Là một người may mắn được trở về sau chiến tranh, Đại tá Lê Cường, nguyên Phó cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị kể cho chúng tôi nghe câu chuyện cảm động về đồng chí Võ Duy Tân (Tư Tân)-một người chiến sĩ cộng sản kiên trung.
Những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đầy khó khăn, hiểm nguy nhưng Tư Tân, người con Long An trung dũng, kiên cường vẫn quyết tâm bám trụ quê nhà. Để giữ bí mật, ông không được công khai gặp gia đình, người con gái đầu đi theo vùng giải phóng mà ông vẫn chưa hề biết mặt con. Năm 1959, ngụy quyền Ngô Đình Diệm thực hiện đạo luật 10-59, lê máy chém khắp miền Nam thực hiện chiến dịch tố cộng, diệt cộng. Ở vùng đất Hậu Nghĩa, Tư Tân bị kẻ thù ghi vào sổ đen và bị truy nã đặc biệt.
Giai đoạn 1968-1972, tình hình chiến trường ác liệt, mỗi lần đi càn, quân địch đem theo những con chó được huấn luyện bài bản đánh hơi tìm kiếm, phát hiện hầm bí mật của chiến sĩ cách mạng. Trong một lần đi tuần, chúng điên cuồng phóng hỏa đúng căn hầm Tư Tân ẩn nấp. Để không bị sập nắp hầm, ông phải dùng lưng chống đỡ mặc cho sức nóng của lửa làm bỏng rát. Bị thương nhưng ông vừa điều trị, vừa tiếp tục công việc lãnh đạo lực lượng địa phương hoạt động kháng chiến.
Ở nhà, ba mẹ và vợ ông vì có con, chồng là cộng sản nằm vùng nên luôn bị ngụy quyền chèn ép, tra khảo. Để che mắt địch, gia đình ông phải thay tên đổi họ, di chuyển chỗ ở.
Tháng 10-1972, Trung đoàn 271 được lệnh hành quân về chiến trường Long An chiến đấu. Lúc bấy giờ, ông Lê Cường là Đại đội trưởng Đại đội 1, Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 271 có nhiệm vụ tiến quân vào thị xã Hậu Nghĩa (thuộc tỉnh Hậu Nghĩa lúc bấy giờ) làm công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nổi dậy đấu tranh diệt ác, phá kìm. Đây là nhiệm vụ khó khăn vì Hậu Nghĩa là một hậu cứ của địch, cửa ngõ của Sài Gòn nên chúng bố trí lực lượng hùng hậu bảo vệ.
Để vào được thị xã, nội tuyến của ta là đồng chí Tư Tân và người đồng đội tên là Thanh xuống đơn vị phổ biến tình hình dân cư, tình hình địch và dẫn đường cho đơn vị tiến vào. “Khi phổ biến tình hình địa bàn, anh Tư Tân đã để lại trong tôi những ấn tượng về một con người hoạt bát, khả năng bám nắm, am hiểu địa bàn. Những ngày sau đó, tôi trực tiếp cùng anh Tư Tân đi hoạt động. Theo anh Thanh, được cùng đi với Tư Tân, Bí thư Chi bộ thị xã Hậu Nghĩa phải thật sự là người được anh ấy tin tưởng”-Đại tá Lê Cường nhớ lại.
Ngày nằm hầm, đêm lên phát động quần chúng nổi dậy phá ấp chiến lược, xé cờ địch, cắm cờ giải phóng. Có những đêm trời tối đen như mực, không thấy đường đi, vậy mà đến đâu, Tư Tân cũng nắm rõ, giới thiệu từng nhà có bao nhiêu người, nhà nào theo cách mạng, nhà nào có người theo địch. Khi đến một ngôi nhà tranh, đồng chí Lê Cường đề nghị Tư Tân được vào gặp chủ nhà thì ông đồng ý và cho biết, đây là nhà một bà má rất nghèo nhưng luôn tin tưởng cách mạng.
“Bà má nghèo sau này tôi mới biết là má Căn. Bước vào gặp, tôi vừa giới thiệu là người cách mạng thì đôi tay gầy gò của má run run sờ lên người tôi. Má nói vui vì lần đầu được gặp đứa con miền Bắc vào giải phóng quê hương của má. Má vui vì hình ảnh người lính Giải phóng quân từ miền Bắc vào không như quân địch tuyên truyền. Trò chuyện với má, chúng tôi còn được má kể về những tội ác của địch gây ra đối với người dân như tra tấn dã man những người dân vô tội bị nghi là cộng sản. Chúng còn đốt nhà, phá vườn, đẩy nhân dân vào cảnh lầm than”, Đại tá Lê Cường xúc động kể lại.
Đại tá Lê Cường nhớ mãi gia đình nuôi giấu ông cùng Tư Tân. Gia đình ấy tiếp đãi chu đáo, bữa cơm luôn thịnh soạn, người mẹ không bao giờ bắt chuyện với người khác. Và điều kỳ lạ là gia đình này thường xuyên thay đổi chỗ ở. Một buổi chiều, từ hầm bước lên ăn cơm, đồng chí Cường hỏi cậu bé chừng 16 tuổi về ba của nó thì được trả lời: “Ba của cháu vừa đi với chú”. Lúc này, đồng chí Cường mới biết chị Tư và bọn trẻ là vợ, con của anh Tân.
Để tránh tai mắt của địch, vợ chồng anh Tân không tiết lộ thân phận, sống trong nhà nhưng cũng chỉ được gặp nhau thời gian rất ngắn trong ngọn đèn le lói mà hai người không nhìn thấy rõ mặt nhau.
Để đề phòng bất trắc xảy ra, suốt thời gian kháng chiến, ông Tư Tân luôn mang bên mình hai quả lựu đạn và một khẩu súng ngắn, khi gặp địch mà không thể thoát thân thì ông sẽ dùng súng và một quả lựu đạn diệt địch, quả lựu đạn còn lại để tự sát. Ông chấp nhận hy sinh tính mạng bản thân chứ nhất quyết không để lọt vào tay địch. Vì những bí mật ông nắm giữ liên quan đến rất nhiều chiến sĩ cách mạng và sự tồn vong của một tổ chức đảng trong lòng địch...
Đất nước hòa bình, ông Võ Duy Tân tiếp tục kinh qua nhiều chức vụ khác nhau, như: Trưởng công an thị xã Hậu Nghĩa, Chủ tịch Ủy ban MTTQ thị xã Hậu Nghĩa… Dù ở trên cương vị nào ông cũng luôn sống có lý, có tình, quan tâm giúp đỡ nhân dân, xây dựng quê hương, đất nước.
BIỆN CƯỜNG