Bức ảnh “Bắc Nam sum họp” mà ông mang đến triển lãm và những kỷ niệm để có được “khoảnh khắc vàng” đó đã được ông chia sẻ chính là điểm nhấn ấn tượng của triển lãm.
NSNA Võ An Khánh cho biết, khoảnh khắc bấm máy để cho ra đời bức ảnh “Bắc Nam sum họp” là một trong những kỷ niệm khó quên trong cuộc đời cầm máy ảnh hơn 60 năm của ông. “Bức ảnh được chụp rất tình cờ nhân một chuyến đi thực tế sáng tác của tôi ở xã Ninh Thạnh Lợi, huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu tháng 10-1975. Chủ đề tôi quan tâm hôm ấy là chụp ảnh người dân địa phương lao động trên những cây khóm. Giữa lúc đó, một đoàn người miền Bắc tiến đến, có vẻ là đang đi tìm hoặc thăm viếng bà con trong này. Khi nhìn thấy bà mẹ với mái tóc vấn khăn, hàm răng đen huyền đặc trưng miền Bắc, tôi đã nghĩ ngay đến việc chụp một bức ảnh về sự sum họp hai miền Nam-Bắc. Thật may mắn là gần đó cũng có một bà mẹ trông “rặt” miền Nam với chiếc áo bà ba và khăn rằn quấn cổ bên cây khóm. Vậy là tôi nhờ hai bà mẹ đứng gần nhau cho tôi chụp ảnh. Thật bất ngờ, khi vừa đối diện nhau, rõ ràng đang đứng trước ống kính nhưng hai bà mẹ lại không nhớ tới việc tạo dáng mà bất thình lình ôm nhau một cách mừng vui. Thế là tôi bấm máy luôn”-NSNA Võ An Khánh kể lại.
    |
 |
|
Bắc Nam sum họp. Ảnh: VÕ AN KHÁNH. |
Bấm máy xong, NSNA Võ An Khánh mới phát hiện đó là tấm phim cuối cùng trong máy. Ảnh chụp nhanh, dù đạt hay không ông cũng không còn phim để chụp lại. Trong sự thấp thỏm, ông đem phim đã chụp trở về phòng tráng. Đến công đoạn cuối cùng, hình ảnh hai bà mẹ hai miền trong bộ trang phục đặc trưng cùng nụ cười rạng rỡ dần hiện ra đã khiến ông hài lòng. Ông chọn ngay câu thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh chú thích cho bức ảnh: Bắc Nam sum họp, xuân nào vui hơn!
Ngay sau khi công bố, bức ảnh đã khiến dư luận xúc động bởi nó gom trọn ý nghĩa về “tình Nam-nghĩa Bắc” qua hình ảnh nhân hậu và nụ cười mãn nguyện của hai bà mẹ Việt Nam. Dù được chụp tình cờ nhưng đây không chỉ là tác phẩm ảnh nghệ thuật nổi tiếng ở Việt Nam mà còn được đăng tải trên nhiều tạp chí quốc tế, trong đó có một tạp chí của Hoa Kỳ đã sử dụng bức ảnh này để đăng vào loạt ảnh mang chủ đề “Kết luận cuối cùng của chiến tranh ở Việt Nam”.
|
NSNA Võ An Khánh sinh năm 1936 (nhưng giấy tờ ghi năm 1938) tại Bạc Liêu. Với hơn 60 năm cầm máy ảnh, ông đã có hàng vạn bức ảnh ghi lại hình ảnh các vùng miền ông đi qua, đặc biệt là khoảng 1.000 bức ảnh tư liệu thời chiến ông ghi được sau hai cuộc kháng chiến của dân tộc. Ông là tác giả của bức ảnh nổi tiếng “Trạm quân y dã chiến”-chụp trạm quân y dã chiến của Khu 9 đang cứu thương trong tình hình địch đánh phá ác liệt vào rừng tràm với chiến dịch “Nhổ cỏ U Minh” (tháng 9-1970). |
TRẦN THỊ MINH BẮC