LTS: Trưởng thành từ lớp y tá Vệ quốc đoàn, rồi thi đỗ khóa 3 Trường Quân y sĩ Việt Nam (nay là Học viện Quân y), ông đã tham gia xây dựng, tổ chức, từng bước hoàn thiện hệ thống quân y phục vụ chiến đấu suốt những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ. Ở tuổi 96, mỗi khi nhớ về thuở ban đầu ấy, Thiếu tướng, GS, TS, Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Tụ, nguyên Bí thư Đảng ủy, Phó giám đốc về Chính trị Học viện Quân y không khỏi bồi hồi.

Mang trên người đầy thương tích do bị địch tra tấn dã man trong những năm tháng tù đày ở “địa ngục trần gian” Côn Đảo và dù tuổi cao, sức khỏe giảm sút, nhưng nữ cựu tù Hoàng Thị Khánh, sinh năm 1947, Trưởng ban liên lạc cựu tù chính trị và tù binh TP Hồ Chí Minh, vẫn luôn nhiệt huyết với vai trò cầu nối giữa các cựu tù, “giữ lửa” và “truyền lửa”, lan tỏa tinh thần yêu nước, nhiệt huyết cách mạng cho thế hệ trẻ.

7 ngày sau đám cưới, cha tôi-Thượng úy Đàm Vũ Hiệp, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 64, Sư đoàn 320-trở lại chiến trường. Và rồi ông mãi mãi nằm lại với núi rừng Tây Nguyên. Dẫu chưa biết mặt cha nhưng sau này, tôi được nghe đồng đội của cha tôi kể những câu chuyện với bao điều tốt đẹp về ông ở chiến trường đã nuôi dưỡng trong tôi niềm tự hào, thôi thúc tôi cố gắng vượt mọi khó khăn để học tập và công tác...

Đầu tháng 3-2023, chúng tôi có chuyến đi thực tế sáng tác ở Lục Ngạn, một huyện miền núi bán sơn địa ở phía Đông Bắc của tỉnh Bắc Giang. Ngày cuối cùng của chuyến điền dã, nhà thơ Ngô Minh Bắc, nguyên cán bộ Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Lục Ngạn đề nghị đưa chúng tôi ngược hồ Cấm Sơn đến thăm một nhân vật đặc biệt: “Lão dân quân” Giáp Trọng Kiên, nguyên Xã đội trưởng xã Sơn Hải, người từng trực tiếp chỉ huy dân quân xã bắt sống 7 phi công Mỹ.

Gần 70 năm đã trôi qua, song tôi vẫn nhớ như in những ngày được phục vụ đạo diễn Xô viết Roman Karmen quay các cảnh cho bộ phim tài liệu “Việt Nam”(còn có tên là “Việt Nam trên đường thắng lợi”).

29 năm trước, vào tháng 9-1995, trong dịp gặp mặt những người tham gia Chi đội 3 Giải phóng quân Nam tiến do Ban liên lạc Chi đội tổ chức ở Thủ đô Hà Nội, tôi được gặp Trung tướng Nam Long, nguyên Chính trị viên, sau đó là Chi đội trưởng Chi đội 3, đơn vị Nam tiến đầu tiên vào đến cửa ngõ Sài Gòn cùng đồng bào miền Nam kháng chiến chống Pháp.

Trong buổi giao lưu gặp mặt truyền thống của Tiểu đoàn Vận tải 25 (Đại đoàn Đồng Bằng-Sư đoàn 320), các cựu chiến binh (CCB) tham dự đã rất xúc động khi được nghe chuyện kể về hai thương binh Lê Mạnh Hải và Trần Văn Mùi trong thời gian làm nhiệm vụ quốc tế trên nước bạn Campuchia.

Mưu trí, dũng cảm lập nhiều chiến công trong thực hiện nhiệm vụ quốc tế cứu giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, anh Bộ đội Cụ Hồ Nguyễn Văn Bình đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Trở về cuộc sống đời thường, Đại tá Nguyễn Văn Bình tiếp tục nêu gương sáng trong các phong trào thi đua yêu nước tại địa phương, dành thời gian đi tìm kiếm hài cốt đồng đội, để lại hình ảnh đẹp trong lòng nhân dân.

Trong số các liệt sĩ bộ đội Việt Nam hy sinh khi tham gia Chiến dịch Thập Vạn Đại Sơn giúp cách mạng Trung Quốc năm 1949 có đồng chí Ngọc Trình. Hiện mộ của ông được an táng ở Bằng Tường (Trung Quốc).

Thượng tá Nguyễn Thăng Bình (còn gọi là Nguyễn Thắng Bình) sinh năm 1924, tại xã Nhơn Hưng, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định. Đồng chí là con lớn trong một gia đình có 13 người con, từ nhỏ đã thoát ly gia đình để làm công nhân trong đồn điền cao su và công nhân đường xe lửa của Pháp. Tháng 8-1945, đồng chí tham gia cách mạng và phục vụ Quân đội cho tới lúc hy sinh ngày 2-2-1970.