Hậu cần - “đi trước, về sau”

Phóng viên (PV): Thưa đồng chí Chủ nhiệm TCHC, nói đến hậu cần, nhiều người gọi đó là công tác “đi trước, về sau”. Đó vừa là sự khẳng định về vai trò, chức năng, nhiệm vụ, đồng thời cũng là nói tới đặc thù công việc của một mặt công tác trọng yếu trong quân đội, liên quan mật thiết đến sức mạnh tổng hợp của quân đội và đời sống bộ đội. Đồng chí cho biết khái quát vai trò, nhiệm vụ của công tác quan trọng này?

leftcenterrightdel
Trung tướng Trần Duy Giang.

Trung tướng Trần Duy Giang: Như các đồng chí đã biết, hậu cần quân đội là một mặt công tác quan trọng, có liên quan trực tiếp đến sức mạnh chiến đấu và kết quả hoàn thành nhiệm vụ của toàn quân. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Công việc cung cấp cũng quan trọng như việc trực tiếp đánh giặc trước mặt trận: Cung cấp đủ súng đạn, đủ cơm áo cho bộ đội thì bộ đội mới đánh thắng trận”; “Các chú phải làm thế nào một bát gạo, một đồng tiền, một viên đạn, một viên thuốc, một tấc vải, phải đi thẳng đến chiến sĩ”...

Công tác hậu cần liên quan trực tiếp đến đời sống bộ đội, cụ thể từ chuyện ăn, mặc đến việc ở, đi lại… là những vấn đề thiết yếu với mỗi người, tổ chức. Đó là công việc phải nghĩ trước, lo trước, làm trước và cuối cùng là công đoạn “hậu chiến trường” sau mỗi nhiệm vụ. Nói “đi trước, về sau” của những người làm công tác hậu cần, cả trong chiến tranh cũng như thời bình là như vậy.

PV: Công tác hậu cần thời nay so với thời trước có những khó khăn và những yêu cầu gì khác, thưa đồng chí?

Trung tướng Trần Duy Giang: Trong mọi giai đoạn cách mạng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cấp ủy, chỉ huy đơn vị các cấp, các ngành và địa phương luôn quan tâm tới việc nâng cao sức mạnh tổng hợp để bộ đội ta chiến đấu và chiến thắng. Trong đó chăm lo đến đời sống bộ đội nói chung, các mặt bảo đảm của công tác hậu cần nói riêng là cơ sở rất quan trọng.

Thời nay, cùng với sự phát triển của quân đội cả về lực lượng và phương tiện, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, cũng đặt ra cho công tác hậu cần những yêu cầu cao hơn. Mặt khác, nhu cầu hiện nay của xã hội nói chung, bộ đội nói riêng cũng thay đổi, không chỉ là “ăn no, mặc ấm” mà ngày càng phải “ăn ngon, mặc đẹp”. Không chỉ có vậy, mà còn “ở đẹp” và “đi lại thuận tiện”… Đồng thời, tình hình thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu cũng diễn biến phức tạp, khó lường. Những điều đó đã và đang đặt ra thách thức và yêu cầu mới cho công tác bảo đảm hậu cần.

Từ “binh chủng xe thồ” đến chiến công như huyền thoại

PV: Tìm hiểu về chiến công, truyền thống ngành hậu cần quân đội (HCQĐ), chúng ta ngược về những năm tháng lịch sử trước đây. Có thể thấy, Tổng cục Cung cấp (nay là TCHC) ra đời là đòi hỏi khách quan, phản ánh sự phát triển, tính thống nhất trong chỉ đạo về công tác bảo đảm hậu cần cho quân đội chiến đấu và chiến thắng. Đề nghị đồng chí cho biết cụ thể về hoàn cảnh của việc thành lập Tổng cục Cung cấp cách đây vừa tròn 70 năm như thế nào?

