"Kế hoạch Hải Yến” bị phá sản như thế nào?

QĐND - Qua khai thác tài liệu và số đối tượng địch bị bắt, cơ quan điều tra của ta đã phát hiện: Sau năm 1968, CIA và Đặc ủy Trung ương tình báo ngụy triển khai kế hoạch tình báo song phương Việt-Mỹ mang tên "Kế hoạch Bình Minh”, sau đổi là “Kế hoạch Hải Yến”. Chúng mua chuộc, khống chế, tuyển chọn trong số người của ta bị chúng bắt ở chiến trường miền Nam đưa đi huấn luyện tình báo rồi cài vào trong số trao trả để tìm cách “chui sâu, leo cao” vào hàng ngũ cách mạng, hòng chống phá ta trước mắt và lâu dài.

Trao trả tù binh năm 1973 tại Lộc Ninh. Ảnh tư liệu.

Từ năm 1969 đến cuối năm 1971, CIA và Đặc ủy Trung ương tình báo ngụy đã nghiên cứu 2.000 hồ sơ thẩm vấn, đưa về Ban Q (Ban Khai thác) hơn 200 người và chính thức tuyển chọn, huấn luyện được 8 tình báo viên, trong đó có 7 cho “công tác Bắc vụ” và 1 cho “công tác Nam vụ”. Khi Hiệp định Pa-ri về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết ngày 27-1-1973, Mỹ-ngụy thực hiện cái gọi là “Kế hoạch Hải Yến 1” tung gián điệp ra miền Bắc và “Kế hoạch Hải Yến 2” cài gián điệp lại miền Nam theo con đường trao trả (T72). Đây là một phương thức hoạt động mới của gián điệp Mỹ và tay sai khi phải xuống thang về quân sự, nhưng lại leo thang về chiến tranh gián điệp.

Chỉ đạo cuộc đấu tranh với phương thức mới của gián điệp Mỹ và tay sai, Bộ Công an đã tổ chức hội nghị chuyên đề bàn biện pháp phối hợp đấu tranh giữa các lực lượng và hướng dẫn công an các địa bàn trọng điểm như Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh Khu 4 cũ lập phương án phòng ngừa và đấu tranh cụ thể, tập trung mũi nhọn chống gián điệp hoạt động theo phương thức T72.

Được sự lãnh đạo trực tiếp của các cấp ủy Đảng và chỉ đạo của Bộ Công an, lực lượng công an các địa phương đã phối hợp với quân đội rà soát, lập danh sách số cán bộ, chiến sĩ của ta bị địch bắt ở chiến trường và được trao trả sau Hiệp định Pa-ri. Lực lượng công an tăng cường công tác sưu tra, mở những đợt tấn công chính trị vào các đối tượng, đẩy mạnh đấu tranh chuyên án khám phá và bắt các đối tượng trong số tình báo viên trở lại miền Bắc theo “Kế hoạch Hải Yến 1”, như các tên: Trần Minh Vũ (bí số BM105) nguyên thiếu úy quân đội bị địch bắt, huấn luyện tình báo và trao trả ngày 19-2-1973 tại Thạch Hãn (Quảng Trị); tên Nguyễn Song Phúc (bí số BM130), nguyên đại úy quân đội; Bùi Long Bắc (bí số BM186), nguyên đại úy quân đội, trao trả cho ta ngày 23-7-1973 tại sân bay Thiện Ngôn (Tây Ninh). Ngày 4-10-1976, ta phát hiện và bắt giữ tên Nguyễn Tiến Xuân (còn gọi là Hoàng Chí Thông), nguyên trung úy Công an nhân dân vũ trang làm tình báo viên (bí số BM158) do địch trao trả tại Thiện Ngôn, Tây Ninh. Khai thác đối tượng bị bắt, cơ quan điều tra đã nắm được: Nguyễn Tiến Xuân, sinh ngày 23-8-1935 ở Trấn Yên, Yên Bái, tham gia cách mạng năm 1953. Từ 1954 đến 1959, Xuân nhập ngũ, được kết nạp vào Đảng Lao động Việt Nam và chuyển sang lực lượng Công an nhân dân vũ trang. Tháng 2-1968, Xuân vào miền Nam công tác tại Ban An ninh vũ trang Khu 2, được phong hàm trung úy, làm Trợ lý Tham mưu Tiểu ban An ninh vũ trang. Tháng 7-1969, trong một chuyến công tác, Xuân bị địch bắt tại ấp 9, Mỹ Chánh, huyện Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang). Bị địch dụ dỗ, khống chế, Nguyễn Tiến Xuân đã nhận làm việc cho địch và được đưa đi huấn luyện tình báo, bố trí trong “Kế hoạch Hải Yến 1”. Theo kế hoạch, địch cài Xuân trong số người được trao trả tại Thạch Hãn (Quảng Trị) để ra miền Bắc. Nhưng vì có sự trục trặc nên Xuân được trao trả tại Tây Ninh và về công tác tại An ninh tỉnh Tiền Giang. Ở đây, y đã làm đơn xin chuyển ra Bắc công tác, đang đợi Ban đại diện Bộ tư lệnh Công an nhân dân vũ trang tại Sài Gòn giải quyết thì bị bắt.

Tháng 4-1977, qua nghiên cứu hồ sơ địch để lại, kết hợp với khai thác số đối tượng trước đây ở Phủ đặc ủy Trung ương tình báo bị bắt tập trung cải tạo, Công an Thành phố Hồ Chí Minh điều tra, bắt tên Nguyễn Tấn Đức (bí số N001) là tình báo viên của địch trong “Kế hoạch Hải Yến 2” hoạt động “công tác Nam vụ”. Được quần chúng cung cấp tin tức về hoạt động mờ ám trước đây của y, Quận ủy Tân Bình đã cho xác minh và thấy rằng: “Đức đã bị địch bắt, đầu hàng khai báo cho địch”. Qua điều tra, Nguyễn Tấn Đức đã phải cúi đầu nhận tội là tình báo viên trong “Kế hoạch Hải Yến”.

Những đối tượng còn lại trong “Kế hoạch Hải Yến” của CIA và Đặc ủy Trung ương tình báo ngụy có tên bị ta phát hiện, có tên vì lo sợ đã ra tự thú, nhận tội. Việc khẩn trương điều tra, phát hiện số tình báo viên cài cắm vào nội bộ theo phương thức trao trả T72 đã góp phần bảo vệ an toàn nội bộ ta, góp phần làm thất bại âm mưu tình báo hậu chiến của địch.