Ngày 12-2-2023, tổ công tác Đồn Biên phòng Cần Yên làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát tại khu vực cột mốc 614, thuộc xóm Tềnh Quốc, xã Cần Nông, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng phát hiện xe ô tô hiệu Chevrolet mang biển kiểm soát 47A-383.13 dừng đỗ tại ngã ba đường rẽ vào cột mốc 614 (cách biên giới 300m). Một người đàn ông và một phụ nữ bế theo cháu bé sơ sinh nam xuống xe, đi bộ về hướng cột mốc biên giới.

Trước những biểu hiện bất thường của hai người này, tổ công tác quyết định tiến hành kiểm tra hành chính. Người phụ nữ khai nhận tên là Lê Thị Mỹ Lệ, sinh năm 1999, trú tại thôn Buôn Hằng 1C, xã Ea Uy, huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk. Còn người đàn ông khai tên Doãn Hiếu Long, quốc tịch Trung Quốc. Trên xe ô tô còn có lái xe Phạm Thành Sinh, sinh năm 1986, trú tại xã Ea Uy và một người phụ nữ quốc tịch Trung Quốc tên Phùng Lệ. Tổ công tác đã yêu cầu những người trên cùng phương tiện về Đồn Biên phòng Cần Yên để làm rõ vụ việc.

Qua khai thác ban đầu, các đối tượng khai nhận đang trên đường đưa trẻ sơ sinh từ TP Hồ Chí Minh lên Cao Bằng để đưa sang Trung Quốc. Xét thấy vụ việc phức tạp, liên quan đến nhiều địa bàn (nội địa, khu vực biên giới và ngoại biên), nhiều đối tượng (cả đối tượng người Việt Nam và Trung Quốc), Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Cao Bằng đã chỉ đạo Phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm xác lập Chuyên án CB223p để tập trung chỉ huy, chỉ đạo lực lượng thực hiện các biện pháp đấu tranh.

leftcenterrightdel
Đối tượng Phùng Lệ (người bế cháu bé) tại cơ quan phúc lợi xã hội tỉnh Cao Bằng, tháng 2-2023. Ảnh: QUANG BIÊN 

Theo hồ sơ báo cáo của Ban chuyên án, quá trình thẩm vấn, các đối tượng khá hợp tác. BĐBP đã phối hợp với Sở Lao động-Thương binh và Xã hội, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Cao Bằng hỗ trợ bảo vệ tuyệt đối an toàn cho nạn nhân là cháu bé sơ sinh. Đồng thời tổ chức lực lượng trinh sát mở rộng điều tra, truy vết, thu thập tài liệu, làm rõ nhân thân của từng đối tượng. Từ đây, bản chất vụ việc được làm rõ:

Đầu năm 2022, Huỳnh Thị Ngọc Nhi, sinh năm 1991, trú tại TP Hồ Chí Minh xuất cảnh sang Trung Quốc và được Phùng Lệ môi giới mang thai hộ cho một gia đình người Trung Quốc với giá 12 vạn nhân dân tệ, đã được ứng trước 5 vạn nhân dân tệ. Theo thỏa thuận, sau khi sinh, Nhi phải giao con cho người thuê mang thai hộ và trở về nước. Tuy nhiên, đến cuối tháng 1-2023, khi đang mang thai thì Nhi bị công an Trung Quốc phát hiện nhập cư bất hợp pháp và ra quyết định trục xuất. Trong khi chờ làm thủ tục trao trả thì Nhi sinh con nên đến ngày 2-2-2023, phía bạn mới trao trả Nhi và trẻ sơ sinh (do Nhi mang thai hộ) qua Đồn Biên phòng Cửa khẩu Sóc Giang (Cao Bằng) về Việt Nam. Sau đó, Phùng Lệ và Doãn Hiếu Long được trung tâm môi giới mang thai hộ phía Trung Quốc và gia đình người Trung Quốc thuê sang Việt Nam đón con do Nhi mang thai hộ.

Hai đối tượng này đã nhập cảnh vào Việt Nam tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất. Chúng thuê phòng nghỉ tại một khách sạn ở quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh và tìm cách móc nối với các đối tượng để thực hiện kế hoạch của mình. Do trước đây từng quen biết Lê Thị Mỹ Lệ trong thời gian người này làm thuê tại Trung Quốc nên ngày 6-2, Phùng Lệ liên hệ với Mỹ Lệ rủ xuống TP Hồ Chí Minh làm phiên dịch, dẫn đường, giúp sức đưa cháu bé sang Trung Quốc. Hai người thống nhất, nếu không may bị lực lượng chức năng kiểm tra, Mỹ Lệ sẽ nhận là vợ của Long và là mẹ của cháu bé.

