Làm chủ vùng biển Đông Bắc

Từ trận đầu đánh thắng

Có mặt tại TP Hải Phòng, chúng tôi may mắn được trò chuyện với cựu chiến binh Đinh Xuân Tòng, nguyên Máy trưởng Tàu T339-một trong ba con tàu thuộc Phân đội 3, Tiểu đoàn 135 tàu phóng lôi đã đánh đuổi tàu Maddox của Mỹ, lập nên chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam.

Nhớ lại những ngày tháng 8-1964 lịch sử, ông Đinh Xuân Tòng kể: “Khi đó, Tàu T339 chúng tôi đang tham gia diễn tập thì nhận lệnh đi chiến đấu. Trên Tàu T339 khi ấy có Chính trị viên phân đội Mai Bá Xây, Thuyền trưởng Nguyễn Văn Giản, Thuyền phó Bùi Ổn và 10 chiến sĩ. 0 giờ 15 phút ngày 2-8, Phân đội 3 (Tiểu đoàn 135) gồm 3 tàu: T333, T336 và T339 lần lượt nổ máy rời cảng Vạn Hoa. Sau khi neo đậu ở hòn Nẹ, biên đội tàu tiếp tục đi vào hòn Mê (Thanh Hóa) chờ lệnh. Chiều 2-8,  phát hiện có tàu địch, chúng tôi tăng tốc tiếp cận mục tiêu. Khi các tàu phóng lôi của ta còn cách mục tiêu khoảng 6 hải lý thì tàu địch dùng pháo lớn bắn dồn dập về phía đội hình ta”.

Trước sự phản công của địch, 3 tàu của ta vẫn dũng cảm tiến lên. Tàu T333 tăng tốc để chặn tàu địch, tạo điều kiện cho hai tàu T336 và T339 tiếp cận tấn công.

Sau khi Tàu T339 tiếp cận được mạn phải tàu khu trục của địch, pháo trên tàu của ta khai hỏa bắn sang tàu địch và dần rút ngắn khoảng cách với chúng. Đến khoảng cách thích hợp, Thuyền trưởng Nguyễn Văn Giản hạ lệnh phóng ngư lôi tiêu diệt địch, đồng thời chuyển hướng rời khỏi khu vực tác chiến.

Tàu 312, Hải đội 135, Lữ đoàn 170 bắn ngư lôi chiến đấu. Ảnh: VĂN HUY.

Bất ngờ, một tốp máy bay địch xuất hiện, lao đến tập kích Tàu T339. Một loạt đạn rốc-két bắn trúng tàu khiến máy chính hỏng, pháo thủ Phạm Văn Trẹo và chiến sĩ máy Hoàng Văn Luân hy sinh tại chỗ. Do bị hỏng máy nên tàu phải thả trôi. Thuyền trưởng Nguyễn Văn Giản lệnh cho Máy trưởng Đinh Xuân Tòng đập khói mù nghi binh. Làn khói mù đen kịt cuộn lên, địch tưởng Tàu T339 chìm nên chúng quay ra tập kích Tàu T333 và T336.

Cán bộ, chiến sĩ trên Tàu T339 vừa phải tập trung dập lửa, vừa phải bịt rò, bó ống chống thủng khoang máy. Ông Đinh Xuân Tòng bị hai vết thương vào cổ và bụng, nhưng vẫn nén đau cùng đồng chí Cao Viết Thạo, thợ máy, quyết tâm sửa chữa máy tàu. Giữa biển khơi, phụ kiện thay thế không có, khoang máy bị nước tràn vào, ông Tòng và đồng đội đã nghĩ ra cách tháo phụ tùng ở máy này thay cho máy kia. Sau gần hai giờ sửa chữa, Tàu T339 đã khôi phục được một máy. Ngay sau đó, tàu nổ máy quay về Lạch Trường an toàn.

Sau khi Tàu T339 phóng lôi và rút ra, hai Tàu T333, T336 tiếp tục tấn công tàu địch. Kết thúc trận chiến đấu, Phân đội 3, Tiểu đoàn 135 tàu phóng lôi đã đánh đuổi tàu khu trục của Mỹ ra khỏi vùng biển của ta, bắn rơi 1 chiếc máy bay địch và bắn bị thương 1 chiếc khác.

Nỗ lực luyện rèn

“Cùng với thành tích đánh đuổi tàu khu trục Maddox ngày 2-8, chiến thắng ngày 5-8-1964 đã mở đầu trang sử chiến đấu và chiến thắng của Hải quân nhân dân Việt Nam. Kể từ trận đầu ra quân đánh thắng, cán bộ, chiến sĩ hải quân luôn phát huy thành tích, giữ vững ý chí quyết tâm dám đánh, quyết đánh và đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, Đại tá Trần Xuân Văn, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Vùng 1 Hải quân cho biết. Trong những năm 1965-1967, cùng với quân dân miền Bắc, cán bộ, chiến sĩ lực lượng hải quân đã chiến đấu anh dũng, đánh thắng hai cuộc leo thang bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ, bảo vệ các mục tiêu quan trọng, như: Cầu Hàm Rồng, khu công nghiệp Quảng Ninh, Hà Nội, Hải Phòng... Năm 1972, trước âm mưu phong tỏa cửa sông, biển miền Bắc bằng thủy lôi, bom từ trường của đế quốc Mỹ, các đơn vị đã liên tục ngày đêm có mặt trên các bãi thủy lôi rà phá, tháo gỡ, mở thông luồng, thông tuyến để miền Bắc chi viện kịp thời cho miền Nam. Sau đó tham gia chiến đấu bảo vệ vùng biển phía Tây Nam của Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế ở Campuchia.