Trung tướng Trần Duy Giang: Từ khi bắt đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp cho đến giữa năm 1950 là những năm đặc biệt khó khăn đối với Quân đội ta. Tuy nhân dân còn thiếu đói nhưng sản xuất vẫn được duy trì, có nơi, có mặt phát triển, hết lòng ủng hộ kháng chiến, ủng hộ bộ đội, vừa sản xuất, vừa đánh giặc trở thành phong trào rộng lớn của toàn dân, toàn quân. Nhờ đó, khó khăn từng bước được khắc phục, thế trận chiến tranh nhân dân hình thành. Từ hậu cần nhân dân và cùng với hậu cần nhân dân, HCQĐ từng bước hình thành và phát triển; dựa vào hậu phương vững chắc, dựa vào các căn cứ và thế trận chiến tranh nhân dân, được sự tham gia, giúp đỡ tích cực của nhân dân.

Sau Chiến dịch Thu-Đông năm 1947, Quân đội ta có bước phát triển, trưởng thành cả về tổ chức và trình độ tác chiến, hình thức đánh địch xa căn cứ, xa nhân dân, dài ngày, địa hình phức tạp, đòi hỏi công tác chỉ đạo, bảo đảm hậu cần phải thống nhất, chủ động, kết hợp bảo đảm tại chỗ, bảo đảm cơ động và chi viện, kết nối giữa các mặt bảo đảm. Trước yêu cầu đó, thực hiện Nghị quyết Hội nghị toàn quốc lần thứ ba của Đảng, ngày 11-7-1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh 121/SL quyết định thành lập Tổng cục Cung cấp (nay là TCHC).

Tổng cục Cung cấp được hình thành đã thống nhất chỉ đạo, chỉ huy các ngành: Quân nhu, quân y, quân giới, quân khí, vận tải... bảo đảm các lực lượng vũ trang xây dựng và đẩy mạnh vận động chiến, mở các chiến dịch quy mô ngày càng lớn.

leftcenterrightdel
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch và các đại biểu tham quan gian trưng bày của Tổng cục Hậu cần tại Đại hội Thi đua Quyết thắng toàn quân lần thứ X, tháng 6-2020. Ảnh: TRẦN THÔNG

PV: Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, một trong các kỳ tích phải kể đến là công tác bảo đảm hậu cần. Hình ảnh của “binh chủng xe thồ” ngày ấy, vừa thể hiện nguồn lực to lớn của hậu cần toàn dân, vừa là nỗi ám ảnh, khiếp sợ của đối phương. Những số liệu nào minh chứng cho vai trò to lớn của công tác hậu cần trong trận quyết chiến chiến lược này?

Trung tướng Trần Duy Giang: Chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954, đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ cho thấy bước phát triển vượt bậc của ngành HCQĐ, với nhiều kinh nghiệm quý báu như: Kết hợp HCQĐ với hậu cần địa phương; vấn đề huy động nhân lực, vật lực phục vụ cho tiền tuyến; việc phân tuyến bảo đảm và bố trí lực lượng... Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, chúng ta đã huy động tổng lực, bảo đảm cho hơn 87.000 người tham gia chiến dịch, trong đó lực lượng chiến đấu là 53.800 người và dân công là 33.000 người. Khối lượng vật chất phục vụ chiến dịch lên đến 20.000 tấn, trong đó có 1.200 tấn đạn, 1.783 tấn xăng dầu, 23.065 tấn gạo, 266 tấn muối, 577 tấn thịt, 1.034 tấn thực phẩm và vật chất khác. Số dân công và phương tiện vận tải huy động cho công tác bảo đảm hậu cần có: 261.450 dân công (12.000.000 ngày công phục vụ), 20.991 xe thồ, 914 ngựa thồ, 3.130 thuyền, 736 súc vật kéo… Số lượng vật chất hậu cần lớn như vậy, xa hậu phương, địa hình hiểm trở mà bảo đảm được là nằm ngoài sự tính toán của thực dân Pháp. Công tác hậu cần đã góp phần to lớn vào thắng lợi vĩ đại “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

PV: Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, lịch sử mãi khắc ghi những chiến công như huyền thoại trên các tuyến chi viện chiến lược, đặc biệt là tuyến vận tải chiến lược Trường Sơn, tuyến vận tải chiến lược đường biển, tuyến đường ống xăng dầu trong lòng đất dài hơn 5.000km… Cán bộ, chiến sĩ hậu cần không chỉ thực hiện nhiệm vụ của công tác bảo đảm đơn thuần mà nhiều lực lượng còn trực tiếp chiến đấu và tham gia phục vụ chiến đấu trên các chiến trường ác liệt...

