Những tấm lòng vì đồng đội

Dũng cảm nơi chiến trường

Ông Vương Văn Thảo (ở phường Nghĩa Đô, TP Hà Nội), nguyên Phó chủ tịch Hội Cựu TNXP quận Cầu Giấy (Hà Nội) cho biết, năm 1965, 16 tuổi, từ quê nhà Thanh Oai, Hà Tây, ông trốn bố mẹ để đăng ký vào Đại đội 815, Đội N43, Tổng đội TNXP 768. Trẻ tuổi nhất đội, dáng lại nhỏ con, nhưng Vương Văn Thảo chẳng ngại việc gì, từ san lấp hố bom đến đặt mìn, phá đá. Những con đường 15, 22 ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình... dưới bàn tay, khối óc của những chiến sĩ TNXP như ông Vương Văn Thảo, chẳng mấy chốc đã thành hình, góp phần “chia lửa” cho Quốc lộ 1A, khơi thông mạch máu giao thông Bắc-Nam, đưa bộ đội, hàng hóa, vũ khí vào chiến trường.

Còn với bà Nguyễn Thị Bích Hường (ở phường Yên Hòa, TP Hà Nội), nguyên Ủy viên Thường vụ Hội Cựu TNXP quận Cầu Giấy, nguyên Chủ tịch Hội Cựu TNXP phường Yên Hòa (cũ), thì không thể quên những tháng ngày là Tiểu đội trưởng Tiểu đội cảm tử Đại đội 534, Đội N53, P18, Đội TNXP Hà Tĩnh làm nhiệm vụ thông tuyến ở cầu Cày (Thạch Hà, Hà Tĩnh) năm 1972. Bà vẫn nhớ ngày ấy, tiểu đội của bà có 14, 15 cô gái đang ở độ tuổi mười tám, đôi mươi chẳng ngại gian khổ, chẳng nề hiểm nguy, mặc bom rơi, đạn nổ vẫn quyết tâm bảo đảm đường, phà thông suốt để xe tải chở khí tài, quân lương nối nhau vào chiến trường. Trong một lần bảo đảm thông suốt cho tuyến đường, đơn vị bà bất ngờ bị địch đánh bom. Là Tiểu đội trưởng, bà nhận phần “đi trước, về sau”, khi hướng dẫn cho chị em vào hầm an toàn thì bom nổ ngay khu hầm trú ẩn. Bà là người vào hầm sau cùng nên bị sức ép và một số mảnh bom bi găm vào cơ thể... Giờ đây, với thương tật hạng 4/4, những vết thương trên cơ thể khiến bà Hường vẫn đau đáu nhớ về một thời cống hiến trọn vẹn vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Bà Lê Thị Hồi (bên phải) và bà Nguyễn Thị Bích Hường trao đổi công việc.

Tháng 7-1972, bà Lê Thị Hồi (ở phường Cầu Giấy, TP Hà Nội), nguyên Chủ tịch Hội Cựu TNXP quận Cầu Giấy, vào Đại đội 3, N265, Tổng đội TNXP TP Hà Nội, toại nguyện ước mơ được đi bảo vệ quê hương, vì trước đó một năm, bà đăng ký đi bộ đội mà không được chấp nhận. Bà kể: “Thời gian làm công tác vận chuyển, bốc xếp hàng hóa ở ga Yên Viên (Hà Nội) giữa những trận mưa bom, bão đạn của kẻ thù, nhất là 12 ngày đêm cuối tháng 12-1972 là kỷ niệm không thể quên trong cuộc đời tôi. Chúng tôi đã không quản ngày đêm vận chuyển hàng hóa, tránh sự đánh phá của máy bay Mỹ. Ngày 24-12-1972, bất chấp kỳ nghỉ lễ Noel, không quân Mỹ vẫn dùng “pháo đài bay” B-52 ném bom xuống Hà Nội và các tỉnh lân cận. Đơn vị TNXP chúng tôi vẫn được bảo toàn, nhưng hôm ấy chúng tôi đau xót khi nhận được tin những đồng đội ở Đại đội 915, Đội 91 TNXP Bắc Thái làm nhiệm vụ ở ga Lưu Xá (TP Thái Nguyên) đã bị bom từ máy bay B-52 đánh trúng hầm trú ẩn, 60 cán bộ, đội viên hy sinh...”.

