Một trong những hoạt động đó là tham gia các đại hội liên hoan thanh niên và sinh viên thế giới (Festival TN&SVTG). Tháng 7-1947, Festival lần thứ nhất tổ chức tại Praha, Tiệp Khắc (trước đây), ta chưa có đoàn tham gia, nhưng chiều 25-7, trong lễ khai mạc, một thanh niên Việt kiều được mời tham dự đã mang lá cờ đỏ sao vàng chạy quanh sân vận động Stalov trong tiếng hô vang “Việt Nam! Việt Nam!”.
Đến Festival lần thứ hai từ ngày 14 đến 28-8-1949, tại Budapest-thủ đô Hungary, Việt Nam đã có đoàn đại biểu tham dự gồm 15 người do Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam Nguyễn Thương làm trưởng đoàn. Tại đại hội, bằng những cuộc giao lưu, câu chuyện chiến đấu, kiến quốc, bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn và thể hiện tình cảm sâu sắc, ủng hộ cuộc chiến đấu chính nghĩa của nhân dân ta.
Năm 1950, Chiến dịch Biên giới thắng lợi, khai thông liên lạc với các nước xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, khi Festival TN&SVTG lần thứ 3 tổ chức ở Berlin (Đức) từ ngày 5 đến 20-8-1951, từ ATK Việt Bắc, Việt Nam cử đoàn gồm 30 đại biểu dự đại hội, quân đội có 5 đại biểu là: Anh hùng La Văn Cầu, Trương Thị Xin, Phạm Quang Đăng, Chiến sĩ thi đua Chu Văn Hoàng, dũng sĩ Lê Chi. Tại đại hội, Anh hùng La Văn Cầu được mời tham gia Ủy ban điều hành đại hội. Và tại các cuộc mít tinh, đoàn Việt Nam đều được mời cử đại diện tham gia Đoàn Chủ tịch. Với 100 cuộc hội thảo, thi đấu thể thao, văn nghệ, đoàn ta rất chủ động, tích cực tham gia các hoạt động và rất cảm kích trước tình cảm, sự ủng hộ nhiệt thành của bạn trẻ quốc tế với cuộc chiến đấu của nhân dân ta.
Đến nay, đã 70 năm trôi qua, Anh hùng La Văn Cầu vẫn nhớ, ngày gần cuối liên hoan, tại Quảng trường Mác - Ăngghen, Thủ tướng CHDC Đức đọc diễn văn nêu cao chính sách hòa bình của các nước dân chủ và Liên Xô, kêu gọi thanh niên thế giới sát cánh đấu tranh bảo vệ hòa bình. Chủ tịch Liên đoàn thanh niên dân chủ thế giới đọc lời thề của thanh niên thế giới kiên quyết đứng lên bảo vệ hòa bình với nội dung nổi bật: Kiên quyết cản cuộc thi vũ trang của đế quốc và làm cho đời sống thanh niên sáng sủa hơn; kiên quyết đấu tranh đòi 5 cường quốc (Mỹ, Anh, Pháp, Liên Xô, Trung Quốc) ký công ước hòa bình làm nền tảng cho hòa bình giữa các dân tộc và thanh niên thế giới; lực lượng thanh niên dân chủ thế giới xin thề trung thành với tư tưởng bảo vệ hòa bình thế giới.
Tháng 7-1953, Festival TN&SVTG lần thứ 4 được tổ chức tại Bucharest (Rumania). Đoàn đại biểu Việt Nam do đồng chí Vũ Quang và Nguyễn Khánh dẫn đầu. Quân đội có 7 đại biểu tham gia, tiêu biểu là đồng chí Giáp Văn Khương, Cao Viết Bảo-Anh hùng Lao động ngành quân giới, Nguyễn Thị Thanh-Chiến sĩ thi đua toàn quốc, Trần Thị Thành, Hoàng Văn Nèo (chiến sĩ biệt động Nam Bộ), Vi Thị Hóa-cán bộ Tây Bắc, Hoàng Hữu Thu-chiến sĩ du kích xuất sắc Bắc Giang. Đoàn ta được các đoàn, nhất là Pháp, Mỹ, các nước thuộc địa Pháp hết sức mến mộ. Đặc biệt, thông qua các cuộc gặp mặt, liên hoan văn nghệ, các bạn đều bày tỏ tình cảm nồng nhiệt với đoàn, ủng hộ và cổ vũ cuộc chiến đấu giành độc lập dân tộc của nhân dân ta. Đến đại hội, đoàn và các thành viên đã chuẩn bị khá nhiều ấn phẩm văn hóa, ảnh, quà lưu niệm nhưng không thấm tháp gì. Đặc biệt, các bạn quốc tế rất kính trọng Bác Hồ, ai cũng thích và muốn được đại biểu ta tặng huy hiệu của Người.
