩ tiểu đoàn vào ngày 2-8-1972 tại tây bắc làng Như Lệ, xã Hải Lệ và trực tiếp chôn cất một số liệt sĩ của đơn vị.
Do địa hình đã thay đổi nên phải nhiều lần trở lại Hải Lệ, ông Sơn mới xác định được khu vực chiến trường xưa và đăng thông tin lên báo. Nhờ sự vào cuộc của các cơ quan, đơn vị chức năng, các CCB Sư đoàn 312, những ngày đầu tháng 3-2018, Đội Quy tập hài cốt liệt sĩ (Đội 584) thuộc Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị đã tiến hành đào bới, khai quật tại hai địa điểm thuộc thôn Như Lệ và thôn Tân Mỹ, xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị và đã tìm được 21 bộ hài cốt liệt sĩ (HCLS).
    |
 |
|
Cựu chiến binh Trịnh Duy Sơn thắp hương tưởng nhớ đồng đội tại Nghĩa trang thị xã Quảng Trị. Ảnh: THẾ DUY. |
Thông tin với báo chí, Thượng tá Trần Quang Lục, Chính trị viên Đội quy tập HCLS cho biết: Hầu hết các liệt sĩ đã hy sinh từ 46 năm về trước nhưng vẫn còn một phần xương cốt, có một số di vật được tìm thấy như thẻ thương binh, ví da, bi đông và một số vật dụng khác. CCB Trịnh Duy Sơn và Nguyễn Ngọc La là người trực tiếp mai táng các liệt sĩ thuộc Sư đoàn 312 đã từ Ninh Bình và TP Hồ Chí Minh về tham gia quy tập hài cốt đồng đội. Địa bàn quy tập nằm trên 2ha rừng bạch đàn của ông Nguyễn Phú, nhưng ông đã tình nguyện khai thác trắng để có mặt bằng cho đội tìm kiếm khai quật được thuận lợi.
Ông Nguyễn Văn Lanh, Chủ tịch UBND xã Hải Lệ nêu những băn khoăn trong việc xác định danh tính các liệt sĩ trên địa bàn: Xã Hải Lệ nằm ở phía tây thị xã Quảng Trị, là địa bàn xung yếu, hết sức quan trọng về mặt quân sự nên trong suốt giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thường xảy ra những cuộc giao tranh giằng co rất quyết liệt giữa ta và địch. Hầu hết đơn vị thuộc các sư đoàn chủ lực của ta như Sư đoàn 324, 325, 304, 308, 312, 316...; xe tăng, pháo binh... đều tham gia chiến đấu ở đây. Sau chiến tranh, các đơn vị này đã bàn giao cho xã danh sách hơn 5.000 liệt sĩ, nhưng hầu hết chưa xác định được phần mộ các anh, trong khi ngày đó dân số của xã mới có khoảng 2.000 người và cho tới nay cả xã cũng mới có hơn 4.000 người. Hơn 40 năm qua, địa phương đã cố gắng huy động các ngành chức năng, các tổ chức quần chúng và nhân dân trong xã kết hợp với các đội quy tập, các đơn vị quân đội, các CCB đi tìm kiếm, đến nay đã đưa được hơn 3.000 bộ HCLS về nghĩa trang. Việc tìm kiếm tiếp hơn 1.000 HCLS trên địa bàn xã là rất khó khăn vì địa hình ngày một thay đổi, các CCB trực tiếp chôn cất đồng đội nay ở xa, già yếu và nhất là không có kinh phí tàu xe đi lại. Hầu hết HCLS được quy tập không có danh tính nên phải lấy mẫu sinh phẩm xét nghiệm ADN, phải đối chiếu với danh sách liệt sĩ của các đơn vị để liên lạc với thân nhân liệt sĩ nhằm có nguồn ADN đối chiếu với ADN liệt sĩ. Theo quy định hiện hành, việc cất bốc HCLS do đội quy tập thực hiện, nhưng lấy mẫu sinh phẩm lại do ngành lao động, thương binh và xã hội đảm trách...
Ngày 22 và 23-3-2018, lãnh đạo địa phương, cơ quan, đơn vị, đại diện Ban liên lạc Truyền thống CCB Sư đoàn 312 cùng đông đảo nhân dân đã làm lễ truy điệu, mai táng 21 HCLS tại Nghĩa trang thị xã Quảng Trị.
SKNC