Cuộc mít tinh ấy được chuẩn bị vỏn vẹn trong vòng… hai tuần, nhưng đã ghi một dấu mốc quan trọng trong lịch sử dân tộc, để lại những hình ảnh tốt đẹp trong lòng đồng bào, chiến sĩ Sài Gòn-Gia Định.
Một trong số những người con đất Bắc vinh dự có mặt trong Lễ mít tinh mừng đại thắng là Đại tá, họa sĩ Phạm Thanh Tâm, 85 tuổi, quê ở Nam Định, hiện ngụ tại quận Tân Bình (TP Hồ Chí Minh). Nhớ về Sài Gòn những ngày này 42 năm trước, Đại tá Phạm Thanh Tâm kể:
- Đúng trưa 30-4-1975, chúng tôi có mặt ở Sài Gòn. Đây là lần đầu tiên tôi đến “Hòn ngọc Viễn Đông” nên tất cả đều rất lạ lẫm. Không khí Sài Gòn lúc bấy giờ khá nhộn nhịp. Khắp phố phường rợp bóng cờ, hoa. Ngay sau thời khắc lịch sử chuyển giao chế độ, tôi viết bài báo “Nhớ Hà Nội”, hình dung ra Hà Nội nghe tin chiến thắng, người dân vui mừng tới cỡ nào. Buổi chiều, chúng tôi nhận được thông tin sẽ tổ chức mít tinh chào mừng đại thắng vào ngày 15-5. Nghe tin ấy ai cũng phấn khởi và cảm thấy vinh dự được chứng kiến, tham gia sự kiện trọng đại này.
Nhân dân Sài Gòn-Gia Định mang theo ảnh Bác Hồ và băng cờ, khẩu hiệu tham dự mít tinh mừng chiến thắng, ngày 15-5-1975. Ảnh tư liệu.
Mặc dù thành phố mới giải phóng còn bộn bề công việc cần giải quyết để sớm ổn định tình hình nhưng kể từ khi có lệnh chuẩn bị cho cuộc mít tinh, các đơn vị lực lượng vũ trang (LLVT) và quần chúng cách mạng đã khẩn trương triển khai luyện tập diễu duyệt qua lễ đài; đồng thời phải vừa làm nhiệm vụ tiếp quản, vừa kiểm soát, giữ gìn an ninh trật tự. Đặc biệt, trong điều kiện Sài Gòn mới giải phóng, tình hình an ninh trật tự còn vô cùng phức tạp. Bọn phản động và tàn quân ngụy vẫn còn khá nhiều, lén lút trong khu dân cư nên công tác bảo vệ an toàn cho cuộc mít tinh được các đơn vị quân đội, công an triển khai chặt chẽ, chu đáo.
Sau giải phóng, nhịp sống của người dân Sài Gòn rất hối hả. Nhân dân Sài Gòn không còn e ngại, dò xét với những người anh em ngoài miền Bắc mà đã háo hức, niềm nở, giúp đỡ bộ đội tận tình. Nhiều người còn tò mò vào xem bộ đội luyện tập duyệt binh.
Thiếu tướng Trần Thành Lập, nguyên Chính ủy Trung đoàn 10 Đặc công Rừng Sác, ngụ tại quận 10 (TP Hồ Chí Minh) kể: Các đơn vị tiến vào giải phóng Sài Gòn được lựa chọn tham gia duyệt binh biểu dương lực lượng. Đơn vị đặc công chúng tôi cũng vinh dự có mặt trong đội hình ấy. Việc tổ chức luyện tập rất tích cực, tận dụng cơ sở vật chất, sân vận động, bãi tập của quân đội Mỹ và chính quyền Sài Gòn để lại. Dù nắng nóng, vất vả nhưng ai cũng ý thức được ý nghĩa lớn lao của cuộc mít tinh diễn ra trước mắt hàng triệu người đang tò mò, háo hức đón xem. Cùng với đó là rất nhiều phóng viên quốc tế cũng có mặt đưa tin về sự kiện trọng đại này. Ngay bản thân chúng tôi cũng vừa vinh dự, tự hào, vừa hồi hộp bởi đây là lần đầu tiên chúng tôi tham gia diễu duyệt trên mảnh đất phương Nam vừa ngưng tiếng súng.
Đại tá Phạm Thanh Tâm kể lại những ký ức về cuộc mít tinh năm 1975. Ảnh: Hà Bình An.
Với các đơn vị LLVT luyện tập diễu hành khá vất vả do chiến sĩ chủ yếu tham gia chiến đấu nên quên nhiều về kỹ thuật động tác điều lệnh đội ngũ, nhưng vẫn dễ rèn hơn các khối quần chúng. Chỉ trong thời gian ngắn, các sinh viên, thanh niên, phụ nữ Sài Gòn phải luyện tập đi đều, vẫy cờ, vẫy hoa đi qua lễ đài theo đúng kịch bản đòi hỏi sự nỗ lực vượt bậc. Song, với tinh thần chào mừng đại thắng, các khối đã thực hiện đúng kế hoạch, đạt yêu cầu đề ra.
Theo lời kể của Đại tá Nguyễn Văn Lưu, nguyên cán bộ Cục Tác chiến (Bộ Tổng tham mưu), ngụ tại quận 5 (TP Hồ Chí Minh), sáng sớm 15-5, các khối diễu hành đã tập trung tại Dinh Độc Lập cùng các loại vũ khí hiện đại mà quân đội được trang bị, chủ yếu lấy từ Binh đoàn Cửu Long. Các đơn vị ở những tỉnh lân cận chỉ đưa lực lượng đến tham gia diễu hành. Trên khán đài Dinh Độc Lập có Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng tham dự cùng đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Trung ương Cục miền Nam và Ủy ban Quân quản... Phía ngoài Dinh Độc Lập cũng như trên các tuyến đường gần dinh, mặc cho thời tiết nắng nóng, hơn 55 vạn đồng bào TP Sài Gòn-Gia Định đủ mọi tầng lớp mang theo ảnh Bác Hồ, cờ đỏ sao vàng nô nức đón chào các khối diễu binh. Dù rất đông nhưng bà con rất trật tự, không chen lấn, xô đẩy. Khi thấy Xe tăng 390-chiếc xe tăng húc đổ cánh cửa sắt Dinh Độc Lập dẫn đầu đội hình diễu hành, bà con vẫy cờ, vỗ tay nồng nhiệt và hô vang khẩu hiệu: “Hồ Chí Minh muôn năm!”, “Đảng Lao động Việt Nam muôn năm!”. Các khối quần chúng cũng vừa vẫy cờ, vừa hô theo khiến buổi mít tinh vô cùng nhộn nhịp. Chương trình mít tinh kéo dài đến khoảng 12 giờ trưa mới kết thúc, lúc đó bà con mới rủ nhau ra về. Chứng kiến tình cảm của người dân Sài Gòn-Gia Định, cán bộ, chiến sĩ LLVT thực sự ấm lòng…
YẾN LONG