Chuẩn đô đốc Nguyễn Viết Khánh, Tư lệnh Vùng 1 Hải quân kiểm tra vũ khí, trang bị kỹ thuật trên Tàu 266. Ảnh: VĂN HUY.

“Phát huy truyền thống đánh thắng trận đầu, hiện nay, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Vùng 1 luôn xác định phải làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, gắn giáo dục truyền thống với quán triệt sâu sắc tình hình nhiệm vụ. Đặc biệt, trong công tác huấn luyện luôn coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu cho các đối tượng, chú trọng tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp theo phân cấp, nhất là đối tượng trực tiếp huấn luyện”, Đại tá Trần Xuân Văn khẳng định.

Những năm qua, Vùng 1 Hải quân thường xuyên lấy huấn luyện trong những điều kiện khó khăn, địch sử dụng vũ khí công nghệ cao làm môi trường để rèn luyện bộ đội. Cùng với phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc làm mục tiêu huấn luyện. Từ năm 2013 đến nay, vùng đã tổ chức hàng chục lần bắn đạn thật súng pháo, tên lửa, thả ngư lôi, đáp ứng tốt yêu cầu huấn luyện sẵn sàng chiến đấu; tổ chức 207 lần hội thi, 99 lần hội thao các cấp... đúng kế hoạch, đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, bảo đảm an toàn tuyệt đối. Vùng cũng có nhiều lần huấn luyện và tổ chức bắn thành công tên lửa; bắn ngư lôi chiến đấu đạt giỏi.

Huấn luyện cẩu nhận ngư lôi. Ảnh do đơn vị cung cấp.

Tìm hiểu thực tế tại Lữ đoàn 170, chúng tôi hiểu thêm những điều Đại tá Trần Xuân Văn chia sẻ. “Là đơn vị tàu chiến đấu với nhiệm vụ chính trị trọng tâm là tuần tiễu, quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo phía Đông Bắc Tổ quốc, được biên chế vũ khí, trang bị chiến đấu đa dạng và hiện đại, lữ đoàn luôn xác định phải xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, làm chủ được vũ khí, trang bị và vận dụng sáng tạo nghệ thuật quân sự, kinh nghiệm chiến đấu của lớp cha anh mới có thể tác chiến thắng lợi. Trong đó, công tác huấn luyện được đơn vị đặc biệt quan tâm”-dẫn chúng tôi đi thăm đơn vị, Đại tá Phan Hùng Cường, Lữ đoàn trưởng cho biết.

Với quan điểm người đi trước truyền thụ cho người đi sau, người có kinh nghiệm rèn cho người mới, kèm 1-1, huấn luyện từ dễ đến khó, những năm qua, Lữ đoàn 170 đã tổ chức huấn luyện đạt kết quả cao. Theo Đại úy Nguyễn Năng Tần, Thuyền trưởng Tàu 312, Hải đội 135, Lữ đoàn 170, vừa cùng đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bắn ngư lôi chiến đấu năm 2022, thì đó không chỉ là sự quyết tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp chỉ huy mà còn là sự nỗ lực của toàn bộ cán bộ, chiến sĩ trên tàu. Là người có nhiều kinh nghiệm đi biển, đã trải qua những nhiệm vụ hết sức khó khăn, hơn ai hết, Đại úy Nguyễn Năng Tần rất tâm huyết và chú trọng vận dụng kinh nghiệm thực tế vào huấn luyện bộ đội. Huấn luyện trên tàu trong điều kiện khắc nghiệt thì người chỉ huy tàu chính là động lực để anh em quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ. Do đó, người cán bộ phải làm gương, luôn đi trước, làm trước những việc khó cùng với thường xuyên gần gũi, động viên, nắm và giải quyết kịp thời tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ.

Cán bộ, chiến sĩ Tàu 355, Hải đội 135, Lữ đoàn 170 bảo quản vũ khí. Ảnh: VĂN HUY.

Rồi anh kể về trường hợp Thiếu úy QNCN Hoàng Mạnh Cường, nhân viên máy, thời gian đầu khi mới về tàu có biểu hiện ngại học tập, lười rèn luyện. Cùng với cán bộ, chiến sĩ toàn tàu, đặc biệt là Đại úy QNCN Trịnh Xuân Trung, máy trưởng, trực tiếp động viên, kèm cặp, một thời gian sau, Cường đã thay đổi suy nghĩ, dần trở nên chịu khó, nhiệt tình trong công tác. “Một năm sau đó, nhờ sự nỗ lực phấn đấu và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đồng chí Cường đã được kết nạp vào Đảng. Đó là một dẫn chứng rất rõ về việc động viên, kèm cặp để bộ đội tiến bộ của chúng tôi!”, Đại úy Nguyễn Năng Tần khẳng định.

KHÁNH ANH - PHƯƠNG ANH