Trung tướng Trần Duy Giang: Đúng là như vậy. Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, để bảo đảm cho các mặt trận, bộ đội hậu cần thường xuyên đối mặt với đạn bom, với sự đánh phá hủy diệt, ngăn chặn của không quân, hải quân, biệt kích, thám báo và các lực lượng khác của địch. Cán bộ, chiến sĩ hậu cần, họ là những chiến sĩ lái xe, nuôi quân, quân y, thợ sửa chữa, thủ kho, thợ đường ống xăng dầu làm nhiệm vụ bảo đảm chiến đấu và đã có nhiều trận trực tiếp chiến đấu. Các trận chiến đấu đó thường không cân sức vì lực lượng mỏng, trang bị vũ khí đơn giản; nhưng bộ đội hậu cần đã luôn thể hiện được tinh thần chiến đấu ngoan cường, chiến đấu đến cùng để bảo vệ thương binh, bệnh binh, bảo vệ xe, bảo vệ hàng, bảo vệ tuyến ống xăng dầu... tất cả vì tiền tuyến, vì bộ đội ở phía trước. Hàng trăm cán bộ, chiến sĩ đã được tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân, hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, nhân viên, thanh niên xung phong… đã anh dũng hy sinh, âm thầm chịu đựng trong khi làm nhiệm vụ trên các trận tuyến hậu cần, tiêu biểu cho những phẩm chất hy sinh quên mình, tận tụy làm nhiệm vụ và chăm lo cho bộ đội.

Những dấu ấn và yêu cầu “về chất”

PV: Trong thời kỳ đổi mới, đặc biệt trong những năm gần đây, ngành HCQĐ đã chủ động, khắc phục khó khăn, có nhiều đổi mới, sáng tạo, giữ ổn định và nâng cao đời sống bộ đội. Đồng chí có thể điểm lại một số dấu ấn cụ thể?

Trung tướng Trần Duy Giang: Bước vào thời kỳ đổi mới, ngành HCQĐ đã chủ động nghiên cứu đổi mới phương thức bảo đảm vật chất hậu cần phù hợp với việc chuyển đổi mô hình quản lý kinh tế của Nhà nước. Ngày 14-3-1995, TCHC đã tham mưu với Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương), Bộ Quốc phòng phát động Phong trào thi đua “Ngành hậu cần quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”. Qua 25 năm triển khai, phong trào được toàn quân sôi nổi hưởng ứng, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống xã hội và đã tạo ra sự chuyển biến tích cực trong công tác HCQĐ.

Đặc biệt là giai đoạn 2015-2020, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, thủ trưởng Bộ Quốc phòng, ngành HCQĐ đã tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước, Chính phủ xây dựng tiềm lực và thế trận hậu cần của quốc phòng toàn dân; tích cực chỉ đạo, hướng dẫn xây dựng và hoạt động hậu cần khu vực phòng thủ. Bảo đảm tốt hậu cần cho nhiệm vụ SSCĐ, phòng chống thiên tai, dịch bệnh, cứu hộ, cứu nạn... Cùng với việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng ngành được chú trọng. TCHC đã chủ động đề xuất với bộ xây dựng các đề án về quy hoạch hệ thống kho hậu cần; hệ thống bệnh viện, bệnh xá toàn quân và chấn chỉnh, kiện toàn tổ chức biên chế ngành. Đổi mới công tác huấn luyện, góp phần nâng cao trình độ chỉ huy, quản lý, tổ chức bảo đảm hậu cần cho đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn. Toàn ngành nói chung, TCHC nói riêng luôn chăm lo xây dựng tổ chức, xây dựng con người có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, “cần, kiệm, liêm, chính”; chuyên môn nghiệp vụ giỏi; sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.

