QĐND - Có một người vợ đã lặng thầm hy sinh cả tuổi xuân của mình để thủ tiết thờ chồng, nuôi con khôn lớn. Rồi, người vợ ấy như đứt từng khúc ruột khi nhận tin người con trai cả hy sinh nơi biên giới trong quá trình đuổi bắt đối tượng hình sự. Bà là Phạm Thị Lương ở xã Hợp Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An...

Đau thương mẹ nhận

Độ ấy, tình cờ trong một cuộc trò chuyện với bác sĩ Nguyễn Minh Công, Giám đốc Trung tâm Chỉnh hình và Phục hồi chức năng tỉnh, tôi được nghe về trường hợp mẹ Phạm Thị Lương năm nay đã 80 tuổi bị bại liệt, được đích thân vị giám đốc khả kính này trực tiếp về trao tặng xe lăn, giúp mẹ đi lại thuận tiện hơn. Nghe qua hoàn cảnh của mẹ Lương có chồng là cán bộ tỉnh ủy và người con trai cả là chiến sĩ Công an nhân dân hy sinh, tôi nóng lòng muốn về thăm mẹ.

Bà Phạm Thị Lương rưng rưng ôm di ảnh của chồng và con.

Một chiều thu nắng rám hanh vàng, dọc trên con đường rơm rạ, hỏi người dân về nhà bà Phạm Thị Lương, ai cũng tỏ tường và nhiệt tình chỉ dẫn. Năm nay, dù đã 80 tuổi nhưng khi nhắc lại chuyện chồng, con hy sinh thân mình cho Tổ quốc bình yên, ánh mắt bà Phạm Thị Lương gợi chút đượm buồn, chất chứa niềm đau thương khắc khoải. Theo câu chuyện kể, thuở mười tám đôi mươi, bà Lương được hai bên gia đình kết duyên nên nghĩa vợ chồng với ông Phạm Trung Thông là người cùng làng. Ngày đó, cả hai đều là những thanh niên hăng hái tham gia phong trào địa phương, tích cực lao động sản xuất cùng cả nước chống thực dân Pháp xâm lược. Trong hoàn cảnh đất nước còn chiến tranh, mãi 6 năm sau khi lấy nhau, đến năm 1961, vợ chồng mới sinh hạ con trai đầu lòng đặt tên là Phạm Hồng Minh. “Ông ấy được Đảng giao nhiệm vụ hoạt động cách mạng nên biền biệt hàng năm trời mới ghé qua nhà. Khi thì ở Thái Nguyên, lúc ở Thái Bình. Mãi đến tháng 10-1963, ông ấy mới được điều về công tác tại Ban Tổ chức Tỉnh ủy. Mang tiếng về quê công tác nhưng chiến tranh chống Mỹ ác liệt, có mấy khi ông ấy được về nhà thăm vợ con”.

Với vai trò là cán bộ tỉnh ủy, ông Phạm Trung Thông thường xuyên phải đi công tác xa nhà. Đến năm 1970, dù đã có với nhau 4 mặt con (3 trai, 1 gái) mà một mình bà Lương vẫn phải gắng gượng lam lũ vừa nuôi con, vừa thay chồng chăm sóc bố mẹ già ở quê nghèo. Cái ăn, cái mặc thiếu thốn, bà vẫn chắt chiu, dành dụm gom giữ hơi ấm hạnh phúc gia đình để chồng yên tâm công tác. Rồi cái ngày định mệnh như trút hết lên vai người vợ ấy khi biết tin chồng mình hy sinh tại sân bay Dừa, xã Tường Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An trong lúc đang gồng mình băng qua lửa đạn, cứu dân. Ấy là vào buổi chiều cuối năm 1971, cách đây tròn 43 năm...

Lặng thầm mẹ mang

Người con trai cả Phạm Hồng Minh sau khi tốt nghiệp cấp 3 trường làng đã trúng tuyển vào ngành công an rồi công tác tại Công an tỉnh Lạng Sơn. Sau gần 20 năm chồng mất, bà Phạm Thị Lương lại đau xót nhận hung tin người con trai cả hy sinh trong quá trình đuổi bắt đối tượng hình sự. Con gái thứ hai đi lấy chồng xa, con trai thứ ba là Phạm Hồng Phong đang trong quân ngũ, người con út bị bại liệt nằm một chỗ do bệnh hiểm nghèo. Đất nước hết chiến tranh, ngày nhận được tin con trai cả hy sinh, bà Lương không thể tin nổi con mình sẽ mãi mãi không trở về.

"Bao năm nay, chị dâu tôi vẫn ở vậy thờ chồng nuôi con khôn lớn nên người. Khi đứa con cả là chiến sĩ Công an nhân dân hy sinh ở biên giới, chị tôi đau đớn như đứt từng khúc ruột. Sống với bố mẹ chồng, nuôi con nhưng chưa bao giờ chị ấy có lời qua tiếng lại. Tuổi già sức yếu, đầu năm nay, chị ấy bị tai biến rồi nằm một chỗ cho đến bây giờ. Khách lạ vô hỏi thăm, lúc mê sảng, chị tôi đều chỉ lên bàn thờ và bảo “ông Thông và thằng Minh vẫn còn ngồi đó tề”. Có những lúc chị ấy cứ tưởng rằng chồng và con mình vẫn còn sống. Tội lắm các chú ạ”-ông Phạm Hồng Đạt, em chồng bà Phạm Thị Lương tâm sự. Cũng theo ông Đạt và gia đình, đến nay trường hợp của bà Phạm Thị Lương mặc dù đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn chưa được công nhận Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

Làm việc với phóng viên, ông Hoàng Xuân Lý, Chủ tịch UBND xã Hợp Thành cho biết: Trường hợp của bà Phạm Thị Lương có chồng và con trai cả là liệt sĩ đã được chính quyền xã và các ban ngành thường xuyên động viên, thăm hỏi. Về việc hoàn thiện hồ sơ đề nghị phong tặng bà Phạm Thị Lương danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng theo quy định, xã cũng đã cử cán bộ chuyên trách phối hợp với các ban ngành xác minh, bổ sung để trình cấp trên. Vừa qua, các phòng ban liên quan của UBND huyện Yên Thành đã thành lập đoàn về xác minh 11 trường hợp xét đề nghị phong tặng, truy tặng danh hiệu Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, trong đó có bà Phạm Thị Lương. Đến nay, tất cả các trường hợp này đã được xã trình hồ sơ lên UBND huyện.

Cuối ngày, khi cái nắng thu sắp tắt, chúng tôi tạm biệt mẹ Phạm Thị Lương nhưng vẫn không khỏi chạnh lòng về hình ảnh một người mẹ, người vợ đã hy sinh cả cuộc đời mình để chồng, con cống hiến cho Tổ quốc bình yên. Hình ảnh khiến chúng tôi day trở mãi là mẹ Phạm Thị Lương tay run run ôm hai bức di ảnh của chồng và con vào lòng, mà không nói nên lời...

Bài và ảnh: TRẦN NGỌC THÁI