Hòa bình lập lại, những cựu TNXP như bà Hồi, ông Thảo, bà Hường trở về tiếp tục đóng góp công sức của mình xây dựng quê hương. Và những dấu ấn của một thời đạn bom ấy là động lực để họ tham gia Hội Cựu TNXP, quyết đem tâm sức nhỏ bé của mình chăm lo, hỗ trợ đồng đội.

Hết mình vì đồng đội

Bà Lê Thị Hồi cho biết, Hội Cựu TNXP quận Cầu Giấy trước đây và Hội Cựu TNXP 3 phường: Yên Hòa, Cầu Giấy, Nghĩa Đô (TP Hà Nội) hiện nay có gần 500 hội viên, phần lớn đã bước vào độ tuổi 70-80, có người hơn 90 tuổi. Dù sức khỏe không còn dồi dào nhưng sự say mê, nhiệt tình, hết mình vì công tác hội chưa khi nào suy giảm đối với những cán bộ ở đây.

Hội Cựu TNXP quận Cầu Giấy (trước đây) và thuộc các phường hiện nay, đã trở thành “ngôi nhà chung”, nơi gặp gỡ, lan tỏa những tấm lòng, trao đi yêu thương vì nghĩa tình đồng đội. Trong câu chuyện với chúng tôi, những chiến sĩ TNXP năm xưa không thể quên những tháng ngày trăn trở tìm ra các giải pháp thiết thực giúp đỡ đồng đội.

Bà Vũ Thúy Hải, nguyên Phó chủ tịch Thường trực Hội Cựu TNXP quận Cầu Giấy, nguyên Chủ tịch Hội Cựu TNXP phường Trung Hòa (nay sáp nhập, thành phường Yên Hòa), kể: “Chúng tôi đến tận nơi thăm hỏi đồng đội, chứng kiến những hội viên đơn thân hay gia cảnh nghèo khó, không có lương hưu hay chỉ làm nghề tự do, buôn bán nhỏ ngoài chợ. Ban Chấp hành càng đau đáu xây dựng các mô hình phát triển kinh tế để giúp hội viên xóa đói, giảm nghèo. Các đồng chí đã đích thân tìm gặp các “mạnh thường quân”, các doanh nghiệp để vận động tài trợ những suất quà ủng hộ hội viên có hoàn cảnh khó khăn, hội viên neo đơn trong các dịp lễ, Tết và Chương trình “Tết ấm yêu thương” hằng năm. Từ đó, các mô hình: “Vì nghĩa tình đồng đội-Gắn kết yêu thương-Đoàn kết vượt khó”, “Liên gia đình cựu TNXP giúp nhau phát triển kinh tế ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống bền vững”, Phong trào “Gia đình cựu TNXP giúp nhau làm kinh tế để xóa đói, giảm nghèo” đã tạo việc làm cho người lao động địa phương và con cháu gia đình hội viên”.

Hội Cựu Thanh niên xung phong quận Cầu Giấy, TP Hà Nội trao xe đạp tặng con, cháu cựu thanh niên xung phong có hoàn cảnh khó khăn ở huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La, năm 2024. Ảnh: HẢI THÚY

Hằng năm, không chỉ hướng hoạt động tới các “địa chỉ đỏ”, thăm lại chiến trường xưa, Hội còn kết hợp thăm hỏi, hỗ trợ bà con đã từng giúp đỡ TNXP trong chiến tranh. Hội đến thăm, giao lưu, tặng quà, hỗ trợ các đơn vị kết nghĩa (thời điểm trước ngày 1-7-2025) như: Hội Cựu TNXP huyện Yên Châu (Sơn La); Hội Cựu TNXP huyện Hương Sơn và Hội Cựu TNXP huyện Hương Khê (Hà Tĩnh), Hội Cựu TNXP huyện Quảng Xương (Thanh Hóa) và nhân dân vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số, các đồn biên phòng...

