QĐND - Tổng kho Long Bình là nơi tập trung các kho dự trữ vũ khí đạn dược, phương tiện, khí tài quân sự lớn nhất của quân đội Mỹ ở miền Nam. Hiện nay, đây là vùng phát triển công nghiệp năng động hàng đầu cả nước, gồm các phường: Long Bình, Long Bình Tân, An Bình, xã Phước Tân, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Người dân địa phương lâu nay vẫn quen gọi vùng đất này với cái tên quen thuộc: "Tổng kho"…

Mỗi lần đi cùng các đơn vị kho, xưởng thuộc Tổng cục Kỹ thuật (TCKT), chúng tôi lại được các má, các dì chào đón bằng câu quen thuộc: “Các chú Tổng kho ở trển (trên ấy) mới dzìa (về) hả?”. Ban đầu tôi có chút thắc mắc. Cái từ “lính tổng kho” ngày xưa, mỗi khi nhắc đến là gắn với những trận càn quét, tuần tra, kiểm soát gắt gao của quân Mỹ, ngụy. Rất dễ hiểu, bởi trong chiến tranh, đây là nơi dự trữ, cung cấp các loại vũ khí, đạn dược, phương tiện quân sự chủ yếu cho các đơn vị quân đội Mỹ và Sài Gòn trên khắp chiến trường miền Nam. Đại tá, Anh hùng LLVT nhân dân Trần Công An, một trong những nhân vật huyền thoại của Đặc công Biên Hòa từng nhiều lần xuất quỷ nhập thần đánh phá Tổng kho trong những năm kháng chiến, kể rằng: Tổng kho được địch quy hoạch, bố trí rất nhiều kho, trạm, xưởng trên diện tích đất lên đến 24km2. Để bảo vệ an toàn cho cái “hầu bao” sức mạnh quân sự này, địch bố trí hệ thống phòng ngự, bảo vệ dày đặc, với đầy đủ các phương tiện kỹ thuật tối tân kết hợp chó nghiệp vụ, trồng cỏ Mỹ, thả rắn độc, nuôi ngỗng… để ngăn chặn sự tấn công của Việt cộng. Lực lượng đồn trú trong Tổng kho ngoài Bộ tư lệnh Dã chiến II Mỹ, Bộ tư lệnh Hậu cần số 1 của Mỹ, là đội quân hùng hậu làm nhiệm vụ canh gác, tuần tra, kiểm soát. Tầm quan trọng của Tổng kho khiến địch luôn chú trọng công tác “làm sạch địa bàn”, thường xuyên sục sạo vào nhà dân bắt bớ những người bị chúng tình nghi. Thế nên nhắc đến tên "lính Tổng kho", người dân luôn bày tỏ thái độ căm phẫn…

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Chính và cán bộ địa phương đến thăm hỏi, tặng quà người có công tại huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai tháng 12-2013.

Tôi thắc mắc là vì thế...

Mới đây đi cùng Thiếu tướng Nguyễn Hữu Chính, Phó chính ủy TCKT trao nhà tình nghĩa tặng các gia đình chính sách ở Đồng Nai; tôi đem chuyện này ra nói với anh. Cứ nghĩ anh Chính ở Hà Nội, không mấy rành rẽ chuyện “bếp núc” của đời sống vùng đất Nam Bộ, đâu ngờ anh lại tường tận mọi việc. Anh bảo:

- Đó là cách gọi dân dã theo thói quen của người Nam Bộ. Bà con sử dụng chung một từ, nhưng nghĩa thì hoàn toàn khác nhau. Điều chúng ta quan tâm là thái độ của dân khi nhắc đến "bộ đội Tổng kho” hôm nay.

Điều này thì tôi biết. Dễ có đến cả chục lần đồng hành cùng bộ đội ở các kho, xưởng đi giúp dân, tôi hiểu rõ tình cảm, sự yêu quý chân thành của bà con dành cho những người lính TCKT. Chẳng hạn chuyện một số đơn vị ở đây được giao thêm nhiệm vụ huấn luyện lực lượng dự bị động viên cho các huyện miền núi tỉnh Đồng Nai, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Nếu không có sự ủng hộ của dân, làm sao có thể huy động, tổ chức lực lượng nhanh gọn chỉ trong một vài ngày. Làm sao cứ đến mùa trái cây chín rộ, các má, các dì lại sảy đầy mấy sọt trái tươi ngon nhất để mang đến cho mấy chú ở Tổng kho. Và cả tôi nữa, làm sao có chuyện sau mỗi chuyến cùng bộ đội đi dân vận, hành lý của tôi cứ trĩu cả vai vì quà. Các má, các dì gọi điện thoại ríu rít hỏi han…

Ấy là sự khác biệt căn bản giữa “lính Tổng kho” của địch và “bộ đội Tổng kho”-TCKT hôm nay. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, khu Tổng kho được các đơn vị bộ đội tiếp quản. Các kho trong Tổng kho được giao cho các đơn vị thuộc TCKT quản lý cho đến ngày nay.

