Qua công tác nắm tình hình, rà soát đối tượng, địa bàn, các trinh sát Phòng Phòng, chống mua bán người, Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm Bộ đội Biên phòng (BĐBP) phát hiện các đối tượng lập rất nhiều tài khoản cá nhân khác nhau hoạt động sôi nổi trên mạng xã hội. Những đối tượng này từng tổ chức cho phụ nữ mang thai xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc, sau khi trở về chỉ có một mình, không còn bụng bầu, cũng không mang theo trẻ em. Đây là điều khác thường của những người đi làm ăn, buôn bán, du lịch, thăm thân ở nước ngoài. Chúng dựng lên mọi kịch bản để tiếp cận “con mồi”.
Sử dụng các biện pháp trinh sát, chúng tôi phát hiện nhóm đối tượng tại địa bàn Hà Nội thường xuyên tuyển mộ, chứa chấp phụ nữ có thai đưa sang Trung Quốc sinh, sau đó bán trẻ sơ sinh hoặc sẽ nhận làm con nuôi hay mua trẻ sơ sinh để đưa sang Trung Quốc bán. Nhóm đối tượng này do Vũ Kim Ngân (còn có tên gọi khác là Nguyễn Thị Xuân) cầm đầu và hầu hết là người thân trong gia đình Xuân. Sau 4 tháng điều tra, xác minh, nắm được phương thức, thủ đoạn của đối tượng, Phòng Phòng, chống mua bán người đã báo cáo, đề xuất xác lập Chuyên án trinh sát A321.2. Nhiệm vụ của chuyên án là: Triệt phá đường dây mua bán người dưới 16 tuổi, bắt giữ các đối tượng cả ở nội địa và đối tượng ở khu vực biên giới cũng như ở nước ngoài; bảo đảm an toàn tính mạng cho nạn nhân cũng như lực lượng đấu tranh chuyên án.
Thực hiện bước 1 của chuyên án, các trinh sát phát hiện khi tập kết được số phụ nữ có thai từ các tỉnh về Hà Nội, lấy danh nghĩa giúp đỡ an dưỡng khi sắp sinh nở, đối tượng chứa chấp họ tại nhà hoặc tại một nhà nghỉ kín đáo trong những con hẻm nhỏ, rất khó xâm nhập, vừa bảo đảm an toàn vừa không bị chú ý. Hành vi, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng rất tinh vi, lại có sự “đồng thuận” của sản phụ nên công tác đấu tranh gặp nhiều thách thức. Nhận rõ được điều đó, Ban chỉ đạo Chuyên án trinh sát A321.2 đã động viên các trinh sát bám sát, theo dõi các đối tượng, chờ thời cơ xuất hiện để bắt giữ, xử lý.
Triển khai biện pháp nghiệp vụ, đến cuối tháng 2-2021, các trinh sát báo cáo về việc 3 đối tượng trong đường dây tội phạm đã tiếp cận, đưa một phụ nữ mang thai từ Thái Bình lên một bệnh viện lớn ở Hà Nội để chuẩn bị sinh con. Ban chỉ đạo chuyên án nhận định, thời cơ bắt giữ các đối tượng đang đến gần, từ đó tổ chức các phương án đấu tranh. Ngày 1-3-2021, dự kiến thai phụ sẽ lên biên giới Cao Bằng để sang Trung Quốc. Song do bị động thai nên đối tượng buộc phải thay đổi phương thức, đưa thai phụ đến bệnh viện chăm sóc và bố trí người thường xuyên túc trực.
Để bảo đảm sự thành công trong quá trình đấu tranh với tội phạm, Ban chỉ đạo chuyên án thống nhất thời điểm bắt giữ phải được tiến hành khi người mẹ đã bàn giao trẻ cho các đối tượng và khi chúng chuyển giao cho đối tượng ở bên kia biên giới. Lực lượng đấu tranh chuyên án đã tổ chức trinh sát đối tượng, nạn nhân tại bệnh viện và nắm được thông tin: Xuân sẽ trực tiếp đến bệnh viện làm thủ tục tiếp nhận trẻ sơ sinh; đồng thời bố trí Vũ Ngọc Anh (chồng thứ hai của Xuân) và Nguyễn Thương Thương (con gái của Xuân với người chồng thứ nhất) đang nuôi con dưới 4 tháng tuổi để chăm sóc nạn nhân, nhằm che giấu hành vi phạm tội. Chính vì điều này, nếu quan sát bên ngoài, kể cả khi ngồi bên cạnh, hỏi thăm về “người mẹ bồng con” tại bệnh viện cũng như quá trình đi trên xe khách hay ở khách sạn, không ai nghĩ rằng đó là đối tượng phạm tội đang đưa một trẻ sơ sinh bán sang bên kia biên giới.
