Tháng 8-2007, David Zierler lần đầu tiên sang Việt Nam để thu thập tài liệu cho việc thực hiện luận văn tiến sĩ của mình về đề tài chất độc da cam. Ông không khỏi e ngại nỗ lực của mình sẽ vấp phải những rào cản về ngôn ngữ, văn hóa. Đặc biệt, chất độc da cam vẫn đang là đề tài đau thương của Việt Nam. “Khi sang đến nơi, tôi ngỡ ngàng và rất vui mừng khi nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của mọi người mà tôi có dịp tiếp xúc, từ những quan chức sẵn sàng có “cuộc gặp không chính thức”, cán bộ quản lý những vùng đất bị rải chất độc da cam nặng nề đến nhiều học giả, nhà khoa học luôn kiên định con đường hàn gắn vết thương chiến tranh. Điều tôi từng lo sẽ là trở ngại lớn nhất lại trở thành giai đoạn trôi chảy, dễ chịu nhất trong hành trình nghiên cứu của mình”.
    |
 |
|
Tiến sĩ David Zierler. Ảnh: Tuấn Tú |
Và David Zierler bắt đầu cuộc khảo sát về một thảm họa mang tên chất độc da cam do quân đội Mỹ sử dụng tại Việt Nam. Ông đến những khu vực mà trước đây quân đội Mỹ đã rải thảm, trao đổi và lắng nghe quan điểm của các nhà khoa học cả hai phía. Sau 5 năm làm việc liên tục với nhiều chuyến đi và về giữa hai nước Việt Nam-Hoa Kỳ, David Zierler đã hoàn thành xuất sắc đề tài của mình. Đồng thời, thông qua các cuộc phỏng vấn sâu, các bộ sưu tập dữ liệu hiếm và tài liệu an ninh quốc gia được phân loại, David Zierler đã cho xuất bản cuốn sách học thuật mang tên “Con đường da cam”-một tác phẩm có giá trị về chất độc da cam, con đường hủy diệt môi trường của nó và cả những nỗ lực không ngừng nghỉ của các nhà khoa học nhằm chống lại tội ác mới-tội ác hủy diệt. Đó là cái nhìn hoàn toàn mới về Việt Nam, về những giá trị mà sự đấu tranh kiên tâm có thể làm được và những hiểm họa vẫn đang đe dọa nhân loại (theo Marilyn Young, tác giả cuốn Các cuộc chiến tranh Việt Nam 1945-1990 nhận xét). Còn chính tác giả, Tiến sĩ David Zierler thì cho biết: “Nếu tôi có thể tặng lại dù chỉ một phần nhỏ những gì tôi học được từ con người Việt Nam và tài liệu của Việt Nam trong những năm qua, tôi coi như mình đã đóng góp được một phần hữu dụng. Tôi thực sự cảm kích các bạn!”.
THANH TÚ