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Chính hỏi tôi:

- Chú có biết tại sao với hệ thống phòng ngự, bảo vệ dày đặc, đến mức một con chuột chạy qua cũng không lọt, vậy mà Đặc công ta vẫn đánh thắng được không?

Điều này thì tôi đã biết qua sử sách về bản lĩnh, trí tuệ, lòng dũng cảm và tài nghệ xuất quỷ nhập thần của Đặc công ta. Tuy nhiên, phía sau những hành động anh hùng, dũng cảm và những chiến thắng vang dội ấy, chính là sức mạnh từ sự che chở, đùm bọc của nhân dân. Các cựu chiến binh Đặc công năm xưa kể rằng, họ trinh sát, nắm địch, biết được chỗ nào là “gót chân A-sin” trong phòng thủ để đột nhập vào Tổng kho, một phần quan trọng nhờ vào tai mắt của dân. Những người dân ở gần, hằng ngày cắt cỏ, chăn trâu bò phía ngoài những hàng rào dây thép gai, nhiều người được địch thuê vào bên trong cắt cỏ, dọn vệ sinh, thu lượm phế liệu… đã trở thành những “chiến sĩ trinh sát” tuyệt vời. Để giúp Đặc công ta qua mặt được đội quân chó nghiệp vụ, người dân đã lấy quần áo thấm đẫm mồ hôi của chiến sĩ, giặt lấy nước đầu trộn làm thức ăn cho chó để chúng quen mùi, không sủa khi phát hiện. Rắn độc và ngỗng cũng được dân bày cách vô hiệu hóa bằng những biện pháp dân gian. Lòng dân là bệ đỡ sức mạnh làm nên chiến thắng.

Bây giờ, đến các kho, xưởng của TCKT ở khu Tổng kho Long Bình, với những cái tên quen thuộc như: J250, K888, KT580, K860, X201, T263… hệ thống kho tàng từ ngày tiếp quản vẫn được các đơn vị bảo quản, sử dụng, phát huy hiệu quả theo phương châm “Giữ tốt, dùng bền, an toàn, tiết kiệm”, nhưng chẳng còn thấy kiểu phòng thủ, bảo vệ tầng tầng lớp lớp thép gai, gài mìn theo kiểu Mỹ. Vậy nhưng các kho, xưởng luôn đảm bảo tuyệt đối an toàn. Bí quyết lại vẫn là ở lòng dân. Bài học và kết quả xây dựng thế trận lòng dân của TCKT cũng chính từ đây. “Để dân tin, dân mến, dân ủng hộ, dân đùm bọc… thì tất cả những việc làm cho dân đều đi từ lương tâm, trách nhiệm chứ không thể bằng hình thức”-Đại tá Nguyễn Xuân Liễu, Chủ nhiệm Kho J250 tâm sự với chúng tôi khi nói về công tác dân vận của kho. Năm rồi, những người lính Kho J250 trong khi tuần tra, đã không quản hiểm nguy tính mạng, truy đuổi cướp, cứu sống một người dân làm nghề chạy xe ôm bị tên cướp cắt cổ trong đêm khuya thanh vắng. Rồi chuyện nhường cơm sẻ áo, cưu mang những thân phận hoạn nạn, khó khăn trên địa bàn đóng quân của các đơn vị kho, xưởng TCKT đã gieo vào lòng dân niềm tin yêu chân thành. Tôi biết rất rõ chuyện một cán bộ đã cưu mang, nuôi nấng một cháu bé bị bỏ rơi từ lúc còn đỏ hỏn. Đến nay, đứa con nuôi của người cán bộ ấy đã là học sinh cuối cấp hai, là trò giỏi con ngoan. Cháu không hề biết đến thân phận từ lúc lọt lòng, bởi bố mẹ cháu đã dành cho cháu tất cả tình yêu thương như máu mủ ruột thịt. Tôi đã định đưa chuyện này lên báo, nhưng người cán bộ mang phù hiệu của ngành kỹ thuật quân đội ấy bảo, chưa đến lúc. Chờ cho cháu khôn lớn trưởng thành rồi mới cho cháu biết. Tôi tôn trọng tình cảm thiêng liêng ấy nên xin phép bạn đọc, chỉ có thể nói được chừng ấy!

