Năm 1968, chàng trai Đào Quang Đới quê ở xã Nam Thắng, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình xung phong nhập ngũ khi vừa tròn 17 tuổi. Sau những ngày miệt mài trên thao trường huấn luyện, đầu năm 1969, Đới cùng đơn vị hành quân vào chiến trường Khe Sanh và được biên chế vào Trung đội 2, Đại đội 2, Tiểu đoàn 7, Trung đoàn 3, Sư đoàn 324.

Tháng 5-1969, Mỹ đổ một đại đội thuộc tiểu đoàn 1, lữ đoàn 3 dù xuống điểm cao 916 (A Bia) và hai tiểu đoàn vào hướng điểm cao 900, phối hợp cùng tiểu đoàn 2, trung đoàn 506 ngụy tạo thế gọng kìm trên chiến trường. Để ngăn chặn địch, Đại đội 2 được lệnh tham gia trận đánh “Vận động tấn công” vào điểm cao 916. Sau khi điều nghiên nắm bắt địa bàn, Đại đội 2 lên kế hoạch tổ chức sử dụng một trung đội do Trung đội trưởng Nguyễn Văn Ngọc chỉ huy vận động tiến công giữ bàn đạp tạo đà cho toàn đơn vị xuất kích tiêu diệt địch.

leftcenterrightdel
Đại tá, cựu chiến binh Đào Quang Đới (bên phải) giới thiệu về trận đánh ở A Bia mà ông tham gia.

Đúng 5 giờ 30 phút ngày 16-5-1969, trung đội xuất phát, Đào Quang Đới cùng hai đồng chí khác được giao nhiệm vụ đi trước mở đường và nắm địch. Sau khi vượt sông Đáp Lin, cả đội hình thận trọng để tránh gây tiếng động khi tiền nhập vào vị trí. Lên gần tới đỉnh điểm cao 916, gặp một cây gỗ to đổ ngang đường, Đới nhẹ nhàng áp sát, định trườn qua thì phát hiện một tên lính Mỹ đang ngồi ôm súng AR15. Rất bình tĩnh, Đào Quang Đới ra hiệu cho đội hình dừng lại ẩn nấp rồi quan sát nắm chắc tình hình địch và lùi xuống báo cáo với Trung đội trưởng Ngọc. Sau phút hội ý và thống nhất, trung đội chia làm hai mũi: Trung đội trưởng chỉ huy một mũi, trung đội phó chỉ huy một mũi bí mật tập kích địch.

Như gọng kìm, hai mũi trung đội áp sát địch còn khoảng 20m mà chúng không hay biết. Sau đó, tất cả đồng loạt nổ súng. Đang chiến đấu, bất chợt có tiếng máy bay trực thăng, trung đội được lệnh rút lui về phía sau. Khi kiểm tra quân số, thấy thiếu Tiểu đội trưởng Nguyễn Văn Tiến, Trung đội trưởng Ngọc liền giao nhiệm vụ cho Đới trở lại tìm. Khi lên thấy Tiến vẫn đang nổ súng bắn địch, Đào Quang Đới vận động đến và hỏi: “Có lệnh lui quân sao anh không rút?”. Tiến nói: “Mình có nhận được lệnh đâu”. “Cả trung đội rút rồi”-Đào Quang Đới nói tiếp.

Trên đường rút quân, Tiến nói với Đới: “Mình vừa bắn rơi một chiếc trực thăng, Đới có thấy không?”. Đào Quang Đới trả lời: “Tôi thấy một máy bay rơi nhưng không biết ai bắn”. Đến chiều thì anh em đơn vị nhận được điện của trung đoàn khen ngợi Trung đội 2 đánh địch rất tốt, kết quả diệt được 10 tên địch, bắn rơi một chiếc trực thăng.

Ngày 17-5, Đào Quang Đới được giao nhiệm vụ dẫn đường cho Trung đội 1 tiếp tục đánh chiếm điểm cao 916. Trung đội 1 tăng cường tiểu đội cối 60mm và một tiểu đội của Trung đội 3, vận động theo hướng bên phải do đại đội trưởng chỉ huy, còn Trung đội hai vận động theo hướng bên trái, do đại đội phó chỉ huy, hai tiểu đội còn lại của Trung đội 3 làm lực lượng dự bị để chi viện cho các mũi tiến công. Cả đại đội bí mật vận động vào vị trí chuẩn bị chiến đấu.

Vào thời điểm trực thăng địch đến tiếp tế thực phẩm, đơn vị được lệnh đồng loạt nổ súng. Địch nháo nhác sau ít phút rồi bắn trả quyết liệt. Nhờ sự hỗ trợ kịp thời giữa các hướng nên quân ta phát triển tiến công thuận lợi. Khi quan sát thấy địch có dấu hiệu tháo chạy, Đào Quang Đới hô to: “Trung đội trưởng ơi, địch tháo chạy rồi, xung phong thôi”.

Thời cơ thuận lợi, Chính trị viên đại đội Trần Văn Quang đưa hai tiểu đội dự bị vận động tiến công truy kích địch. Hành lang điểm cao 916 khai thông, đường sang chốt của Tiểu đoàn 8 được mở lại.

Bọn chỉ huy lữ đoàn 3 dù chưa hay biết gì về đại đội Mỹ trên điểm cao 916 bị tiêu diệt nên khoảng 9 giờ 30 phút, chúng cho 5 máy bay trực thăng đến bổ sung quân và tiếp tế thực phẩm, đạn dược. Hai chiếc vừa hạ độ cao xuống sát ngọn cây liền bị Đào Quang Đới cùng các chiến sĩ dùng AK đồng loạt bắn, máy bay bốc cháy rơi bên sườn núi. 3 chiếc còn lại bay thẳng về hướng đông. Đại đội 2 làm chủ điểm cao 916. Kết thúc trận đánh này, Đào Quang Đới được tặng thưởng danh hiệu Dũng sĩ diệt Mỹ, Huân chương Chiến công giải phóng hạng Ba và sau đó được kết nạp Đảng. Còn nơi đây, báo chí Mỹ từng viết rằng: A Bia là “đồi thịt băm” lính Mỹ.

Bài và ảnh: LÊ TƯỜNG HIẾU