Sau khi nhận được tiền công là 49,6 triệu đồng do Phùng Lệ nhờ người khác chuyển qua tài khoản Wechat, Lê Thị Mỹ Lệ đã gọi điện cho Lý Thị Anh Thư, sinh năm 1992 (trú tại ấp Rạch Bót, xã Ngọc Biên, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh) và Lê Thị Thanh, sinh năm 1995 (trú tại khu phố 4, phường 12, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng) cùng tham gia. Ngày 9-2-2023, Phùng Lệ đã liên lạc với Nhi qua Wechat và xuống nhà trọ của Nhi để thương lượng đón cháu bé. Tại đây, Nhi đòi Phùng Lệ phải trả cho Nhi số tiền là 30 vạn nhân dân tệ (tăng 18 vạn nhân dân tệ so với thỏa thuận trước đó) mới đồng ý giao cháu bé. Phùng Lệ, Long, Nhi và người nhà của Nhi cùng ra ngân hàng để rút tiền trả cho Nhi. Nhưng khi đến nơi, giữa Phùng Lệ và người nhà của Nhi xảy ra tranh cãi. Phùng Lệ và Nhi đã được bảo vệ ngân hàng mời vào để làm việc. Trong quá trình này, lợi dụng sơ hở, Phùng Lệ bế cháu bé ra xe ô tô do Mỹ Lệ đang chờ sẵn ngoài ngân hàng, rồi đón Long ở một vị trí khác chạy trốn về Bình Dương. Ngay sau đó, Phùng Lệ đã xóa toàn bộ liên lạc với Nhi.

Ngày 11-2-2023, Lê Thị Mỹ Lệ liên hệ với anh rể là Phạm Thành Sinh nhờ thuê xe, chở các đối tượng và nạn nhân ra Cao Bằng. Sinh thuê xe và rủ thêm Ngô Quang Phương, sinh năm 1985, trú tại thôn Tân Lập A, xã Hòa An, huyện Krông Pắc đi cùng. Khi đến tỉnh Bắc Kạn, Phương, Thanh, Thư ở lại khách sạn tại thành phố. Lê Thị Mỹ Lệ cùng Sinh, Long và Phùng Lệ tiếp tục đưa cháu bé di chuyển đến khu vực biên giới tỉnh Cao Bằng. Trong khi các đối tượng đang liên hệ với đối tượng đưa dẫn qua biên giới thì bị tổ công tác Đồn Biên phòng Cần Yên phát hiện, bắt giữ.

Trao đổi với phóng viên, Đại tá Phạm Long Biên, Trưởng phòng Phòng, chống mua bán người, Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm BĐBP, thành viên Ban chỉ đạo chuyên án cho biết: “Ngay sau khi bắt quả tang 4 đối tượng (Mỹ Lệ, Phùng Lệ, Sinh và Long), lực lượng đấu tranh chuyên án đã tách riêng 4 đối tượng, khẩn trương khai thác (cả lời khai, thông tin của quá trình phạm tội trong vật mang tin, nhất là điện thoại và các chứng cứ vật chất khác) để mở rộng điều tra, truy tìm các đối tượng trong đường dây tội phạm. Qua đó, nhanh chóng truy tìm, xác định trẻ sơ sinh được Đồn Biên phòng Cần Yên giải cứu là con của một gia đình người Trung Quốc do Huỳnh Thị Ngọc Nhi xuất cảnh sang Trung Quốc nhận tiền để mang thai hộ. Từ đó lực lượng đấu tranh chuyên án đã thu thập được nhiều tài liệu, chứng cứ để đấu tranh với các đối tượng, xác định tham gia đưa trẻ sơ sinh ra biên giới trong chuyên án, còn 3 đối tượng nữa đang nghỉ ở TP Bắc Kạn để kịp thời phối hợp với Công an tỉnh Bắc Kạn truy tìm, triệu tập về phục vụ công tác điều tra.

Từ thực tiễn đấu tranh các chuyên án, vụ án thời gian qua cho thấy, tình hình tội phạm mua bán người trên các tuyến biên giới có những diễn biến phức tạp. Nạn nhân không chỉ là phụ nữ, trẻ em, mà tình trạng mua bán nam giới, trẻ sơ sinh, bào thai, mua bán nội tạng, đẻ thuê... đã xuất hiện. Trong khi đó, các đối tượng tội phạm tìm mọi phương thức, thủ đoạn tinh vi để đối phó với các cơ quan chức năng. Để góp phần bảo đảm an ninh, trật tự ở khu vực biên giới, BĐBP thường xuyên, tích cực cùng các lực lượng chức năng trên địa bàn phối hợp chặt chẽ, triển khai nhiều kế hoạch nhằm tấn công, trấn áp loại tội phạm này. Nhiều bài học, kinh nghiệm đánh án đã được tổng hợp, biên soạn thành giáo án huấn luyện thường xuyên cho bộ đội”.

Kết thúc quá trình điều tra, lực lượng đấu tranh Chuyên án CB223p đã thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ làm rõ hành vi phạm tội của các đối tượng trong chuyên án. Ban Chuyên án kết luận, các đối tượng đã thực hiện nhiều hành vi phạm tội trong vụ việc này. Bao gồm: Mang thai hộ vì mục đích thương mại; chiếm đoạt người dưới 16 tuổi; mua bán người dưới 16 tuổi; tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép. Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cần Yên đã ra quyết định khởi tố vụ án “Mua bán người dưới 16 tuổi” theo Điều 151 Bộ luật Hình sự. Ngoài 4 đối tượng bị bắt giữ tại chỗ, các đối tượng Lý Thị Anh Thư và Lê Thị Thanh với vai trò là đồng phạm, cũng bị bắt khẩn cấp. Ngô Quang Phương chỉ được thuê cùng Sinh thay nhau lái xe, chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm nên được trả tự do. Sau khi hoàn chỉnh tài liệu chứng cứ, các đối tượng cùng hồ sơ vụ án đã được bàn giao cho cơ quan chức năng tiến hành các thủ tục tố tụng theo quy định của pháp luật.

THẾ PHẤN