QĐND - Trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, Liên Xô, Anh và Mỹ trở thành Đồng minh chống chủ nghĩa phát xít. Tình báo Anh MI6 đã có kế hoạch ám sát Hít-le. Gre-ta Ga-bo là một diễn viên điện ảnh nổi tiếng của Anh. Bà đóng vai điệp viên trong nhiều phim trinh thám và với tinh thần ủng hộ cuộc đấu tranh chống phát xít, bà trở thành điệp viên có giá trị của Tình báo Anh MI6. Nhà lịch sử, nhà chính luận nổi tiếng của Anh, Đe-vít Bơ-rét đã viết cuốn sách có nhan đề “Gre-ta Ga-bo, một ngôi sao điện ảnh tuyệt vời”. Trong sách, tác giả đã kể lại những chiến công trong công tác gián điệp mà Gre-ta Ga-bo đã giành được.

Gre-ta Ga-bo

Tháng 12-1936, Gre-ta Ga-bo bắt đầu sự nghiệp “huyền bí” bằng cách vào làm việc cho một hãng phim do A-lếch-xan-đơ Ko-đa làm giám đốc. A-lếch-xan-đơ Ko-đa người gốc Hung-ga-ri và là cộng tác viên của MI6. Điện ảnh là bình phong của ông. Hãng phim của ông sản xuất bộ phim “Kẻ trộm Bát-đa” và bộ phim này đã nổi tiếng trên thế giới, được trình chiếu ở Anh, Mỹ và nhiều nước khác. Nhờ đó, Ko-đa dễ dàng tới thăm những địa bàn mà Tình báo Anh quan tâm đến.

Năm 1940, Gre-ta Ga-bo 34 tuổi. Mùa đông năm đó, lần đầu tiên bà được Ko-đa giao nhiệm vụ. Bà đóng vai người Thụy Sĩ để gần gũi với một thương gia “đồng hương” có tên là Ác-xen Ven-nơ Gren. Tỷ phú này đã giúp đỡ bọn phát xít một khoản tài chính khá lớn và là người bạn thân của Gơ-rinh-nhân vật thứ hai của Đức Quốc xã. Gre-ta Ga-bo được cử đến Ba-ga-mư, nơi vị tỷ phú đang sinh sống. Bà gọi điện cho Ác-xen Ven-nơ Gren và nói những điều đang day dứt trong lòng. Bà phàn nàn với người “đồng hương” rằng, bà chán ngấy Niu Y-oóc, rất nhớ biển và mặt trời ở quê hương. Trò chơi nghiệp vụ đã thành công. Ác-xen bị xiêu lòng bởi sự quan tâm của người “đồng hương” nổi tiếng về sắc đẹp và tài năng. Ông ta mời Gre-ta Ga-bo ở lại lãnh địa của mình. Kết quả là Gre-ta Ga-bo đã thu được nhiều thông tin quan trọng về mối quan hệ bí mật của tay chân Hít-le đang hoạt động ở Mỹ và châu Âu.

Những bước đi ban đầu trong công tác gián điệp đã chỉ cho Gre-ta Ga-bo thấy được trong cuộc sống còn có nhiều việc quan trọng hơn phim ảnh. Tháng 3-1940, bà viết thư cho một người bạn: “Khi nào thế giới bình yên, điều tôi muốn nhất là trở về nhà, không đóng phim nữa. Tôi không còn tâm trí nghĩ đến bộ phim mới ”.

Hít-le phải bị tiêu diệt

Đó là nhiệm vụ MI6 giao cho Gre-ta Ga-bo. Nhiệm vụ này có được thực hiện không? MI6 nắm bắt được tâm tư của Gre-ta Ga-bo và tin tưởng bà. Bà rất mong được tiếp cận với kẻ tàn ác nhất và phải tiêu diệt hắn. Bà là người kín đáo và không bị ràng buộc bất kỳ điều gì, bởi bà độc thân, không chồng, không con. Tất nhiên nữ nghệ sĩ tài năng này không bao giờ thể hiện mình đang chuẩn bị thực hiện một trọng trách quan trọng-ám sát Hít-le.

Năm 1931, Gre-ta Ga-bo trong vai siêu gián điệp Ma-ta Ha-ri.

Tình báo Anh đã chuẩn bị cho Gre-ta Ga-bo một kế hoạch chi tiết: Tham gia đóng phim mới. Đầu tiên, Gre-ta Ga-bo phải bay đến An-bi-on, sau đó sang Đức. Tất nhiên Hít-le muốn được gặp nữ nghệ sĩ mà ông ta rất hâm mộ. Công việc tiếp theo… thuộc về kỹ thuật. Bộ phim có tên gọi: “Gian-na thánh thiện” dựa theo kịch bản phim “Yo-an-na thánh thiện” của Béc-na Sâu.

Thời báo Lốt An-giơ-lét đã đưa tin một cách trang trọng: “Cuối cùng, Gre-ta Ga-bo vĩ đại đã nhận vai “Cô gái đồng trinh”. Đây là vai trong suốt cuộc đời Gre-ta Ga-bo mong đợi! Vì vậy tháng 9-1940, Gre-ta Ga-bo đã chọn bến đậu ở Anh”.

