40 năm trôi qua kể từ năm 1984, chúng tôi chưa gặp lại nhau, nhưng câu chuyện tình yêu của anh chị khiến tôi cảm động và nhớ mãi.

Trong buổi gặp mặt các cựu chiến binh nhân dịp kỷ niệm 49 năm Ngày giải phóng Đà Nẵng tháng 3-2024, chúng tôi có dịp trò chuyện với Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Đức Chuyển và vợ-chị Nguyễn Thị Kim Anh. Hai người về chung một nhà đã gần nửa thế kỷ và mối duyên ấy khởi đầu từ tình đồng hương.

Tháng 4-2015, chúng tôi đến thắp hương tưởng nhớ Thượng tướng Nguyễn Hữu An, nguyên Giám đốc Học viện Quốc phòng, nhân 20 năm Ngày mất của ông (9-4-1995 / 9-4-2015). Trên căn gác tầng hai của ngôi nhà cổ ở khu tập thể 30 Trần Phú (Hà Nội), nhà giáo Bùi Thục Chi-phu nhân của Thượng tướng đang tỉ mỉ sắp xếp lại những kỷ vật mà ông để lại.

Trong buổi gặp mặt Ban liên lạc Cựu chiến binh Sư đoàn 307, Quân khu 5 mới đây, chúng tôi thấy đồng đội vây quanh một thương binh có dáng khắc khổ, mang chiếc nạng gỗ. Nghe các cựu chiến binh kể lại, ở tuổi 20, chiến sĩ Nguyễn Văn Công đã mất đi đôi chân trong một lần đi áp tải hàng bị địch phục kích gần ngôi đền Preah Vihear (Campuchia) hồi tháng 8-1980. Điều đó thôi thúc chúng tôi tìm gặp ông!

Sáng 27-7-1973, cơ quan huyện Kim Thành (Hải Dương) tổ chức Lễ kỷ niệm Ngày Thương binh-Liệt sĩ. Đây là lần kỷ niệm đầu tiên sau khi Hiệp định Paris được ký kết nên huyện có điều kiện tổ chức với quy mô đàng hoàng hơn trước. Chị Bùi Thị Ngòi, cán bộ Phòng Văn hóa - Thông tin huyện, vợ của liệt sĩ Trần Quang Phiêu, được mời dự.

“Để có thể trọn vẹn gắn bó với con đường khoa học, tôi đã được sự hậu thuẫn và ủng hộ hết mình từ vợ tôi-bác sĩ Nguyễn Thị Minh Việt”-Đại tá, Giáo sư (GS), Tiến sĩ, Nhà giáo Nhân dân, bác sĩ Nguyễn Văn Nguyên, nguyên Phó giám đốc Học viện Quân y trải lòng về người vợ tào khang của mình.

Sau khi nghỉ hưu năm 2006, Thượng tá, cựu chiến binh Vũ Văn Phong, nguyên cán bộ nghiên cứu khoa học-lịch sử thuộc Phòng Tham mưu, Bộ CHQS tỉnh Bắc Kạn dồn tâm huyết vào việc sưu tầm tư liệu, biên soạn lịch sử và đến nay, anh đã chủ biên, tham gia biên soạn, xuất bản gần 30 đầu sách về lịch sử truyền thống Đảng bộ và LLVT các địa phương trên địa bàn Quân khu 1. Phía sau niềm đam mê và những tác phẩm của anh, có sự hy sinh thầm lặng của người vợ hiền.

“Giàu đôi con mắt, khó đôi bàn tay”, vậy mà hai thứ quý giá đó của anh đều bị bom đạn địch cướp đi. Nhưng một người phụ nữ đã tình nguyện là đôi mắt, bàn tay của anh. Đó là chuyện tình xúc động của chị Nguyễn Thị Tuyết (thương binh hạng 4/4) cùng chồng là thương binh hạng 1/4 Lê Văn Bổng, hiện trú ở phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, TP Hà Nội.

Những kỷ vật về chồng-Đại tá Nguyễn Ấu Thực-được Thiếu tá, bác sĩ Phạm Thị Hồng, nguyên cán bộ Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y lưu giữ cẩn thận. Mỗi lần nhìn lại, bà rưng rưng nhớ về lần đầu gặp gỡ để rồi nên duyên chồng vợ nơi Chiến khu Ba Lòng (Quảng Trị)...

“Gái yêu chồng đảm đang mọi việc/ Trai thương vợ quyết chí lập công”, đó là những câu thơ của đồng đội dành tặng vợ chồng ông Đặng Tuyên và bà Trần Thị Thoa, trú tại phường Vân Phú, TP Việt Trì (Phú Thọ) cách đây hơn 50 năm.