Từ yêu cầu của chỉ huy, các trinh sát được chia làm nhiều mũi khác nhau theo dõi đối tượng và tổ chức các tổ sẵn sàng cơ động thực hiện nhiệm vụ. Ban chỉ đạo chuyên án cũng điều động một số nữ trinh sát vào vai hộ sinh, nhân viên vệ sinh... tại bệnh viện, bí mật theo dõi các đối tượng, đồng thời bảo đảm sự an toàn cho sản phụ và trẻ sơ sinh. Sau mấy ngày nhập viện, người phụ nữ sinh hạ một bé trai. Thời gian nằm viện, sản phụ không có ai chăm sóc, chỉ có đối tượng Thương thỉnh thoảng mang thức ăn vào rồi lại trở ra hành lang ngồi. Mỗi lần đến bệnh viện, Thương đều sốt ruột hỏi y, bác sĩ về việc bao giờ “người thân” được về nhà.
Đến ngày 12-3, sau gần một tuần sinh nở, sản phụ được xuất viện. Các đối tượng Xuân, Anh và Thương là những người đến đón. Khi vừa ra khỏi cổng bệnh viện, sản phụ gạt nước mắt bàn giao con của mình cho 3 đối tượng theo thỏa thuận trước đó rồi được chúng thuê xe ôm chở ra bến xe để về quê. Còn các đối tượng cũng lập tức lên ô tô đưa ngay nạn nhân đến bến xe Mỹ Đình. Ban đầu, chúng mua vé xe đi Lạng Sơn, các trinh sát cũng mua vé lên cùng chuyến xe đó. Nhưng đến giờ lăn bánh, đối tượng lại lên xe đi Cao Bằng. Do đã dự đoán được tình huống nên ngay lập tức tổ trinh sát do tôi chỉ huy bám sát các đối tượng. Toàn bộ hành trình di chuyển, các đối tượng áp dụng “chiến thuật” rất tinh vi, xảo quyệt. Chúng sử dụng nhiều ô tô khác nhau, cùng xuất phát một lúc để đánh lạc hướng cơ quan chức năng. Khi đến địa phận tỉnh Thái Nguyên, Lạng Sơn, chúng không dừng lại mà cho các xe tỏa đi các hướng, nhưng chúng vẫn tiếp tục hành trình về thành phố Cao Bằng. Những ngày ở Cao Bằng, đối tượng di chuyển và sử dụng các khách sạn khác nhau.
Sau 3 ngày ở Cao Bằng, các đối tượng trao đổi thông tin “không đi được tại biên giới Cao Bằng” nên đã bố trí 3 xe con để tiếp tục đưa nạn nhân chuyển địa bàn. Mỗi xe đi theo một hướng, khó phát hiện được đâu là xe chở nạn nhân. Tuy nhiên, với các biện pháp giám sát chặt chẽ và tránh để đối tượng phát hiện “có đuôi”, trinh sát bố trí vừa theo xe, vừa có lực lượng đón lõng xe chở nạn nhân. Trong đó, xe chở cháu bé sơ sinh đi về địa phận tỉnh Quảng Ninh. Lực lượng đấu tranh chuyên án thuộc Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm phối hợp với BĐBP các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh ngoại tuyến, giám sát chặt chẽ. Có đoạn, để đánh lạc hướng đối tượng, xe trinh sát ngoại tuyến buộc phải đi quá cả chục cây số rồi mới quay lại bám theo do chúng có dấu hiệu nghi ngờ, chuyển hướng di chuyển.
