Ngày 8-6-2023, Bảo tàng Bắc Ninh tiếp nhận một kỷ vật của ông Nguyễn Thế Nghĩa, hiện ở phố Thánh Thiên, phường Lê Lợi, TP Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang, hiến tặng. Đó là chiếc áo tù ông đã mặc trong những ngày tháng bị giam cầm ở Nhà tù Phú Quốc, được ông gìn giữ suốt nửa thế kỷ.

Bảo tàng Hậu cần Quân đội hiện đang lưu giữ chiếc thuyền được đúc bằng sắt, dài 1,2m, rộng khoảng 25cm, phía dưới có chân đế rất chắc chắn, đây là dụng cụ mà Anh hùng Lao động Ngô Gia Khảm (1912-1990) sử dụng để nghiên cứu chế tạo thuốc nổ phục vụ kháng chiến.

Nhân một chuyến công tác về Ninh Bình, tôi đã tới xem bộ sưu tập hiện vật của ông Đặng Đình Thuật ở số nhà 36, đường Ngô Gia Tự, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình. Bên cạnh những đồ gốm cổ các thời Lý, Trần, Lê rất quý hiếm, tôi còn thấy một tấm huy chương của Tổng bộ Việt Minh.

Đó là chiếc bi đông và chum tương mà đồng chí Hoàng Khắc Dược, Tiểu đội trưởng nuôi quân Trung đoàn 66, Đại đoàn 304 sử dụng trong quá trình chăm lo bữa ăn cho bộ đội. Các hiện vật đang được lưu giữ tại Bảo tàng Hậu cần Quân đội.

Đêm 27-12-1972, một chiếc B-52 của không quân Mỹ bị Bộ đội Phòng không ta bắn rơi tại chỗ, trong đó có một phần máy bay rơi ngay khu vực hồ Hữu Tiệp, thuộc làng Ngọc Hà (nay thuộc khu dân cư số 4, phường Ngọc Hà, quận Ba Đình, TP Hà Nội).

“Cứ mỗi lần tôi nhìn bức ảnh, bao kỷ niệm lại ùa về, nhất là khi nhớ tới nụ cười ấm áp, phong thái đôn hậu, cử chỉ giản dị, gần gũi của Thủ tướng Phạm Văn Đồng...” - Đại tá Vũ Doãn Tùng, nguyên cán bộ Cục Cán bộ, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam bồi hồi...

Bộ khí tài tên lửa 6005 khi được biên chế cho các đơn vị tên lửa Quân đội nhân dân Việt Nam đã được cán bộ, trắc thủ làm chủ khai thác, chiến đấu, bắn rơi 20 máy bay, trong đó có 4 máy bay B-52 của Không quân Mỹ.

Hiện nay, Bảo tàng Quân khu 4 đang lưu giữ một hiện vật đặc biệt, đó là chiếc áo lụa của Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng cụ Nguyễn Văn Uy, nguyên Đội trưởng Đội Tự vệ đỏ làng Yên Phúc (nay là xã Phúc Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An).

Đó là chiếc đèn rùa đang trưng bày tại Bảo tàng Hậu cần Quân đội, được Chính trị viên phó Đại đội lái xe Lê Quang Biện sử dụng khi cùng chiếc xe vận tải do anh phụ trách vượt các cung đường Trường Sơn cho đến khi hy sinh.

Về thành phố Hưng Yên, chúng tôi gặp lại đôi vợ chồng là lính Trường Sơn, ông Nguyễn Kiên và bà Nguyễn Thị Hồng Chuyên. Họ cho chúng tôi xem những kỷ vật thời kháng chiến, trong số đó, tôi ấn tượng với một cặp hộp đựng bàn chải và thuốc đánh răng mà hai người sử dụng tại chiến trường năm xưa.