Bên cạnh đó, Hội cũng phát động Phong trào “Nuôi lợn nhựa tiết kiệm” để gây Quỹ “Nghĩa tình đồng đội” với hình thức mỗi hội viên đóng góp 1.000 đồng/ngày. “Tích tiểu thành đại”, số vốn được tạo dựng đã giúp Hội tạo thành quỹ vốn quay vòng cho hội viên vay phát triển kinh tế gia đình. “Số tiền không nhiều, từ 3 đến 10 triệu đồng với mỗi người/lần vay nhưng đã giúp hội viên có thể mở rộng buôn bán, trang trải cuộc sống. Sau các đợt mổ lợn tiết kiệm, Hội cũng góp vào việc xóa nhà tạm, nhà dột nát, xây mới nhà tình nghĩa cho hội viên. 20 năm qua, đã có 3 nhà hội viên được xây mới, 8 nhà hội viên được sửa chữa. Hưởng ứng phong trào thi đua đặc biệt do Hội Cựu TNXP TP Hà Nội phát động, Hội đã ủng hộ hơn 49 triệu đồng góp phần xây dựng, sửa chữa 70 nhà tình nghĩa nhân dịp kỷ niệm 70 năm giải phóng Thủ đô”, bà Hồi cho biết.

Nhiều năm qua, Hội đã duy trì “Nồi cháo tình thương” và sau này là “Bữa cơm nhân ái” để trao các suất cháo, cơm miễn phí tặng bệnh nhân điều trị tại Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương. Nhắc đến công việc này, bà Nguyễn Thị Bích Hường vẫn nhớ kỷ niệm khi bệnh nhân đón nhận suất cơm từ tay cán bộ, hội viên của Hội đã thốt lên: “Ăn cơm bệnh viện đã ngon nhưng nay được ăn cơm của cựu TNXP thì thấy ngon và ấm lòng lắm”. Còn một kỷ niệm nữa khi làm việc thiện ở Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương, bà Lê Thị Hồi vẫn còn bồi hồi khi nhắc lại: “Từ việc thiện nguyện này mà chúng tôi làm được một việc nghĩa khác là giúp đỡ đồng đội. Đó cũng là cái duyên của Hội”.

Hôm đó, sau khi trao tận tay những suất cơm đến các bệnh nhân, Hội nhận được tin có một nữ cựu TNXP quê Ninh Bình, tên Vũ Thị Dần mắc bệnh hiểm nghèo đang điều trị ở bệnh viện có hoàn cảnh rất đáng thương, sống đơn thân, chỉ có người em trai đã già yếu chăm sóc. Vậy là không ai bảo ai, tất cả thành viên tổ phát cơm đã nhanh chóng quyên góp và ngay sau đó trao số tiền ủng hộ tới đồng đội. Nhận tấm lòng của mọi người, bà Vũ Thị Dần rưng rưng nước mắt nói lời cảm ơn, còn các cán bộ, hội viên cựu TNXP có mặt ở bệnh viện hôm ấy cũng không giấu được xúc động vì thương đồng đội.

Với suy nghĩ, ở đâu có cựu TNXP là ở đó có cánh tay “nối dài” của Hội, các thành viên đã lan tỏa những hoạt động nghĩa tình đến khắp các địa phương trong cả nước. Các hội viên cũng tích cực chia sẻ với đồng đội, người dân gặp hoạn nạn, khó khăn do thiên tai, bão lũ, hỏa hoạn, dịch bệnh. “Từ hành quân vào Quảng Trạch, Quảng Bình ủng hộ đồng đội bị thiệt hại bởi cơn bão số 10 (Goni) năm 2020 đến đi vào “rốn lũ” Chương Mỹ (Hà Nội) để giúp đỡ hội viên Hội Cựu TNXP huyện Chương Mỹ bị ảnh hưởng của cơn bão số 3 (Yagi) năm 2024, ủng hộ các nạn nhân vụ cháy tại Trung Hòa (Cầu Giấy, Hà Nội) năm 2024... các cán bộ, hội viên của Hội đều xông xáo, nhiệt tình. Công việc của chúng tôi không thể thành công nếu không có sự nhiệt huyết của những tấm lòng vì đồng đội ấy”, bà Lê Thị Hồi bộc bạch.

KHÁNH AN