Đoàn cũng tích cực tham gia các buổi giao lưu, biểu diễn nhạc cổ truyền, dân ca Việt Nam. Điệu múa sạp Thái của ta được các bạn trẻ quốc tế thích thú, sôi nổi tham gia. Một đại biểu đoàn ta ngâm bài thơ “Thăm lúa” của Trần Hữu Thung được giải nhất trong một cuộc liên hoan. Trong một cuộc giao lưu có đoàn chủ nhà và nhiều nước khác để nghe đại biểu trẻ quân đội Liên Xô, Việt Nam, Trung Quốc, Triều Tiên, Lào kể chuyện chiến đấu, đồng chí Giáp Văn Khương kể chuyện trận đánh Non Nước (Ninh Bình), bị địch phản kích, đồng chí nhảy từ núi cao 20m xuống sông bơi về nơi tập kết an toàn, rồi trận luồn sâu đánh đồn Pú Chạng (Nghĩa Lộ)... được các bạn hoan hô nhiệt liệt.
Sau buổi giao lưu, một bạn gái Tây Đức 16 tuổi, tên là Mosemori Brudt (làm thuê trong nông trại, do bị bóc lột lao động cực khổ đã chạy sang Đông Đức, đang được học lái máy cày) rất ngưỡng mộ và xin gặp đồng chí Giáp Văn Khương, được anh tặng huy hiệu Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cô gái Brudt tỏ ra vui mừng. Rất nhanh, cô dùng đầu kim băng huy hiệu châm vào đầu ngón tay lấy máu ký tên lên khăn quàng đỏ của mình rồi quàng vào cổ Giáp Văn Khương và nói: “Những người Tây Đức yêu hòa bình, yêu Bác Hồ, luôn ủng hộ Việt Nam kháng chiến...”.
Tại đại hội, đoàn đại biểu Pháp do chị Mauricette Van Houtte dẫn đầu đã long trọng trao tặng đoàn ta một tặng phẩm rất quý báu, đó là bức ảnh đồng chí Nguyễn Ái Quốc tham dự và phát biểu tại Đại hội Tours thành lập Đảng Cộng sản Pháp (tháng 12-1920) được phóng to. Xác định tặng phẩm như là bảo vật quốc gia, đồng chí Nguyễn Khánh giao cho đại biểu Ngô Long Minh (sau này là kỹ sư, Đại tá, Giám đốc Xí nghiệp Liên hợp Ba Son) đặc trách bảo quản, vượt hàng vạn cây số bằng tàu hỏa về đến ATK tuyệt đối an toàn.
Về đến ATK, một tối tháng 10-1953, đồng chí Vũ Quang được gặp Bác Hồ để báo cáo về hoạt động của đoàn ở đại hội và trân trọng kính chuyển tới Người tấm ảnh đoàn đại biểu Pháp tặng. Nhận bức ảnh, Bác Hồ rất vui khi thấy hình ảnh ghi lại sự kiện lịch sử vẻ vang trong đời hoạt động vì phong trào cộng sản quốc tế sôi nổi của Người 33 năm trước. Bác khen ngợi đoàn ta đã tham gia tích cực vào các hoạt động góp vào thành công của đại hội, bạn bè thế giới hiểu rõ và nhiệt tình ủng hộ cuộc kháng chiến của dân tộc ta... Hòa bình lập lại, Trung ương Đảng, Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh về Thủ đô, tấm ảnh lịch sử được chuyển giao cho Bảo tàng Lịch sử Việt Nam (nay là Bảo tàng Lịch sử Quốc gia) bảo quản, trưng bày.
Đến nay, 19 kỳ Festival TN&SVTG được tổ chức. Mỗi kỳ, các đại biểu thanh niên quân đội tham gia luôn được bè bạn chú ý và góp phần tích cực vào hoạt động chung của đoàn Việt Nam. Qua đó, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế đối với sự nghiệp chiến đấu giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc của Việt Nam.
TRỊNH THANH PHI