“Lời kêu gọi thi đua ái quốc” ngày 11-6-1948 là một văn kiện chính trị nổi bật, có ý nghĩa như một cương lĩnh, một kế hoạch hành động chỉ đạo phong trào thi đua yêu nước toàn quốc và toàn dân. Trong văn kiện này, Hồ Chí Minh xác định mục đích của thi đua ái quốc là: “Diệt giặc đói, diệt giặc dốt và diệt giặc ngoại xâm”. Để đạt tới mục đích đó, cần phải có cách làm. Đó chính là phương pháp khoa học sao cho thiết thực, hiệu quả. Người nêu rõ cách làm ấy, dựa vào dân, lực lượng của dân, tinh thần của dân, để gây hạnh phúc cho dân. Theo đó, bổn phận của người dân Việt Nam, bất kỳ sĩ, nông, công, thương, binh, bất kỳ làm việc gì, đều cần phải thi đua nhau: Làm cho mau, làm cho tốt, làm cho nhiều. Mỗi người dân Việt Nam, bất kỳ già, trẻ, trai, gái, bất kỳ giàu, nghèo, lớn, nhỏ đều cần phải trở nên một chiến sĩ tranh đấu trên mặt trận: Quân sự, kinh tế, chính trị, văn hóa. Thực hiện khẩu hiệu: Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến...

leftcenterrightdel
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện tại Đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua chống Mỹ, cứu nước tháng 12-1966. Ảnh tư liệu

Người xác định và tin tưởng kết quả đầu tiên của thi đua sẽ là: Toàn dân đủ ăn, đủ mặc, toàn dân biết đọc, biết viết, toàn bộ đội đầy đủ lương thực, khí giới để diệt giặc ngoại xâm, toàn quốc sẽ thống nhất, độc lập hoàn toàn. Thế là chúng ta thực hiện: Dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc.

Người kêu gọi các cụ phụ lão thi đua đốc thúc con cháu hăng hái tham gia mọi công việc, các cháu nhi đồng thi đua học hành và giúp việc người lớn, đồng bào phú hào thi đua mở mang doanh nghiệp, đồng bào công nông thi đua sản xuất. Đồng bào trí thức và chuyên môn thi đua sáng tác và phát minh, nhân viên chính phủ thi đua tận tụy làm việc, phụng sự nhân dân, bộ đội và dân quân thi đua giết cho nhiều giặc, đoạt cho nhiều súng.

Như thế, ai cũng thi đua, ai cũng tham gia kháng chiến và kiến quốc, phong trào sẽ sôi nổi. Phong trào thi đua ái quốc sẽ ăn sâu, lan rộng khắp mọi nơi..., thi đua giúp chúng ta dẹp tan mọi khó khăn và mọi âm mưu của địch, để đi đến thắng lợi cuối cùng. Kết thúc "Lời kêu gọi thi đua ái quốc", Người nêu rõ, với tinh thần quật cường và lực lượng vô tận của dân tộc ta, với lòng yêu nước và chí kiên quyết của nhân dân và Quân đội ta, chúng ta có thể thắng lợi, chúng ta nhất định thắng lợi.

Có thể nói, "Lời kêu gọi thi đua ái quốc" đã thể hiện sâu sắc tư tưởng yêu nước, tư tưởng nhân dân, tư tưởng đoàn kết-dân chủ-sáng tạo của Hồ Chí Minh, niềm tin mãnh liệt của Người vào vai trò và sức mạnh của nhân dân. Đồng thời, thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của Người vào xu thế, triển vọng của phong trào thi đua yêu nước, vào thắng lợi của sự nghiệp kháng chiến kiến quốc. Có thể thấy trong lời kêu gọi của Người những giá trị và ý nghĩa về tuyên truyền, giáo dục, vận động và tổ chức chỉ đạo thực hiện phong trào thi đua yêu nước. Đó là khoa học mà cũng là nghệ thuật của lãnh đạo chính trị mà Người đã chỉ dẫn cho chúng ta, đến nay vẫn còn nguyên giá trị. "Lời kêu gọi thi đua ái quốc" đã kết tinh trong đó cả trí tuệ, tình cảm, tâm huyết và trách nhiệm cao cả của Người, trên cương vị người đứng đầu Chính phủ, lãnh tụ tối cao của Đảng và của dân tộc đối với sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, xây đắp nền tảng cho chế độ dân chủ cộng hòa, phấn đấu hy sinh cho độc lập-tự do-hạnh phúc của nhân dân.

Người đã nêu gương thực hành thi đua ái quốc-một tấm gương điển hình, mẫu mực cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân noi theo, từ hoài bão, khát vọng, ham muốn, ham muốn tột bậc của Người là độc lập-tự do của Tổ quốc và dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân. Người thực hành cần, kiệm, liêm, chính, nêu cao đạo đức cách mạng, suốt đời không màng danh lợi, chỉ sống và làm việc vì dân, vì nước. Cho đến "Di chúc", Người cũng chỉ nuối tiếc một điều “không được phục vụ Tổ quốc và nhân dân lâu hơn nữa, nhiều hơn nữa”. Đó là sự cao thượng trong lẽ sống, trong nhân cách của Người.

Suốt đời chống chủ nghĩa cá nhân như chống một kẻ thù nguy hiểm nhất, chủ nghĩa cá nhân, “giặc ở trong lòng” để suốt đời toàn tâm toàn ý phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Người từ chối mọi danh hiệu, mọi phần thưởng, mọi huân chương dành cho mình với một đức hy sinh và khiêm nhường vô hạn. Người nâng niu giá trị con người, chăm lo cho sự phát triển của mỗi cá nhân, cho toàn dân mà Người hết lòng thương yêu và tin cậy, bởi như Người nói “mỗi người tốt là một bông hoa đẹp, cả dân tộc ta là một rừng hoa đẹp”. Tư tưởng và tấm gương mẫu mực của Người về thi đua ái quốc mãi mãi thắp sáng ngọn lửa của niềm tin và hy vọng cho chúng ta trong sự nghiệp đổi mới và phát triển vì một nước Việt Nam giàu mạnh, văn minh, hiện đại.

GS HOÀNG CHÍ BẢO