Khi tới địa bàn thị trấn Bình Liêu, huyện Bình Liêu (Quảng Ninh), các đối tượng thuê phòng tại hai địa điểm, một làm nơi ở thường xuyên, một để đi lại nghi binh. Hằng ngày, đối tượng Thương bế cháu bé, tỏ vẻ chăm sóc chu đáo như mẹ đẻ để qua mắt nhân viên khách sạn và những người xung quanh. Bằng mọi biện pháp nghiệp vụ, lực lượng đánh án luôn luôn cơ động, bám sát sự chỉ huy, chỉ đạo của Ban chuyên án. Chúng tôi (kể cả đồng chí lái xe) đều tham gia trực trinh sát, theo dõi sát di biến động của các đối tượng. Hồi hộp nhất là đêm thứ hai sang đêm thứ ba ở đây, không nghe thấy tiếng khóc của cháu bé.
Sau khi kiểm tra, biết cháu bé an toàn, chúng tôi báo cáo xin rút bớt lực lượng ra để đối tượng nới lỏng cảnh giác, đồng thời thay đổi chiến thuật từ việc quản lý chặt chẽ biên giới sang áp dụng thế trận “vườn không nhà trống”, tạo tình huống cho đối tượng bộc lộ ý đồ thực hiện hành vi phạm tội, tổ chức vượt biên trái phép. Trước khi thực hiện kế hoạch phá án, để quá trình giải cứu, hỗ trợ, bảo vệ được chu toàn, bảo đảm an toàn cho nạn nhân là trẻ sơ sinh cũng như phục vụ cho công tác điều tra, mở rộng vụ án, lực lượng đánh án đã trao đổi với các ngành để chuẩn bị những yếu tố cần thiết hỗ trợ, bảo vệ nạn nhân, nhanh chóng tách nạn nhân ra khỏi đối tượng để được chăm sóc đặc biệt...
    |
 |
| Di lý đối tượng Vũ Ngọc Anh về cơ quan điều tra. Ảnh: NGỌC ANH |
Đến chiều 17-3, xuất hiện đối tượng lạ (Hoàng Văn Thành) tiếp cận Ngọc Anh và cùng bàn bạc những việc cho cuộc vượt biên, đưa cháu bé qua biên giới. Lúc 8 giờ 10 phút ngày 18-3-2021, tại thị trấn Bình Liêu, sau những ngày chuẩn bị, dò xét tình hình, đối tượng tổ chức đưa cháu bé qua biên giới. Ngay lập tức, lực lượng đánh án bắt giữ 3 đối tượng: Vũ Ngọc Anh, sinh năm 1963, trú tại Ba Đình (Hà Nội); Hoàng Văn Thành, sinh năm 1992, trú tại Chi Lăng (Lạng Sơn); Nguyễn Thương Thương, sinh năm 2002, trú tại Ba Đình (Hà Nội); giải cứu thành công nạn nhân là cháu bé 10 ngày tuổi (tính đến thời điểm phá án, bắt đối tượng).
Mở rộng chuyên án, lực lượng đấu tranh phối hợp với BĐBP tỉnh Thái Bình, Công an tỉnh Quảng Ninh bắt 2 đối tượng tại Thái Bình và Hà Nội. Đặc biệt, quá trình khám xét hành lý của đối tượng Thành đã thu giữ 50g heroin và 70 viên hồng phiến cùng 6 dao nhọn. Chuyên án trinh sát A321.2 kết thúc. Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm BĐBP phối hợp với Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Bình Liêu hỗ trợ ban đầu cho nạn nhân theo quy định. Đồng thời phối hợp với Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Ninh, Viện Kiểm sát Nhân dân và Công an tỉnh Quảng Ninh củng cố tài liệu, chứng cứ, khởi tố vụ án hình sự về hành vi mua bán người dưới 16 tuổi và tàng trữ trái phép ma túy của các đối tượng.
Ngày 16-5-2022, Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh đưa vụ án ra xét xử và tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thị Xuân 13 năm tù, Vũ Ngọc Anh và Nguyễn Thương Thương mỗi đối tượng 7 năm tù về tội “Mua bán người dưới 16 tuổi”. Bị cáo Hoàng Văn Thành chuyển sang vụ án khác có liên quan.
Thượng tá VŨ THẾ PHẤN (Phó trưởng phòng Phòng, chống mua bán người, Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm Bộ đội Biên phòng)