Trường Bưởi - Chu Văn An Ngôi trường cổ giữa lòng Thủ đô

Quá trình tác nghiệp, chúng tôi may mắn được gặp và trò chuyện với nhiều cựu học sinh từng theo học tại Trường Bưởi-Chu Văn An từ những ngày thực dân Pháp chiếm đóng Hà Nội. Dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, 8 chữ vàng truyền thống luôn được họ ghi nhớ và lưu dấu bằng những hành động, việc làm thiết thực. Lão thành cách mạng Nguyễn Bội Giong (hiện sinh sống tại Hà Nội) kể: “Năm 1938, tôi thi đỗ vào Trường Bưởi, học từ bậc thành chung lên đến hết bậc tú tài 1, với số điểm cao nên được học bổng bán phần rồi toàn phần. Hồi ấy, trường dạy hoàn toàn bằng tiếng Pháp, nội dung giảng dạy theo quan điểm của thực dân Pháp nhằm tạo ra những người phục vụ lợi ích cho sự thống trị của chủ nghĩa thực dân ở nước ta”.

Bác Hồ đến thăm một lớp học của Trường Chu Văn An sau ngày giải phóng Thủ đô. Ảnh tư liệu của nhà trường

Thế nhưng “gậy ông đập lưng ông”, rất nhiều học sinh Trường Bưởi, bên cạnh những kiến thức được “chính quốc” trang bị, còn tự đào tạo rồi tìm cho mình con đường đi riêng. Phần đông trở thành những chiến sĩ cách mạng, tham gia với nhiệt huyết của tuổi trẻ vào các cuộc vận động của cách mạng. “Có lẽ thực dân Pháp không bao giờ có thể ngờ, những học sinh như Phạm Văn Đồng, Võ Văn Kiệt, Vũ Oanh, Phan Mỹ... lại được Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa sử dụng ở những vị trí quan trọng để phục vụ sự nghiệp đánh đuổi chúng hoàn toàn khỏi đất nước của các dân tộc ở Đông Dương”-cố Thiếu tướng Nguyễn Đồng Thoại, nguyên Phó cục trưởng Cục Tác chiến, Bộ Tổng Tham mưu-cựu học sinh Trường Bưởi (1945-1946) trong một cuộc gặp từng tự hào chia sẻ với chúng tôi.

Thập niên 1940, học sinh nhà trường đã hưởng ứng các phong trào yêu nước trong thời kỳ tiền khởi nghĩa và của Việt Minh sau này. Trong những năm tháng kháng chiến chống Pháp, rồi chống Mỹ, cứu nước, những hoạt động sôi nổi, khí thế của thầy và trò Trường Chu Văn An tại những điểm sơ tán ở Phú Thọ, Hưng Yên đã trở thành khởi nguồn cho Phong trào “Ba sẵn sàng” của thanh niên Việt Nam. Theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, rất đông giáo viên, học sinh nhà trường xếp bút nghiên lên đường ra trận. Họ đã chiến đấu anh dũng, quả cảm, sẵn sàng hy sinh, cống hiến hết mình vì sự nghiệp chung của đất nước, là những tên tuổi mãi được sử sách lưu danh như: Đồng chí Ngô Gia Tự, lưỡng quốc tướng quân Nguyễn Sơn, GS Tạ Quang Bửu, GS Tôn Thất Tùng, luật sư Phan Anh; các Anh hùng LLVT nhân dân: Thầy thuốc Nhân dân Bùi Đại, Lê Thế Trung; bác sĩ Đặng Thùy Trâm, phi công Vũ Xuân Thiều...

Chính những người thầy với trí tuệ uyên thâm và sự nhiệt thành yêu nghề; những học trò tài năng, sẵn sàng cống hiến, hy sinh cho quê hương, đất nước đã đặt nền móng và tạo động lực cho môi trường giáo dục chất lượng cao được Trường THPT Chu Văn An duy trì và phát huy cho tới ngày nay. Là ngôi trường tiên phong trong ngành giáo dục cả nước, bước vào thời kỳ đổi mới, Trường THPT Chu Văn An vẫn giữ nét cổ kính, nguyên sơ của hơn một thế kỷ trước, nhưng cũng đồng thời mang phong cách hiện đại, năng động, đáp ứng tốt những yêu cầu mới, hội nhập và phát triển trong nền kinh tế tri thức. Năm 1995, Trường Chu Văn An tự hào trở thành một trong 3 trường trung học trọng điểm quốc gia. Cho đến nay, sau hơn 30 năm của chặng đường tự làm mới, tự khẳng định mình, nhà trường được đón nhận các danh hiệu và phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước như: Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới (năm 2010); Huân chương Độc lập hạng Ba (năm 2018). Với môi trường học tập thân thiện, khung cảnh sư phạm xanh-sạch-đẹp, nhà trường được công nhận là ngôi trường sinh thái ASEAN. Học sinh nhà trường không chỉ tiếp nối thành tích dạy tốt-học giỏi mà còn sáng tạo, linh hoạt, thông minh với nhiều hoạt động giáo dục toàn diện, có sức lan tỏa trong cộng đồng.