PV: Như đồng chí vừa nói, công tác hậu cần liên quan trực tiếp đến đời sống của bộ đội, từ việc ăn, mặc, ở, đi lại... Vậy yêu cầu về phẩm chất, năng lực của cán bộ, chiến sĩ làm công tác hậu cần đặt ra là gì?

Trung tướng Trần Duy Giang: Là quân nhân thì theo yêu cầu chung về các tiêu chuẩn phẩm chất, năng lực của cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Riêng đối với ngành HCQĐ, theo tôi cần nhấn mạnh tới các yêu cầu cụ thể sau:

Trước hết, phải là người trung thực, có phẩm chất đạo đức tốt. Đó là điều quan trọng nhất, là yêu cầu “về chất”. Hậu cần liên quan đến “cơm áo gạo tiền” nên phải thực tâm, phải trung thực. Nếu để chế độ, tiêu chuẩn của bộ đội bảo đảm không đủ là không thể chấp nhận được.

Đồng thời phải có năng lực chuyên môn, kinh nghiệm công tác và năng động, sáng tạo trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Mặt khác, phải luôn nhiệt tình, trách nhiệm, thực sự “đi trước, về sau”. Luôn trăn trở để nâng cao chất lượng các mặt bảo đảm của công tác hậu cần; gắn liền và đồng bộ với phương thức tác chiến, yêu cầu xây dựng quân đội trong tình hình mới.

PV: Tự hào về truyền thống vẻ vang, những năm tới đây, ngành HCQĐ cần tiếp tục tập trung vào những định hướng lớn nào, thưa đồng chí?

Trung tướng Trần Duy Giang: Để phát huy truyền thống vẻ vang, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong thời kỳ mới, ngành HCQĐ tiếp tục quán triệt và thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm đường lối chính trị, quân sự của Đảng; nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, đặc biệt là Nghị quyết số 623-NQ/QUTW và Kết luận số 86-KL/QUTW về công tác hậu cần đến năm 2020 và những năm tiếp theo. Bảo đảm kịp thời, đầy đủ hậu cần cho quân đội thực hiện nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất.

Hai là, tham mưu xây dựng, chuẩn bị tiềm lực, thế trận hậu cần vững chắc, liên hoàn để bảo đảm cho quân đội sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, cũng như trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn.

Ba là, tiếp tục nghiên cứu đổi mới, hoàn thiện phương thức bảo đảm vật chất hậu cần, gắn với đổi mới cơ chế quản lý tài chính trong quân đội. Khắc phục mọi khó khăn, giữ ổn định và nâng cao đời sống bộ đội. Tiếp tục nghiên cứu các phương thức bảo đảm hậu cần cho chiến tranh có sử dụng vũ khí công nghệ cao và xây dựng quân đội hiện đại.

Bốn là, triển khai thực hiện các đề án xây dựng ngành khi được bộ phê duyệt. Xây dựng tổ chức biên chế của tổng cục theo hướng tinh, gọn, mạnh; tạo nguồn, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, nhân viên làm công tác hậu cần vừa “hồng”, vừa “chuyên” đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Tổ chức huấn luyện, diễn tập, hội thao, hội thi gắn với thực tiễn, sát cơ sở, thiết thực, hiệu quả. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, ứng dụng cải tiến, sáng kiến trong bảo đảm hậu cần. Thực hiện đối ngoại hậu cần quân sự đúng đường lối, quan điểm của Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng.

Năm là, tiếp tục đẩy mạnh và phát huy vai trò, hiệu quả của Phong trào thi đua “Ngành hậu cần quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy” tạo ra động lực để thúc đẩy toàn ngành khắc phục khó khăn, xây dựng ngành HCQĐ phát triển vững mạnh, đồng bộ; đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

TRẦN HOÀNG - BÍCH TRANG (thực hiện)