Quân gửi ở trong dân, kho, xưởng nằm giữa lòng dân. Tình cảm bền chặt chia ngọt sẻ bùi mọi lúc, mọi nơi giữa quân với dân đã tạo nên những bức tường thành bền vững, giúp các đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quản lý, sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống vũ khí trang bị, đạn dược, phương tiện, vật tư kỹ thuật quân sự với khối lượng cực lớn suốt gần 4 thập kỷ qua.

Một trong những dấu ấn sâu sắc của TCKT trong lòng dân phương Nam là chương trình hỗ trợ, xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương  tặng các đối tượng chính sách, hộ nghèo trên địa bàn đóng quân của các đơn vị kho, xưởng, trạm… Trong 5 năm qua, các đơn vị TCKT đã trao tặng 164 căn nhà. Riêng năm 2013 là 33 căn (năm 2014 chưa tổng kết). Cố gắng xây được nhiều căn nhà nhưng phải đảm bảo chất lượng, chắc, đẹp, bền, hiệu quả sử dụng cao… là phương châm chỉ đạo của Đảng ủy Tổng cục. Hằng năm, cán bộ của các kho, xưởng phối hợp với địa phương khảo sát, lập danh sách, lên phương án thực hiện. “Xây nhà cho dân là một cách tri ân lòng dân. Xây theo ý dân cần chứ không chỉ xây theo những gì mình có. Chúng tôi luôn quán triệt cho anh em trong quá trình khảo sát, xây dựng phải luôn lắng nghe tâm tư của dân, góp ý của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương”-Thiếu tướng Nguyễn Hữu Chính nói, khi cùng chúng tôi đến thăm gia đình cụ Võ Văn Nuôi, đối tượng người có công cao tuổi ở xã Phú Thịnh, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai. Cũng như nhiều hộ gia đình khác, ngôi nhà tình nghĩa TCKT xây tặng cụ Nuôi rất đẹp, rộng rãi và khang trang. Năm nào cũng vậy, TCKT đều có những cuộc “Nam tiến”, đưa cán bộ luân phiên đến tận từng ấp, thôn, xã… nơi đóng quân của các đơn vị trực thuộc để nắm dân, gần dân. Những năm gần đây, các đơn vị kho, xưởng trên đất Tổng kho mở rộng địa bàn kết nghĩa đến các xã, huyện vùng sâu, vùng xa. Hình ảnh bộ đội TCKT gắn liền với những chương trình, hoạt động dân vận ở những vùng đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. “Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đòi hỏi chúng ta phải chủ động chuẩn bị mọi khả năng. Khi đất nước có tình huống chiến tranh, những nơi hôm nay chúng ta đến sẽ là các kho, trạm tiền phương của TCKT, đáp ứng yêu cầu cơ động, sẵn sàng chiến đấu”-Anh Chính nói.

Vì những điều lớn lao ấy nên trong chuyến công tác mới đây, dù đường sá xa xôi, cách trở, nhưng đồng chí Phó chính ủy TCKT và đoàn công tác vẫn đến tận các ấp ở các xã huyện Tân Phú thăm hỏi, tặng quà gia đình chính sách, hộ dân nghèo. Và trong chuyến đi ấy, Thiếu tướng Nguyễn Hữu Chính đã rất xúc động khi biết người cựu chiến binh  từng lái xe phục vụ Đại tướng Nguyễn Chí Thanh-cụ Nguyễn Công Trạo, ở xã Phú Bình, tuổi già, sức yếu, cuộc sống còn khó khăn. Anh đã hứa với địa phương và cụ Trạo, TCKT sẽ xây tặng cụ căn nhà tình nghĩa. Và hôm nay, khi bài báo này đến tay bạn đọc thì ngôi nhà tình nghĩa trị giá hơn 100 triệu đồng đang được các đơn vị ở Tổng kho thi công, dự kiến sẽ hoàn thành, bàn giao trong dịp 22-12 sắp tới.

Trên đất Tổng kho, những câu chuyện trước năm 1975 vẫn thường được các bậc cao niên, cựu chiến binh, các má, các dì nhắc đến, như là một cách so sánh để thể hiện tình cảm với "bộ đội Tổng kho” hôm nay!

Bài và ảnh: THANH KIM TÙNG