Chúng tôi có chuyến công tác trở lại Thành cổ Quảng Trị vào những ngày tháng Tư lịch sử. Dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ ở tượng đài trung tâm, lắng nghe giai điệu da diết của bài hát “Cỏ non Thành cổ”, trong tim ngân rung lên nhiều cảm xúc.

Nhân kỷ niệm 50 năm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị, chúng tôi tìm gặp Trung tướng Nguyễn Đức Sơn tại nhà riêng ở quận Cầu Giấy, TP Hà Nội. Ông cho biết, trong cuộc chiến đấu ở Quảng Trị năm 1972, ông là Chính trị viên phó Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 165, Sư đoàn 312. “Nói về các trận đánh hồi ấy thì dài kỳ lắm, tôi kể những gì mình nhớ nhất thôi nhé”-ông bắt đầu câu chuyện.

“Ân tình tôi nhớ mãi” là tên tập sách về tướng Út Lê (tức Thượng tướng Bùi Văn Huấn), nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị (TCCT) Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam vừa được Nhà xuất bản QĐND xuất bản tháng 1-2022.

Tháng 12-1946, Trường Võ bị Trần Quốc Tuấn, tiền thân của Trường Sĩ quan Lục quân 1 ngày nay, đóng quân ở thị xã Sơn Tây (Hà Tây, nay thuộc Hà Nội), đồng chí Nguyễn Sơn (sau này, ông được cả Việt Nam và Trung Quốc phong quân hàm cấp tướng nên còn được gọi là “Lưỡng quốc tướng quân”) về làm hiệu trưởng, thay đồng chí Hoàng Đạo Thúy được điều động về Bộ Quốc phòng.

Thượng tướng, Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân Hoàng Minh Thảo (1921-2008) được mọi người biết đến là một vị tướng tài năng, mưu lược trên chiến trường, một nhà giáo tâm huyết và uyên bác trên giảng đường, một nhà nghiên cứu khoa học quân sự xuất sắc.

Tôi và anh Phùng Quang Thanh quý mến nhau đã lâu. Ngày ấy, gia đình tôi và gia đình anh Thanh cùng nhận căn hộ ở nhà A13 khu tập thể quân đội Bắc Nghĩa Tân (Cầu Giấy, Hà Nội).

Gần 40 năm gắn bó với Bộ đội Biên phòng, Thiếu tướng Nguyễn Tiến Thắng, nguyên Chủ nhiệm Chính trị Bộ đội Biên phòng, Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam luôn tự hào có những năm tháng công tác ở huyện Mường Nhé, tỉnh Lai Châu (nay thuộc tỉnh Điện Biên).

Tháng 6-2021, khi tình hình dịch Covid-19 tại miền Bắc tạm lắng, đoàn tướng lĩnh Bộ đội Biên phòng (BĐBP) và công an do Thiếu tướng Nguyễn Sinh Xô, nguyên Cục trưởng Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, BĐBP làm trưởng đoàn đã đến thăm, tặng quà cán bộ, chiến sĩ một số đồn biên phòng đang thực hiện nhiệm vụ trên tuyến biên giới Tây Bắc.

Bằng Giang là tên con sông bắt nguồn từ Trung Quốc chảy vào tỉnh Cao Bằng, quê hương của chàng trai người dân tộc Tày Nguyễn Văn Cơ, tức Trung tướng Bằng Giang (1915-1990), nguyên Phó tổng Thanh tra Quân đội, nguyên Tư lệnh đầu tiên của Quân khu Tây Bắc (nay là Quân khu 2).

QĐND - Trung tướng Phan Thu, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng mới tặng tôi cuốn sách “Tại sao Việt Nam đánh thắng B-52?-Những chuyện bây giờ mới kể” (NXB Trẻ, năm 2020). Đã gần 90 tuổi mà vẫn viết sách, chứng tỏ ông có một sức khỏe và trí nhớ tuyệt vời. Gặp tôi tại nhà riêng ở phố Tôn Thất Thiệp, Hà Nội, ông bảo: “55 năm trước, đế quốc Mỹ lần đầu dùng máy bay B-52 trên chiến trường Việt Nam. Để rồi 6 năm sau đó đến đỉnh cao là quân và dân ta đã đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược bằng máy bay B-52 với chiến thắng hào hùng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không”.