Đặc biệt, bắt đầu từ năm học 2017-2018, Trường THPT Chu Văn An thực hiện đề án đào tạo song bằng tú tài THPT quốc gia và THPT quốc tế. Học sinh theo học chương trình này sẽ tốt nghiệp THPT với hai bằng: Bằng tốt nghiệp THPT quốc gia theo chương trình Việt Nam và bằng tốt nghiệp tú tài chương trình A-level do Cambridge International Examinations (CIE) cấp. “Đây là bước chuyển mình quan trọng của ngôi trường cổ kính, đáp ứng nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thủ đô và quốc gia trong xu thế hội nhập. Sau hai năm học thực hiện đề án với kết quả tốt, trường đã trở thành trường THPT công lập đầu tiên của thành phố Hà Nội cũng như cả nước là thành viên của hệ thống giáo dục Cambridge International với mã số VN283”-cô giáo Lê Mai Anh, Hiệu trưởng nhà trường cho biết.

Không gian Trường Bưởi - Chu Văn An hôm nay. Ảnh: QUANG ĐỨC

Đến thăm trường, lắng nghe các buổi lên lớp hay tham gia các hoạt động ngoại khóa của các em học sinh, chúng tôi mới cảm nhận hết những nỗ lực không ngừng nghỉ của thầy và trò nhà trường. Em Phạm Thanh Phong, học sinh lớp 11-Sinh, tâm sự: “Để thi vào trường, chúng em đã phải tích cực học tập, rèn luyện rồi bước vào cuộc thi với sự cạnh tranh khá “khốc liệt”. Nói chung là rất vất vả, nhưng khi được vào học tại trường, em cũng như nhiều bạn học sinh thấy rằng sự vất vả đó được đền đáp xứng đáng. Chúng em đến trường để biết thêm những điều mới chứ không phải chỉ vì thành tích, điểm số. Các thầy cô của trường có phương pháp giảng dạy khoa học, lại thường xuyên khích lệ, khiến chúng em có cảm giác mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui”. Có lẽ chính bởi thế mà những ngày này, dù đã giữa kỳ nghỉ hè nhưng trong trường vẫn ríu rít tiếng trò, tiếng thầy thảo luận sôi nổi. “Tuy nhà em cách trường gần 20 cây số, nhưng gần như ngày nào em cũng đến trường để cùng thầy cô và các bạn lên kế hoạch rồi tập luyện cho các sự kiện. Mệt nhưng vui nhiều hơn”-em Hoàng Võ Khánh Ngà, học sinh lớp 11-D3, hiện là cộng tác viên Ban Chấp hành Đoàn trường nói.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, bên cạnh việc học tập, rèn luyện ở lớp thì các hoạt động ngoại khóa như tổ chức sự kiện, giao lưu với học sinh quốc tế cũng được nhà trường thường xuyên tổ chức. Qua đó, các em học sinh được trang bị thêm những kỹ năng sống, phương pháp tổ chức-lập kế hoạch cho một sự kiện, rèn luyện khả năng hùng biện trước đám đông, nâng cao trình độ ngoại ngữ... Thầy-trò Trường THPT Chu Văn An đang bước những bước đi vững chắc, không ngừng trau dồi năng lực và luôn đối diện với những thử thách, sẵn sàng đón nhận những cơ hội mới trong thế kỷ 21. Tin rằng, ở chặng đường phía trước, Trường THPT Chu Văn An luôn là môi trường giáo dục lý tưởng với các thế hệ học trò, các thầy giáo, cô giáo, các bậc cha mẹ học sinh, các nhà giáo dục trong nước và quốc tế.

TRANG DUY