Bá tước Uy-li-am Sti-ven-xơn lãnh đạo chiến dịch này. Ông là Giám đốc sản xuất phim và cũng là một cộng tác viên cao cấp của MI6 với biệt danh là “người dũng cảm”. Bá tước Uy-li-am chịu trách nhiệm việc liên lạc với cơ quan mật vụ. Hình như tất cả đều hứa hẹn sẽ có kết quả. Song Béc-na Sâu đã cản trở. Ông tuyên bố chưa có ai thảo luận với ông vấn đề này và kiên quyết phản đối việc dựng phim theo kịch bản của ông. Thế là “Kế hoạch toàn cầu” của MI6 bị sụp đổ.
Chỉ mãi sau này, Gre-ta Ga-bo mới kể cho Sem Grin-người bạn gần gũi nhất của mình: “Hít-le rất sủng ái tôi. Hắn luôn viết thư cho tôi và nhiều lần mời tôi đến Đức. Tôi cũng nên đi tới đó, giấu trong túi của mình một khẩu súng ngắn, tôi có thể giết hắn một cách dễ dàng. Vì tôi là người duy nhất, họ chẳng dám cả gan khám xét tôi ”.

Tất nhiên Gre-ta Ga-bo nuối tiếc chiến dịch bị thất bại và buồn rầu nói thêm: “Nhưng chiến tranh đã bắt đầu, và làm sao tôi có thể đến đó và bắn vào hắn? Nếu tôi giết được hắn thì điều đó có thể sẽ giải quyết được mọi vấn đề, và cũng không có chiến tranh, tôi đã có thể trở thành nữ nhân vật thánh thiện Đark ”. Song Gre-ta Ga-bo không đóng vai nữ thánh thiện trong cả đời thường và trên sân khấu.

Năm 1941, Na Uy và Đan Mạch nằm dưới quyền thống trị của Hít-le. Thông tin mà Gre-ta Ga-bo thu thập được và những quan hệ của bà với các nước này là một tài liệu vô giá cho MI6. Ngoài ra, Gre-ta Ga-bo còn kết bạn với nhà vua Thụy Sĩ và Đan Mạch. Bà đã xây dựng thành công mạng lưới đặc tình và lôi kéo những nhân vật có ảnh hưởng trong giới công nghiệp và thành viên gia đình các nhà vua hợp tác với tình báo Anh.

Giải cứu người Do Thái

Trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, những thám tử hảo hạng của Hít-le tìm mọi cách săn lùng nhà vật lý thiên tài Đan Mạch Nin-xơ Bo (Nils Bor). Ông rất cần cho công tác chế tạo bom nguyên tử. Nhưng, ngôi sao điện ảnh Gre-ta Ga-bo và những người phụ trách bà đã tổ chức cho Nin-xơ Bo chạy khỏi Đan Mạch sang Thụy Sĩ, rồi từ Thụy Sĩ sang Xcốt-len.

Từ trái qua phải: Xta-lin (lãnh tụ Liên Xô), Ha-ri Tru-man (Tổng thống Mỹ) và Uyn-xtơn Sớc-sin (Thủ tướng Anh) trong giờ giải lao tại Hội nghị Pốt-xđam tháng 7-1945. Ảnh tư liệu.

Gre-ta Ga-bo được ví như là Si-đơ-lơ thực thụ (Si-đơ-lơ là một nhân vật trong giới công nghiệp Đức đã cứu sống hơn 1.200 người Do Thái Ba Lan). Gre-ta Ga-bo đã thuyết phục vua Đan Mạch thứ 5 - Gu-xtáp và nhà vua đã tạo điều kiện cho những người Do Thái Đan Mạch chạy thoát khỏi trại tử thần, vì những người Do Thái này bị bọn phát xít tập trung đưa vào trại giết người. Gần 8000 người đã được bí mật đưa sang Xtốc-khôm, sau đó được đưa sang Anh hoặc Mỹ.

Gre-ta Ga-bo được coi là một đặc tình có giá nhất. Song cuối chiến tranh, bà đã hoàn toàn chấm dứt hợp tác với MI6. Bà xa rời ngành điện ảnh khi đang ở đỉnh cao của nghệ thuật, không xuất hiện ở bất cứ nơi nào, sống độc thân ở Niu Y-oóc, tránh gặp các phóng viên, thậm chí cả người quen. Đi ra phố bao giờ cũng đeo đôi kính màu trùm kín mặt.

Nguyên nhân nào dẫn đến ngôi sao điện ảnh, một đặc tình có giá nhất của MI6 phải sống ẩn dật như thế?

Nhà lịch sử, nhà chính luận người Anh, tác giả cuốn sách “Gre-ta Ga-bo - một ngôi sao điện ảnh tuyệt vời” đã trả lời: “Tôi cho rằng, Gre-ta Ga-bo tin tưởng là bà đã hoàn thành được sứ mệnh của mình, trong đó có nhiệm vụ chính là giải phóng thế giới khỏi chủ nghĩa phát xít Hít-le”.

Gre-ta Ga-bo mất ngày 15-4-1990 tại Niu Y-oóc, hưởng thọ 84 tuổi.

ĐE-VÍT BƠ-RÉT

NINH CÔNG KHOÁT (dịch)