QĐND-Đồng chí Tống Văn Trinh quê ở Châu Đốc, An Giang - một cán bộ tình báo từng có nhiều năm công tác tại Lào - là người sớm phát hiện kế hoạch “Hành quân Lam Sơn 719” của địch vào đầu năm 1971 và đã kịp thời báo cáo về Cục Tình báo - Bộ Tổng tham mưu (nay là Tổng cục 2-Bộ Quốc phòng).

Tống Văn Trinh tham gia cách mạng từ năm 1945. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, anh tập kết ra Bắc và 5 năm sau được Cục Tình báo - Bộ Tổng tham mưu cử sang hoạt động ở Thủ đô Viêng Chăn với vỏ bọc là “nhân viên Sở Công chính” của ngụy quyền Lào. Với thái độ cởi mở, dễ gần, Trinh nhanh chóng gây được cảm tình và có quan hệ mật thiết với nhiều nhân viên cao cấp ngụy quyền Lào cũng như nhân viên chính quyền Sài Gòn ở nước này.  

Trong dịp chuẩn bị đón Tết Tân-Hợi (1971), điệp viên Trinh thấy có nhiều xe mang cờ “ba que” của Đại sứ quán chính quyền Sài Gòn chạy trên đại lộ Lane Xang ở Viêng Chăn. Trong lần đến chuyện trò thân mật với Trung tá Bảo, Tùy viên quân sự của Đại sứ quán, Trinh được Bảo cho biết: “Tổng thống Thiệu vừa cử một số cán bộ cao cấp sang Lào đàm phán một số vấn đề quan trọng”. Trinh liền ngỏ ý: “Nhân dịp đón Tết, chẳng mấy khi có đồng hương từ Sài Gòn sang, theo tôi, các anh nên có một bữa tiệc chiêu đãi thịnh soạn”. Bảo liền nói: “Với danh nghĩa tùy viên quân sự, tôi đã mời 7 sĩ quan cao cấp vừa từ Sài Gòn sang tới dự tiệc tại Phòng tùy viên”.

 

Điệp báo viên Tống Văn Trinh. Ảnh tư liệu.

Ngay sau đó, bữa tiệc liên hoan được tổ chức tại nhà riêng của Trung tá Bảo, cũng đồng thời là nơi làm việc của Phòng tùy viên quân sự, trên đường đi Thát Luông. Tại cuộc gặp mặt này, theo gợi ý của Tống Văn Trinh, Bảo đã mời gần 30 quan khách của hai nước. Khi sang Lào, vì không mang theo vợ con nên Bảo tha hồ “tự do” gọi các thiếu nữ xinh đẹp từ Thái Lan về Viêng Chăn phục vụ. Có gái đẹp, rượu ngon, trong lúc say sưa, các sĩ quan ngụy quân Lào-Việt đã tiết lộ nhiều tin bí mật. Một tên nói:

- Tướng Uy-lơ (Chủ tịch Hội đồng Tham mưu Liên quân) sau khi đi thị sát chiến trường Đông Dương đã xin tăng quân viễn chinh ở ba nước Đông Dương lên 731.000 tên, nghĩa là thêm gần 30 vạn quân nữa. Vừa qua, Tổng thống Hoa Kỳ Ních-xơn còn nhắc Tổng thống Thiệu về việc từ năm 1966, Việt Cộng đã đưa từ Bắc vào Nam qua đường Trường Sơn trên đất Lào hàng chục nghìn người, hàng trăm tấn lương thực, vũ khí, vì vậy cần cử đại diện sang Lào đàm phán, phối hợp tổ chức một cuộc hành quân tìm diệt, phá hủy các cơ sở của cộng sản Việt-Lào, cắt đứt con đường vận chuyển của Bắc Việt vào miền Nam.

Thấy một sĩ quan ngụy đang chú ý đến mình, Tống Văn Trinh đã vin cớ quá say, xin được đi nghỉ. Trung tá Bảo đã bố trí cho Trinh vào phòng riêng của anh ta nằm ngủ.

Qua khe cửa, điệp viên Trinh thấy bọn sĩ quan đang nằm kề bên các cô gái Thái, vừa hút thuốc phiện, vừa say sưa bàn nhiều chuyện đại sự. Quan sát trong phòng, Trinh thấy trên mặt bàn có một tập hồ sơ ghi đậm dòng chữ: “Opération Lam Sơn 719”, phía dưới là hai chữ “Tuyệt mật”; phía trên tường là một tấm bản đồ quân sự Mỹ ghi tỉ mỉ địa điểm, thời gian, từng đơn vị tham gia chiến đấu. Anh nhanh chóng đọc vội, nhớ thật kỹ nội dung tập hồ sơ nói về mục tiêu cuộc hành quân của ngụy quyền Lào-Việt ở Đường 9-Nam Lào với đầy đủ các địa điểm nhảy dù, ngày giờ bắt đầu và từng giai đoạn hành quân, các lực lượng ngụy Lào, Việt chiến đấu cùng các đơn vị quân Viễn chinh Mỹ yểm trợ...

Tấm bản đồ chiến lợi phẩm cuộc hành quân “Lam Sơn 719” thu được trong Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào.  Ảnh tư liệu.

Sau khi ghi trong đầu tất cả những điểm quan trọng, Trinh mở cửa ra phòng ngoài. Thấy Trinh, Trung tá Bảo niềm nở: “Nằm đây để cho các em tiêm mấy viên a phiến giải sầu đã”. Trinh lắc đầu, vin cớ quá say rồi xin về nghỉ. Về nhà, anh đã thức đến sáng, dùng mật mã viết bằng mực hóa học về cuộc “Hành quân Lam Sơn 719” của địch rồi gửi lên cấp trên…

Sau này, mỗi khi có dịp cùng nhau ôn lại những câu chuyện chiến đấu trong chiến dịch Đường 9-Nam Lào, các CCB như Thiếu tướng Trịnh Thanh Vân, Chủ tịch Hội CCB Hà Nội; Đại tá tình báo Phan Dĩnh; Đại tá Nguyễn Văn Quýnh, nguyên Chủ nhiệm khoa A1 (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)… vẫn thường nhắc đến công lao đóng góp của chiến sĩ tình báo Tống Văn Trinh, người đã góp phần không nhỏ vào thành công của Chiến dịch đường 9-Nam Lào của quân đội ta hơn 40 năm trước.

Đỗ Nam Trung