Giờ đây, tuy đã nghỉ hưu nhưng ông vẫn tiếp tục cống hiến sức mình và trở thành “nhân chứng sống” khi khu căn cứ năm xưa trở thành khu di tích lịch sử, địa chỉ giáo dục truyền thống của địa phương.

Ông Xuân sinh năm 1948, tham gia du kích xã Bình Hàng Trung, huyện Cao Lãnh, đến năm 1964 thì nhập ngũ vào Tiểu đoàn 502 thuộc Tỉnh đội Kiến Phong. Năm 1966, do yêu cầu nhiệm vụ ông Xuân được điều chuyển về Đội bảo vệ C279 thuộc Ban An ninh Tỉnh ủy với nhiệm vụ bảo vệ khu căn cứ Xẻo Quýt, bảo đảm an toàn cho lãnh đạo tỉnh ủy mỗi khi đi công tác.

Căn cứ Xẻo Quýt cách đồn Kinh Xáng 3.000m, đồn Xẻo Muống 1.500m và đồn Kinh Xáng Phèn 1.000m, do biết có quân cách mạng đang hoạt động ở đó mà địch không dám đưa quân vào đánh chiếm. Ông Xuân kể: “Do có chỉ điểm nên địch phát hiện khu căn cứ, tên tỉnh trưởng chỉ đạo hai tiểu đoàn thuộc sư đoàn 9 ngụy đổ quân ngoài bãi ngù (nơi quân ta gài lựu đạn) hòng đánh chiếm vị trí của ta nhưng không vào được. Bởi rừng tràm rậm rạp, nhiều chông, mìn, cạm bẫy, 8 đến 9 tuyến lựu đạn được ta bố trí dày đặc ở vòng ngoài, vì vậy, địch bắn M79 từ ngoài vào nhằm thăm dò tình hình. Một số tên đi đầu đến được bìa rừng mà không dám đi tiếp và “báo cáo láo” về chỉ huy của chúng là nơi đây không có ai, nhà cửa đầy đủ, nhiều mạng nhện, Việt Cộng đã bỏ đi hết rồi và chúng nhận được lệnh rút quân”.

leftcenterrightdel
Ông Bảy Xuân chèo xuồng kiểm tra mô hình nhà ở của Đội bảo vệ C279 trong khu di tích Xẻo Quýt.

Năm 1968, tại căn cứ này, Tỉnh ủy đã lãnh đạo cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 đánh vào thị xã Cao Lãnh, đánh chiếm hàng chục đồn bốt, giải phóng hoàn toàn 6 xã, góp phần buộc Mỹ phải xuống thang chiến tranh, ngồi đàm phán ở Hội nghị Paris. Khi Hiệp định Paris có hiệu lực, địch không thi hành mà mở nhiều cuộc càn quét, đánh phá để lấn chiếm, xóa vùng của ta. Chúng bắn phá căn cứ ở Phương Thịnh, Ba Sao, Mỹ Thọ, Nhị Mỹ, Long Hiệp, Bình Thạnh, Bình Hàng Trung... Chúng còn phá hoại mùa màng, vơ vét lúa gạo, ngăn cấm bà con trở về ruộng vườn cũ khôi phục sản xuất “tiếp tế cho Việt Cộng”.

Xuất phát từ tình hình đó, Thường vụ Tỉnh ủy Kiến Phong ra Nghị quyết: “Phát động quần chúng tấn công địch 3 mũi, kết hợp pháp lý theo phương châm mới trong tình hình có Hiệp định Paris”. Tỉnh ủy phân công các đồng chí ủy viên thường vụ, tỉnh ủy viên xuống cùng các huyện, các xã phổ biến chủ trương mới của cấp trên và của tỉnh, chuẩn bị mọi mặt để đối phó chống lại mọi âm mưu, hành động của địch. Chính vì vậy, nhiệm vụ của ông Xuân và Đội bảo vệ C279 càng thêm nặng nề, một mặt phải bảo vệ khu căn cứ, mặt khác phải cử lực lượng làm cận vệ để bảo đảm an toàn cho lãnh đạo tỉnh ủy. “Những đồng chí được phân công làm cận vệ cho lãnh đạo tỉnh ủy đều là những đảng viên được huấn luyện kỹ càng về nhiều mặt, tinh thông võ nghệ, sẵn sàng hy sinh để bảo đảm an toàn cho cấp trên. Vì thế, trước mỗi chuyến đi, chúng tôi cử lực lượng dọn đường, nắm tình hình để lãnh đạo được an toàn. Có lần bị địch phục kích mà một đồng chí của tôi đã anh dũng hy sinh. Chuyến đi đó, khi biết mình bị phát hiện, anh ấy đã đánh lạc hướng, thu hút địch để lãnh đạo tỉnh ủy ẩn nấp an toàn. Sau ngày giải phóng, người đồng đội đó được truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân” - ông Xuân kể.

Sau ngày giải phóng, Ban An ninh Tỉnh ủy được bàn giao về Công an tỉnh, ông Xuân nhận nhiệm vụ Phó phòng, Trưởng phòng Trinh sát bảo vệ và năm 1990, ông về hưu với quân hàm thiếu tá. Ông là một trong những người góp công lớn trong việc thành lập Khu di tích lịch sử Xẻo Quýt để làm nơi giáo dục truyền thống, du lịch sinh thái của địa phương. Lần đó, hai đồng chí Mười Thạnh, Mười Long là Phó bí thư Tỉnh ủy ghé thăm lại khu căn cứ, ông Xuân đã đề xuất thành lập khu di tích này để mọi người biết được lịch sử kháng chiến hào hùng của quân và dân tỉnh nhà. Theo chỉ đạo của Tỉnh ủy, chỉ ít ngày sau, cán bộ của Sở Văn hóa đến gặp ông để tìm hiểu thông tin, lên kế hoạch chi tiết đề nghị thành lập khu di tích. Năm 1994, nơi đây được công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia và ông Xuân được nhận vào làm nhân viên với vai trò thuyết minh, hướng dẫn du khách tham quan.

Bài và ảnh: HỮU TÀI